Jak obniżyć poziom cukru? To kluczowe pytanie, z którym na co dzień zmagają się miliony diabetyków. Czy poza leczeniem farmakologicznym istnieją sprawdzone domowe sposoby pozwalające zbić stężenie glukozy?
Jak obniżyć poziom cukru?
Podwyższony poziom cukru we krwi, to tak zwana hiperglikemia. Zaburzenie to stanowi istotę groźnej i przewlekłej choroby metabolicznej, jaką jest cukrzyca. Żeby wiedzieć, jak obniżyć poziom cukru, warto znać patogenezę schorzenia. W dużej mierze jest ono konsekwencją otyłości, która obniża wrażliwość tkanek na insulinę, hormon uczestniczący w metabolizmie glukozy (w przypadku cukrzycy typu 2, która stanowi około 90 proc. przypadków choroby). Światowa Organizacja Zdrowia określiła, że prawidłowy poziom cukru wynosi:
- na czczo: 70-99 mg/dl (3,9– –5,5 mmol/l),
- 2 godziny po posiłku: do 140 mg/dl.
Jeśli stężenie glukozy na czczo wynosi powyżej 125 mg/dl, zaś po posiłku przekracza 200 mg/dl, pacjent zapewne zmaga się z cukrzycą. Oznacza to konieczność szybkiego wdrożenia leczenia, którego celem jest obniżanie poziomu cukru we krwi. Zamierzenie to osiąga się za pomocą terapii farmakologicznej, a także odpowiednich działań profilaktycznych. Jakich?
Jak obniżyć poziom cukru za pomocą diety?
Kluczowe w walce z cukrzycą typu 2 jest stosowanie się do precyzyjnych zaleceń dotyczących składu spożywanych produktów. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne określa, że energia dostarczana wraz z pokarmem powinna pochodzić w:
- 45 proc. z węglowodanów,
- 30-35 proc. z tłuszczy,
- 15-20 proc. z białek.
Dietę powinien skomponować doświadczony dietetyk lub diabetolog, nie mniej z góry można założyć, że znajdą się w codziennym jadłospisie takie pozycje, jak:
- produkty zbożowe, w tym: pieczywo razowe i żytnie, kasza gryczana, jaglana i pęczak, makaron z mąki razowej, ryż brązowy, płatki owsiane,
- większość warzyw, w tym między innymi: pomidory, sałata, ogórki, kalafior, kapusta, brokuły.
- owoce, w szczególności cytrusy, truskawki, jagody,
- chude mięsa, wędliny i ryby, w tym między innymi cielęcina, kurczak, indyk, szynka, dorsz, pstrąg,
- chude mleko, chude sery.
Pamiętajmy, że nasycone kwasy tłuszczowe pochodzenia zwierzęcego dobrze jest zastąpić wysokonienasyconymi kwasami pochodzenia roślinnego. Szczególnie polecana jest w tym kontekście oliwa z oliwek czy olej słonecznikowy.
Jak obniżyć poziom cukru w ciąży?
Powyższe wskazania dietetyczne są szczególnie istotne w przypadku kobiet ciężarnych, cierpiących na tak zwaną cukrzycę ciążową. Patogeneza tego zaburzenia jest inna, niż cukrzycy typu 2 – w największym stopniu jest ona konsekwencją hormonalnej burzy w organizmie kobiety, powodującej tzw. insulinoodporność.
Niezależnie od etiologii, zasady dotyczące tego, jak obniżyć poziom cukru, w ciąży są identyczne względem pozostałych przypadków. Kluczowa jest kontrola źródeł energii, a dodatkowo także – ilości przyjmowanych kalorii. Wskazania w tej materii uzależnione są od tzw. indeksu BMI, określającego stosunek masy ciała do wzrostu:
- 35-40 kcal na 1 kg masy ciała przy BMI poniżej 19,8 (kobiety bardzo szczupłe),
- 30-32 kcal na 1 kg masy ciała przy BMI w przedziale 19,8 – 26,
- 25-30 kcal na 1 kg masy ciała przy BMI w przedziale 26 – 29,
- 24-35 kcal na 1 kg masy ciała przy BMI powyżej 29.
Wskazania dotyczące diety są o tyle istotne, że w ciąży nie ma zbyt wielu możliwości, by na obniżenie poziomu glukozy wpływać w inny sposób, na przykład poprzez leczenie farmakologiczne, albo ruch.
Jak obniżyć poziom cukru we krwi poprzez ruch?
Wyświechtane powiedzenie głosi „sport to zdrowie”. Rzadko kiedy, jest ono tak adekwatne, jak w przypadku cukrzycy i związanej z nią hiperglikemii. Regularne zażywanie aktywności fizycznej pozwala na skuteczne obniżenie poziomu cukru. Jest to możliwe, bowiem wysiłek fizyczny zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę.
Tym samym, większa ilość cukrów przedostaje się do komórek ciała, będąc zamienionymi w energię. Tym samym, spada stężenie glukozy we krwi. Dodatkowo sport pozwala zrzucić nadwagę, która stanowi jedną z głównych przyczyn cukrzycy. Pamiętać jedynie należy, że aktywność fizyczna obliczona na poprawę parametrów cukru powinna być regularna, ale niezbyt wzmożona. Zaleca się lekki trening 3 razy po 30 minut w tygodniu (u osób starszych albo w złej kondycji, pod pojęciem treningu rozumieć można szybszy spacer).
Jak obniżyć poziom cukru przed badaniem?
Wielu pacjentów pyta, jak szybko obniżyć poziom cukru przed badaniem okresowym, służącym na przykład dopuszczeniu do pracy. Jak łatwo się domyślić, działanie to ma na celu nie tyle systemową rozprawę z problemem podwyższonego cukru, co doraźne rozwiązanie problemów życiowo-zawodowych. W żadnej mierze nie należy w tej kwestii eksperymentować na własną rękę.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Pen do insuliny - jak go używać? Skąd wziąć?
- Sałatki dla cukrzyków - jakie są najlepsze? Zdrowe przepisy
- Badania na cukrzycę - jakie warto wykonać?
Źródła:
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2017 – Diabetologia Praktyczna, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Via Medica Gdańsk
- Dieta w cukrzycy typu 2 – Szpital Uniwersytecki w Krakowie, www.su.krakow.pl/dietetyczny-plan-na-zdrowie
- Czupryniak, K Strojek, Diabetologia 2016 - ViaMedica, Gdańsk.