Ponad 8 milionów Polaków cierpi z powodu kataru alergicznego. Niewłaściwie rozpoznany lub nieodpowiednio leczony prowadzi do rozwoju astmy. Sprawdź, jak odróżnić katar alergiczny od zwykłego, a także jak leczyć alergiczny nieżyt nosa.
Katar alergiczny
Kichanie, świąd nosa, łzawienie oczu – po tym można rozpoznać katar alergiczny, nazywany także katarem siennym. Zupełnie inaczej objawia się typowy katar wirusowy lub bakteryjny. Pierwszy jest efektem zakażenia błony śluzowej przez wirusy i charakteryzuje się wyciekiem wodnistej wydzieliny z nosa. Katar bakteryjny można rozpoznać po ropnej wydzielinie, będącej efektem skolonizowania nosa przez bakterie. Katar alergiczny natomiast powodują czynniki środowiskowe nazywane alergenami.
Wśród alergenów, które wywołują reakcje alergiczne w postaci kataru wymienia się:
- pyłki roślin,
- roztocza kurzu domowego,
- pleśń,
- sierść zwierząt domowych.
Objawy kataru alergicznego
Alergeny mogą dostać się do organizmu różnymi drogami – wziewną, pokarmową lub kontaktową. Po zetknięciu się z alergenami, organizm zaczyna produkować przeciwciała klasy IgE, które stymulują komórki do uwalniania różnych substancji, odpowiedzialnych za stan zapalny. Jedną z głównym substancji jest histamina. Pod jej wpływem rozszerzają się naczynia krwionośne, zwiększa się wydzielanie śluzu, pobudzone zostają nerwy czuciowe, a na skórze pojawia się rumień i świąd. Innymi słowy alergik ma katar, kicha, swędzi go nos i łzawią oczy.
Pojawiają się także objawy towarzyszące, takie jak:
- zapalenie spojówek,
- atopowe zapalenie skóry,
- zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie krtani,
- ogólne osłabienie,
- problemy ze snem.
Zespół wymienionych objawów medycy nazywają alergicznym nieżytem nosa (ANN) – jest to oddzielna jednostka chorobowa uwzględniona w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Objawy kataru alergicznego mogą występować przez cały rok lub sezonowo.
Katar alergiczny u dziecka
Na katar alergiczny skarżą się głównie dzieci oraz osoby starsze. Z badań wynika, że objawy kataru zmniejszają się u dorosłych i zaostrzają się w podeszłym wieku. Szacuje się, że na alergiczny nieżyt nosa cierpią 24 proc. dzieci. Diagnostyka kataru alergicznego u dziecka bywa trudna. Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym często zapadają na infekcje dróg oddechowych, a alergiczny nieżyt nosa bywa mylony z przewlekłym infekcyjnym nieżytem nosa. Postawienie diagnozy u dziecka na podstawie wywiadu jest rzadkością. Lekarze zwykle zlecają wykonanie testów skórnych, które mają wysoką skuteczność w wykrywaniu alergii wziewnych.
Leki na katar alergiczny
Co na katar alergiczny? Leczenie alergicznego nieżytu nosa polega na wyeliminowaniu kontaktu z alergenem oraz stosowaniu środków farmakologicznych. Pacjenci przyjmują przede wszystkim tabletki na katar alergiczny, czyli przede wszystkim leki przeciwhistaminowe, które blokują uwalnianie histaminy, a przez to zmniejszają ilość wydzieliny z nosa, łagodzą świąd oraz eliminują kichanie.
Preparaty przeciwhistaminowe dzieli się na leki I i II generacji. Leki I generacji wnikają do ośrodkowego układu nerwowego i blokują fizjologiczne działanie histaminy. Mogą jednak wywoływać liczne działania niepożądane, takie jak suchość błony śluzowej nosa, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia w oddawaniu moczu, senność czy wzrost apetytu.
Do leków przeciwhistaminowych pierwszej generacji zalicza się:
- antazolina
- chlorfeniramina
- klemastyna
- cyproheptadyna
- dimenhydrynat
- dimetynden
- hydroksyzyna.
Leki II generacji, poza blokowaniem histaminy, wykazują dodatkowo działanie przeciwzapalne. Z badań wynika, że są dobrze tolerowana przez pacjentów i rzadziej wywołują działania niepożądane. Ponadto cechuje je szybkość działania i nie wchodzą w reakcję z innymi lekami.
Popularne leki II generacji to:
- loratadyna
- rupatadyna
- azelastyna
- ceteryzyna
- emedastyna
- lewokobastyna
- mizolastyna
- desloratadyna
- lewoceteryzyna.
Katar alergiczny a domowe sposoby
Istnieją także domowe sposoby na katar alergiczny. Zwolennicy medycyny naturalnej zalecają picie naparu lub nalewki z pokrzywy, gdyż wykazuje ona działanie przeciwzapalne. W złagodzeniu objawów kataru alergicznego może też pomóc zielona herbata, która zawiera przeciwalergiczne katechiny. Pomocne będą także inhalacje z wykorzystaniem pary wodnej i olejków eterycznych o działaniu przeciwzapalnym i nawilżających – m.in. miętowego, lawendowego, rumiankowego czy z kwiatu bzu.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj też:
- Alergia skórna - objawy u dzieci, u dorosłych. Jak ją leczyć?
- Co to jest alergia pokarmowa? Objawy, testy, leczenie
- Odczulanie - na czym polega? Kiedy warto się odczulić?
- Leki na alergię – jakie wybrać? Tabletki, krople
- Alergia na mleko a nietolerancja laktozy - objawy, leczenie
Bibliografia:
- Ziętkowski Z., Łukaszyk M., Skiepko U., Bodzenta-Łukaszyk A., Leki przeciwhistaminowe w pyłkowicy, Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (1): 28-32.