Kwas pantotenowy, czyli główny składnik witaminy B5 spełnia niezwykle istotną rolę w organizmie człowieka. Kwas pantotenowy zapewnia właściwą pigmentację włosów, zapobiegając siwieniu. Ma też kwas pantotenowy właściwości opóźniające procesy starzenia skóry, usprawniające procesy myślowe oraz chroniące serce. Zobacz, czym są kwas pantotenowy, witamina B5 a także prowitamina B5.
Kwas pantotenowy – witamina B5
Kwas pantotenowy jest niezwykle rozpowszechniony w świecie roślinnym i zwierzęcym, czego wyrazem jest sama nazwa – „pantotenowy” można tłumaczyć jako wszechobecny. Określenie „kwas pantotenowy” zazwyczaj jest używane zamiennie z pojęciem „witamina B”, aczkolwiek pamiętajmy, że to drugie jest szersze. Witamina B składa się bowiem z kwasu pantotenowego, ale także z jego pochodnej – panteiny oraz prekursora - pantenolu.
Zobacz: Witaminy i suplementy
Kwas pantotenowy – właściwości
Jak czytamy w opracowaniu dotyczącym norm żywienia w Polsce, przygotowanym przez Instytut Żywności i Żywienia, kwas pantotenowy jest zbudowany z beta alaniny oraz kwasu pantoinowego. Kwas pantotenowy jest składnikiem koenzymu A oraz białka przenoszącego grupy acylowe. Jako koenzym A, kwas pantotenowy bierze udział w reakcjach utlenienia i syntezy kwasów tłuszczowych, a także w syntezie:
- cholesterolu,
- hormonów steroidowych,
- witaminy A i D.
Kwas pantotenowy uczestniczy również w reakcjach acylowania sulfonoamidów w wątrobie i choliny w mózgu.
Prowitamina B5
Mówiąc o witaminie B5 nie sposób nie wspomnieć o prowitaminie B5, zwanej też D-pantenolem. Prowitamina B5 jest tak zwanym prekursorem witaminy B5. Mówiąc inaczej i w dużym uproszczeniu, prowitamina B5 przekształca się w witaminę B5 po wniknięciu w skórę. Prowitamina B5 łagodzi podrażnienia, nawilża, działa regenerująco oraz przeciwzapalnie. Prowitamina B5 jest z tego powodu jednym z głównych składników między innymi kremów na poparzenia słoneczne.
Zobacz: Inozytol (witamina b8) – działanie, skutki uboczne i wskazania
Witamina B5 – występowanie
Jak większość witamin, kwas pantotenowy obficie występuje w przyrodzie, w produktach pochodzenie zwierzęcego i roślinnego. Najbogatsze w witaminę B5 są:
- chude mięso,
- wątróbka,
- ryby,
- pełnoziarniste produkty zbożowe (pieczywo żytnie, płatki owsiane, kasza gryczana, brązowy ryż, otręby pszenne),
- rośliny strączkowe,
- żółtka jaj,
- sery,
- owoce (banany, pomarańcze).
Witamina B5 wytwarzana jest też przez florę bakteryjną w organizmie człowieka. Dlatego też ciężko doprowadzić do sytuacji niedoboru witaminy B5 w organizmie. Sytuacje takie mają miejsce jedynie w przypadku osób niedożywionych, czasem także palaczy i alkoholików.
Sprawdź: Witamina B12 (kobalamina) - niedobór, występowanie i dawkowanie
Witamina B5 na włosy
Witamina B5 na włosy? Jak najbardziej. Kwas pantotenowy odpowiada za pigmentację. Witamina B5 opóźnia więc procesy siwienia. Jako ciekawostkę można w tym miejscu przywołać badania brytyjskich naukowców z końca lat sześćdziesiątych XX wieku, którzy wykazali, że 4-krotnie bardziej na siwienie narażone są osoby palące, co powiązano między innymi z niedoborami witaminy B5 u palaczy. Oprócz zapewnienia właściwej pigmentacji, witamina B5 przyczynia się do zachowania zdrowego wyglądu włosów, zwiększa ich odporność na czynniki zewnętrzne, takie jak:
- temperatura,
- wiatr,
- wilgoć,
- suszenie,
- farbowanie,
- kręcenia,
- prostowanie.
Ma witamina B5 lekkie działanie hamujące wypadanie włosów oraz stymulujące ich wzrost.
Kwas pantotenowy – działanie
Oprócz oddziaływania na włosy, kwas pantotenowy znajduje szereg innych zastosowań leczniczych i kosmetycznych. Witamina B5 opóźnia procesy starzenia, w tym te najbardziej uwierające zewnętrznie – kwas pantotenowy zapobiega na przykład powstawaniu zmarszczek, przyspiesza też regenerację tkanek. Zaleca się stosowanie witaminy B5 na trądzik.
Kolejne funkcje witaminy B5 związane są z układem nerwowym – wpływa ona stymulująco na pamięć i koncentrację, ma lekkie działanie przeciwdepresyjne. Zapobiega przemęczeniu. Witamina B5 chroni też serce, zmniejszając ryzyko choroby niedokrwiennej.
Witamina B5 – tabletki
Mimo iż ciężko jest doprowadzić do niedoborów witaminy B5 w organizmie, w specyficznych sytuacjach może być konieczne jej suplementowanie, tudzież dostarczanie w większych ilościach w związku z konkretnym schorzeniem.
Na rynku dostępne są preparaty zawierające witaminę B w tabletkach, czasem z dodatkiem innych substancji, na przykład wapna. Ceny witaminy B5 w tabletach są zróżnicowane w zależności od wielkości opakowania i dokładnego składu danego preparatu. Wahają się od kilku do nawet blisko stu złotych.
Czytaj też: Witamina B6 (pirodyksyna) - nadmiar, występowanie i właściwości