Leki przeciwzapalne bez recepty dostaniemy w każdej aptece. Produkowane i sprzedawane w tabletkach leki przeciwzapalne skuteczność wykazują także w walce z bólem i gorączką. Zobacz, jak działają tabletki przeciwzapalne, czy można stosować leki przeciwzapalne na stawy i kręgosłup, jakie niosą za sobą leki przeciwzapalne skutki uboczne, kiedy leków przeciwzapalnych pod żadnym pozorem nie powinniśmy używać?
Leki przeciwzapalne - czym są
Rodzajów leków przeciwzapalnych jest wiele. Zdecydowana większość leków przeciwzapalnych klasyfikowana jest jako niesteroidowe leki przeciwzapalne. Leki NLPZ to tabletki przeciwbólowe. W zależności od odpowiedniej dawki preparatu, stosujemy je zazwyczaj na bóle mięśniowe, ból głowy, ból mięśni, bóle menstruacyjne czy w chorobach reumatycznych np. w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. Wymienić wśród nich można między innymi:
- kwas acetylosalicylowy (aspiryna),
- ibuprofen,
- ketoprofen,
- naproxen,
- diklofenak.
Choć są pochodnymi kilku różnych substancji chemicznych, wszystkie działają na podobnej zasadzie – mechanizm ten wyjaśnijmy na konkretnym przykładzie popularnej aspiryny.
Zobacz: Leki przeciwbólowe - jakie silne tabletki przeciwbólowe wybrać?
Lek przeciwzapalny - kwas acetylosalicylowy
Kwas acetylosalicylowy to nic innego, jak aspiryna. Z chemicznego punktu widzenia jest to pochodna kwasu salicylowego. Tak jak wszystkie środki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, aspiryna hamuje aktywność cyklooksygenazy, czyli enzymu syntetyzującego prostaglandyny – przekaźniki stymulujące receptory bólowe. Oprócz prostaglandyn, kwas acetylosalicylowy hamuje też powstawanie prostacyklin. W konsekwencji prowadzi to do zmniejszenia objawów stanu zapalnego, obniżenia gorączki i osłabienia bólu. Aspiryna jest silnym i sprawdzonym na przestrzeni ponad 100 lat lekiem przeciwzapalnym, choć już wiekowym, to wciąż polecanym przez Światową Organizację Zdrowia. Aczkolwiek – nie jest ona wolna od wad, o czym więcej za chwilę.
Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne - ibuprofen
Ibuprofen jest silnym lekiem przeciwzapalnym, a także przeciwgorączkowym oraz przeciwbólowym. Ibuprofen to organiczny związek chemiczny, pochodna kwasu propionowego. Jeśli chodzi o zasadę działania, jest ona podobna, jak w przypadku kwasu acetylosalicylowego, również chodzi o hamowanie syntezy prostaglandyn. Ibuprofen, podobnie jak aspiryna, sprawdzi się w czasie przeziębień i grypy oraz związanych z nimi powikłań, pomoże na bóle:
- głowy,
- zatok,
- mięśni i stawów,
- a także bóle menstruacyjne.
Jest polecany na reumatoidalne zapalenie stawów. Jest znacznie mniej obciążający organizm, niż aspiryna, dlatego może być stosowany jako lek przeciwzapalny u dzieci poniżej 12 roku życia (poniżej 6 miesiąca życia nie wolno zażywać bez zgody lekarza, ale jest dostępny w formie czopków dla najmłodszych). Należy pamiętać, że jak każdy lek przeciwbólowy, Ibuprofen może wywołać skutki uboczne. Nadmierne stosowanie leków przeciwbólowych zwiększa ryzyko powstawania owrzodzeń żołądka. Nie powinny go również stosować osoby z zaburzeniami krzepnięcia krwi, ostrożność powinni zachować pacjenci z niewydolnością nerek czy cierpiący na toczeń rumieniowaty.
Leki przeciwzapalne na stawy i kręgosłup
Kolejnym silnym lekiem przeciwzapalnym jest diklofenak. Jest to pochodna kwasu aminofenyloooctowego. Diklofenak jest substancją czynną środków do stosowania zewnętrznego, zawartą w składzie wielu popularnych maści przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Należy wspomnieć że ma również działanie przeciwzakrzepowe. Leki przeciwzapalne oparte o diklofenak mogą być stosowane przy zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa, chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa, a także w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, na przeciążone:
- ścięgna,
- więzadła,
- mięśnie.
Zobacz: Leki przeciwzapalne
Leki przeciwzapalne bez recepty - skutki uboczne
Przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w większych ilościach powoduje bardzo poważne skutki uboczne. Może dojść do wielu działań niepożądanych m.in do krwawień z dwunastnicy i żołądka, oraz nadciśnienia tętniczego, zaburzeń pracy serca, nerek i wątroby. Naproksenu nie powinny stosować osoby cierpiące na wrzody żołądka. Kwas acetylosalicylowy przyjmowany w I i II trymestrze ciąży może prowadzić do uszkodzeń płodu. Nie powinny kwasu acetylosalicylowego spożywać dzieci do 12 roku życia, gdyż grozi to rozwojem zespołu Reye'a – śmiertelnej choroby objawiającej się niewydolnością wątroby i obrzękiem mózgu. Jeżeli więc chcemy podać dziecku lek przeciwzapalny – wybierzmy środek oparty o substancję leczniczą ibuprofen – uchodzi on za jeden z lepiej tolerowanych leków przeciwzapalnych.
A co z paracetamolem, który również znajduje się w składzie wielu preparatów dla maluchów?
Czy paracetamol jest przeciwzapalny?
Często pacjenci w aptekach i u lekarza zadają pytanie: czy paracetamol jest przeciwzapalny. Odpowiedź: w odróżnieniu od leków, w których substancją czynną są ibuprfoen, ketoprofen, naproksen czy diklofenak, paracetamol praktycznie w ogóle nie wykazuje działania przeciwzapalnego. Paracetamol hamuje syntezę prostaglandyn, ale w centralnym układzie nerwowym, a nie w tkankach obwodowych. Paracetamol działa na ośrodek termoregulacyjny w tzw. podwzgórzu, powodując obniżenie gorączki. Może wiec być używany z powodzeniem jako środek przeciwgorączkowy i przeciwbólowy, ale nie jest lekiem przeciwzapalnym. Niewątpliwie jego atutem jest to, że jest najłagodniejszym lekiem dla układu pokarmowego.