Nerwica serca - na czym polega? Objawy, leczenie

Nerwica serca objawami przypomina zawał. W rzeczywistości nie ma jednak nic wspólnego z niewydolnością układu krążenia, lecz zaburzeniami w sferze psychicznej. Zobacz, jakie są objawy nerwicy serca, w jaki sposób się ją leczy i co nam grozi, jeśli z terapii zrezygnujemy.

nerwica-serca-leczenie-domowe

Co to jest nerwica serca?

Nerwica serca jest jednym z zaburzeń lękowych, odmianą tak zwanej nerwicy wegetatywnej. Jest to schorzenie, w wyniku którego dochodzi do wystąpienia określonych objawów somatycznych w obrębie serca, które jednakże nie mają źródła w zaburzeniach pracy układu krążenia, lecz w dysfunkcjach systemu emocjonalnego.

Najczęściej nerwica serca (podobnie jak inne tego typu nerwice), pojawia się w wyniku patologicznego lęku o własne zdrowie i życie, podsycanego przez traumatyzujące wydarzenia z przeszłości. Nie bez znaczenia jest też ogólny próg odporności pacjenta na czynniki stresogenne. Osoby cierpiące na nerwicę serca boją się o swoje życie, dlatego z uwagą wsłuchują się w sygnały płynące z organizmu, każde najmniejsze zakłucie interpretując w kategoriach zagrożenia. Powstaje mechanizm błędnego koła.

Odczytując niepokojące sygnały, organizm przygotowuje się do walki, tudzież ucieczki. Następuje gwałtowny wyrzut hormonów stresu, w tym adrenaliny i noradrenaliny, które wpływają na pracę serca. Stąd niepokojące klucia, kołatania i duszności, które wywołują panikę, wręcz zwierzęcy lęk. Ten zaś prowadzi do kolejnego zaostrzenia objawów somatycznych.

Objawy nerwicy serca

Objawy nerwicy serca bardzo często mylone są z symptomami innych zaburzeń, takich jak zawał mięśnia sercowego, arytmia serca a nawet refluks żołądkowo-przełykowy. Dodatkowo pobudza to wyobraźnię pacjenta, powodując kolejne dolegliwości. Do typowych somatycznych objawów nerwicy serca należą:

  • kołatanie, przyspieszona akcja serca,
  • ucisk w klatce piersiowej, uczucie duszności, suchy kaszel,
  • pocenie się, uczucie gorąca, zaczerwienie skóry,
  • podwyższone ciśnienie.

W odróżnieniu jednak od zawału, pacjent może się poruszać o własnych siłach, nie zawsze też następuje promieniowanie bólu do lewego barku i żuchwy.

Dodatkowo należy wspomnieć o objawach związanych typowo ze sferą emocjonalności. Najważniejszym z nich jest uczucie panicznego lęku. Może on przybierać postać znanego w psychologii lęku przed śmiercią, ale też może być lękiem o niejasnym, nieukierunkowanym charakterze.

Przyczyny nerwicy serca

Przyczyny nerwicy serca są złożone. Należą do nich:

  • traumatyczne doświadczenia z przeszłości, dotyczące między innymi stanu zdrowia własnego lub osób bliskich. Trauma może jednak nie być bezpośrednio związana ze sferą zdrowotności, lecz czynnikami takim jak przemoc w rodzinie, molestowanie seksualne, uzależnienie jednego z rodziców od alkoholu lub narkotyków etc.
  • permanentne obciążenie emocjonalne przy jednoczesnym braku odporności na stres – sytuacja typowa dla osób z tak zwaną osobowością typu A. Przyczyną stresu może być praca, konflikt małżeński, problemy wychowawcze, niedobory finansowe itd.
  • aktualne dolegliwości zdrowotne, obniżające komfort życia i poczucie pewności jutra.

Leczenie nerwicy serca

Nerwica serca nie jest związana z faktycznie występującymi zaburzeniami pracy układu krążenia. Leczenie tego schorzenia w całości zatem dotyczy sfery emocjonalnej. Podstawą postępowania jest terapia psychologiczna, zazwyczaj prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym. W trakcie kolejnych sesji terapeuta usiłuje zdiagnozować czynniki traumatyzujące z historii życia pacjenta, a także określone predyspozycje osobowościowe, które przyczyniać się mogą do powstawania zaburzeń nerwicowych.

Druga część terapii, behawioralna, polega na - wspólnym z pacjentem - wypracowaniu mechanizmów obronnych i nowych wzorców zachowań, co w dalszej perspektywie powinno ograniczać ryzyko występowania objawów somatycznych. Co istotne, w przypadku bardzo silnych zaburzeń, terapię psychologiczną wspiera się leczeniem farmakologicznym za pomocą środków obniżających poziom lęku, a także typowych leków przeciwdepresyjnych.

Leczenie domowe nerwicy serca

Istotnym filarem, jeśli chodzi o leczenie nerwicy serca, są działania, które każdy pacjent może wdrożyć sam, we własnym domu. W grę wchodzi zróżnicowana paleta środków, wśród których wymienić można:

  • ziołolecznictwo; stnieje szereg ziół, których składniki wpływają tonująco na poziom lęku, a także mają działanie przeciwdepresyjne, czy stabilizujące pracę serca. Należą do nich między innymi: melisa, kozłek lekarski, lawenda, męczennica cielista, dziurawiec, głóg, skrzyp czy jemioła.
  • zmiana stylu życia, w tym przede wszystkim redukcja ekspozycji na czynniki stresogenne – na przykład poprzez zmianę pracy, poluzowanie presji wyników, czy redukcję obciążeń finansowych.

Skutki nieleczenia nerwicy serca

Nerwica serca nie grozi realnymi powikłaniami kardiologicznym, co nie znaczy, że należy ją lekceważyć. Skutki nieleczenia nerwicy serca rozpatrujemy przede wszystkim na gruncie zdrowia psychicznego. Prostą konsekwencją zaniechania leczenia jest potencjalny rozwój depresji, ciężkiej choroby, która znaczny odsetek pacjentów doprowadza do śmierci samobójczej. Nieleczona nerwica serca może dodatkowo przyczyniać się do rozwoju innych zaburzeń lękowych. Swego rodzaju powikłaniem nie medycznym, lecz psycho-społecznym, jest postępująca alienacja z otoczenia, wycofywanie się z codziennych aktywności ze strachu przed atakiem serca, zaniedbywanie obowiązków zawodowych i rodzinnych.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

Źródła:

  • Anna Nitka-Siemińska, Zaburzenia lękowe — charakterystyka i zasady leczenia¸ Forum Medycyny Rodzinnej, 2014 Via Medica
  • Nerwica lękowa - National Health Service, www.nhs.uk

Piotr Brzózka

Piotr Brzózka

Treści z serwisu recepta.pl mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.