Pięciornik, znany m.in. pod nazwą pięciornik gęsi, to znany ziołolecznictwu środek antybakteryjny, ściągający i przeciwkrwotoczny. Kłącze pięciornika, z którego uzyskuje się prozdrowotny wyciąg, jest zatem skuteczne np. na biegunki, afty, zapalenie spojówek, czy hemoroidy.
Pięciornik - co to jest?
Pięciornik to ziele często spotykane na łąkach, pastwiskach, w ogrodach i rzadszych lasach w krajach Europy i Azji, w tym w Polsce. Występuje szerokie nazewnictwo tej rośliny: pięciornik gęsi, kurze ziele, kurzy ślad (nazwy pochodzą od wyglądu liści, które kojarzą się z łapą kury), pięciornik biały, pięciornik żółty. Łacińska nazwa tej rośliny brzmi „potentilla”, a oznacza w przełożeniu na język polski „potężny”, co odnosi się do właściwości leczniczych zioła.
Szczególne zastosowanie zdrowotne mają kłącza pięciornika i to właśnie wyciąg z kłączy pięciornika wykorzystuje się w ziołolecznictwie. Kłącze pięciornika zbiera się jesienią lub wczesną wiosną, zanim roślina zacznie kwitnąć, następnie kroi się i suszy w przewiewnym, suchym i ciepłym miejscu (w którym temperatura nie powinna przekraczać 50 stopni Celsjusza).
W składzie pięciornika występują m.in.:
- garbniki,
- kwasy organiczne,
- flawonoidy,
- żywice i woski,
- sole mineralne,
- gumy roślinne,
- witaminy.
Czytaj też: Babka lancetowata – właściwości. Zastosowanie na kaszel
Pięciornik gęsi - właściwości
Pięciornik leczy wiele schorzeń. Jest skuteczny jako środek antybakteryjny, wykazuje też działanie przeciwkrwotoczne i ściągające. Zatem ziele pięciornika gęsiego wykorzystuje się w leczeniu takich chorób i stanów chorobowych, jak:
- biegunka,
- stany zapalne żołądka i jelit,
- czerwonka,
- dur brzuszny,
- zapalenie dziąseł i gardła (nalewka z pięciornika nadaje się do płukania gardła),
- afty,
- krwawienia z odbytu i hemoroidy,
- odparzenia,
- zapalenie spojówek,
- swędzenie odbytu oraz stany zapalne organów płciowych.
Ponadto kłącze pięciornika wykorzystuje się, by przeciwdziałać trądzikowi. Pięciornik gęsi można użyć też na trudno i długo gojące się rany.
Maść pięciornikowa
Ziele pięciornika, a dokładniej kłącze pięciornika, po wysuszeniu może być stosowane jako:
- maść pięciornikowa (gotowy produkt do kupienia np. w aptece lub sklepie zielarskim) o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym, wysuszającym i antyseptycznym;
- napar (by pozyskać działanie przeciwbiegunkowe należy wcześniej przygotowaną łyżkę korzenia pięciornika zalać szklanką wrzątku i odcedzić wyciąg po około 20 minutach. Stosować zgodnie ze wskazówkami lekarza);
- nalewka (by ją przygotować należy odmierzyć 50 g pokrojonych suchych korzeni pięciornika, zalać je 0,5 l alkoholu (40 %) i odstawić na około 2 tygodnie, codziennie wstrząsając butelką z nalewką. Po tym czasie powinno się odcedzić napój, przelać do ciemnej butelki i przechowywać w lodówce. Aby zniwelować problemy z trawieniem, należy pić nalewkę 3 razy dziennie po łyżce stołowej);
- płukanka lub kompres (przygotowanie środka jest takie samo jak w przypadku nalewki, płukankę stosuje się do przepłukiwania jamy ustnej, dziąseł oraz gardła, a okłady używa się do leczenia owrzodzeń, czyraków i innych problemów skórnych);
- odwar (by zastosować go wewnętrznie, np. w przypadku biegunki, powinno się użyć 1 łyżki suszonego pięciornika i zalać go szklanką zimnej wody, następnie podgrzać na wolnym ogniu przez ok 10 minut, po tym czasie odczekać kolejne 10 minut, przecedzić wywar i pić np. 2 łyżki 2-3 razy dziennie; tak przygotowany odwar można także stosować zewnętrznie do płukania, obmywania i okładania zmienionych chorobowo miejsc oraz do irygacji w stanach zapalenia pochwy, przy upławach, itp. – wówczas lepiej rozcieńczyć odwar wodą o temperaturze pokojowej w proporcji 1:1).
Sprawdź też: Jałowiec (pospolity) - zastosowanie. Jak wygląda?
Pięciornik - przeciwwskazania
Poza leczniczymi korzyściami pięciornik gęsi ma też przeciwwskazania. Nie powinno się zatem stosować kłącza pięciornika w przypadku takich schorzeń jak np.:
- przewlekłe biegunki,
- owrzodzenie jelita grubego,
- gruźlica jelit.
Poza tym pięciornik nie powinien być stosowany przez kobiety ciężarne, karmiące oraz przez dzieci.
Kuracja pięciornikiem powinna być przeprowadzana pod okiem lekarza, który zaleci właściwą dawkę i rodzaj kuracji oraz długość jej trwania. Zbyt długie przyjmowanie pięciornika może bowiem spowodować zaparcia.
Poznaj: Skuteczne zioła dla diabetyka