Grzybica pachwin to nie tylko uciążliwa dolegliwość, ale choroba, która może prowadzić do bardzo poważnych powikłań. Na szczęście istnieją skuteczne metody leczenia oraz profilaktyka, która pomoże zapobiec infekcji. W poniższym artykule znajdziesz porady, dzięki którym dowiesz się jak pozbyć się uporczywych objawów.
Grzybica pachwin – przyczyny, jakie grzyby ją wywołują?
Grzybica pachwin (Tinea cruris), to choroba zakaźna wywołana przez chorobotwórcze grzyby, głównie dermatofity. Najczęściej są nimi Trichophyton, Epidermophyton i Microsporum. Czasami chorobę wywołują drożdżaki z rodziny Candida, te same, które są odpowiedzialne za infekcje dróg rodnych u mężczyzn i kobiet.
W klasyfikacji ICD-10 można ją odnaleźć pod kodem B35.6, należącym do grupy tzw. grzybic goleni, natomiast w ICD-11 ma oznaczenie 1F28.3. Grzybica pachwoinowa występuje zdecydowanie częściej u mężczyzn i nastoletnich chłopców, rzadziej u kobiet.
Do zarażenia może dojść na drodze bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną, ale grzybica pachwin może być również przeniesiona przez przedmioty na których przebywają patogeny, np. gąbki, ręczniki, czy bielizna. Infekcja może również wystąpić w wyniku przeniesienia zakażenia z zainfekowanych grzybicą stóp lub narządów płciowych. Stąd konieczność rygorystycznego zachowania zasad higieny.
Grzybice pachwin mogą wywołać różne czynniki. Wynikające głównie z błędów higienicznych to:
- korzystanie ze wspólnego ręczników, odzieży,
- noszenie obcisłej odzieży wykonanej z syntetycznych materiałów (np. Stroje kąpielowe, getry); zbyt rzadkie pranie przepoconej odzieży,
- niewłaściwe osuszanie skóry po kąpieli (środowisko wilgotne sprzyja namnażaniu patogenów i rozwojowi choroby).
Jest grupa czynników predysponujących do rozwoju zakażenia, związana głównie z osłabieniem układu odpornościowego. Dotyczy:
- pacjentów zmagających się z przewlekłymi chorobami np. cukrzycą,
- chorych po chemioterapii przyjmujący leki immunosupresyjne,
- osób otyłych, u których pielęgnacja fałdów skórnych jest utrudniona,
- pacjentów po przeszczepach narządów,
- zakażonych wirusem HIV.
Warto wspomnieć jeszcze o kilku predysponujących do zachorowania czynnikach związanych ze stanem skóry. Są to:
- choroby skóry, w szczególności atopowe zapalenie skóry, które zwieksza prawdopodobieństwo zachorowania,
- mikrourazy, zadrapania, otarcia i pęknięcia naskórka stanowiące wrota zakażenia.
Jakie są objawy grzybicy pachwin – jak wygląda?
Objawy tej infekcji mogą być dość uciążliwe i wpływać na komfort życia codziennego. Charakterystyczne objawy grzybicy obejmują swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie oraz łuszczenie się skóry w okolicach i pachwin. Zmiany pojawiają się w fałdzie między górnym odcinkiem wewnętrznej strony skóry uda a genitaliami. Są zazwyczaj symetryczne (pojawiają się równocześnie w okolicach obu pachwin).
O tym, jak wygląda grzybica pachwin decyduje m.in. od stopnia zaawansowania infekcji. Początkowo można zaobserwować delikatne, czerwone plamy w okolicach pachwin, które stopniowo powiększają się, a ich kolor zmieniać się na bardziej brunatny. Jest dobrze odgraniczona od zdrowej powierzchni skóry i ma postać pierścieniowatego rumienia z wyraźnie zaznaczonym, uniesionym brzegiem. W części wewnętrznej może łuszczyć się i pękać.
Swędzenie i pieczenie w pachwinach
Grzybica w pachwinach, oprócz zmian pojawiających się na skórze, manifestuje się również innymi bardzo dokuczliwymi dolegliwościami. Najbardziej dokuczliwym jest świąd skóry. Doi tego dochodzi poczucie dyskomfortu związane z odczuciem zawilgotnienia pachwin.
Podrażnienie skóry wywołane przez drapanie może pogłębić problem i spowodować niebezpieczne powikłania, takie jak na przykład nadkażenie bakteryjne.
Kolejnym, bardzo niekomfortowym objawem jest pieczenie w pachwinie dotkniętej zmianą chorobową.
Czerwone plamy, krostki, wysypka w pachwinach
Jednym z charakterystycznych objawów jest pojawienie się czerwonych plam w pachwinach o nieregularnych kształtach. W miarę rozwoju choroby powiększają się.
Mogą powodować świąd i dyskomfort u osoby chorej. W miejscu plam mogą pojawić się podrażnienia skóry w postaci krostek. W niektórych przypadkach grzybica pachwin może przybierać postać drobnej, swędzącej wysypki. Zarówno plamy w pachwinach jak i wysypkę da się wyleczyć stosując odpowiednie preparaty przeciwgrzybicze oraz dbając o higienę osobistą.
Grzybica pachwin u kobiet, u mężczyzn i u dzieci
Grzybica pachwin u mężczyzn predysponuje ich do zachorowania z powodu specyficznych warunków anatomicznych. Kontakt moszny z wewnętrzną stroną ud utrudnia wentylację, co stwarza dobre warunki do rozwoju infekcji.
Grzybica pachwin u kobiet objawia się między innymi swędzeniem w okolicach pachwin i warg sromowych, zaczerwienieniem w pachwinach oraz różnego rodzaju pęcherzykami lub brunatnymi plamami w tym obszarze. Powodem, dla którego dochodzi do infekcji, jest często przerwanie skóry, która stanowi barierę ochronną. Uszkodzony naskórek jest idealnym miejscem, przez które grzyby mogą wniknąć w głąb skóry i wywołać zakażenie, dlatego tak ważne jest, aby zachować szczególną ostrożność podczas depilacji okolic intymnych. Warto zauważyć, że ryzyko wystąpienia grzybicy pachwin w ciąży wzrasta ze względu na osłabienie odporności w tym okresie.
Grzybica pachwin u dzieci występuje rzadko i jest wywołana przez inne rodzaje grzybów niż u dorosłych. Sposób leczenia w przypadku dzieci różnią się od terapii stosowanej u osób dorosłych z uwagi na niedojrzałość układu immunologicznego najmłodszych. Leki skuteczne w przypadku dorosłych niekoniecznie sprawdzą się u dzieci.
Leki na grzybicę pachwin – maść, krem, tabletki
Leczenie grzybicy pachwin poprzedza rozpoznanie zmian przez lekarza dermatologa. Odbywa się to na podstawie obrazu klinicznego. W razie jakichkolwiek wątpliwości powinna zostać pobrana próbka (wymaz lub zeskrobiny) do badania laboratoryjnego.
W leczeniu grzybicy należy wziąć pod uwagę czynniki, które wywołały zakażenie oraz dostosować je do rozległości zmian, nasilenia stanu zapalnego oraz do tego, jak tolerowana jest terapia. Wybierając odpowiedni lek dla pacjenta, lekarz powinien wziąć pod uwagę choroby przewlekłe oraz przyjmowane przez chorego inne leki.
W większości przypadków leczenie ogranicza się do miejscowego zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych, ale bywa, że należy wdrożyć leczenie ogólnoustrojowe lub wspomagające.
Grzybicę pachwin nie jest łatwo wyleczyć, choćby ze względu na fakt, że infekcja toczy się w miejscu z ograniczonym dostępem powietrza, w którym panuje ciepłe i wilgotne środowisko. Częste nawroty tej dolegliwości są związane z określonym stylem życia, na przykład u mężczyzn pracujących głównie w pozycji siedzącej. Dolegliwość dotyka również sportowców, których skóra jest nieustannie narażona na nadmierną wilgoć i podwyższoną temperaturę.
Grzybicę pachwin w postaci małych ognisk zapalnych można leczyć miejscowo stosując preparaty takie jak: maść, krem, zawiesina czy aerozole zawierające substancje przeciwgrzybicze. Tego rodzaju preparaty hamują syntezę ergosterolu, który utrzymuje przy życiu dermatofity. W leczeniu miejscowym bardzo dobrze sprawdza się cyklopiroks lub pochodne imidazolowe wraz z glikokortykosteroidami.
W przypadku łagodnych zmian stosowane są także leki bez recepty. Tego rodzaju preparaty zawierają w swoim składzie m. in. klotrimazol, terbinafinę, mikonazol czy naftyfinę. Standardem jest też stosowanie leków w postaci maści i kremów zawierających sterydy i antybiotyki. Preparaty sterydowe stosowane są zazwyczaj przez maksymalnie kilka dni.
Gdy stan zapalny jest rozległy, lek na grzybicę pachwin podaje się w formie doustnej takie jak: flukonazol, klotrimazol, itrakonazol (stosowany u pacjentów którzy nie reagują na inne formy leczenia), amfoterycyna B (stosowana w bardzo ciężkich przypadkach).
O tym, ile trwa leczenie grzybicy pachwin decydują czynniki takie jak: typ grzybicy, stopień zaawansowania infekcji, ogólny stan pacjenta, a także systematyczność w stosowaniu preparatu oraz jego skuteczność. Rozległe zmiany leczone są doustnie przez 2 tygodnie, a ogniska o mniejszym nasileniu przez 2 do 4 tygodni. Bywa, że terapia trwa nawet wiele miesięcy, dlatego warto zdiagnozować ją na wczesnym etapie.
Domowe sposoby na grzybicę pachwin
Domowe sposoby na grzybicę pachwin należy rozumieć jako wsparcie leczenia przez zachowanie odpowiedniej higieny.
Bielizna osobista powinna być świeża, czysta, wykonana z bawełny i zmieniana każdego dnia. Warto również zwrócić uwagę na skład i komfortowy krój tej części garderoby. Wybierać tą, która jest wygodna i wykonana z naturalnych, łatwo przepuszczalnych tkanin na tyle luźna, aby nie powodowała otarć w okolicy pachwin.
Przedmiotem, który może powodować przenoszenie patogenów są ręczniki łazienkowe. Należy utrzymywać je w czystości je w czystości i często prać. Bardziej higieniczne podczas zaostrzonej infekcji mogą okazać się ręczni papieru, które można wyrzucić po jednorazowym użyciu. Warto dopilnować by z tekstyliów korzystała tylko osoba chora, aby nie zarazić innych domowników.
Domowe leczenie grzybicy pachwin polega także na odpowiedniej pielęgnacji ciała za pomocą specjalnych preparatów, takich jak płyny i mydła dostępne w aptece, które nie zawierają substancji drażniących.
Wzmożona potliwość powoduje, że skóra w miejscach pachwin jest bardzo wilgotna. W takiej sytuacji warto stosować puder na grzybicę pachwin z mikonazolem lub po prostu puder dla niemowląt. Preparat zmniejsza wilgotność w tych miejscach i ryzyko powstania otarć.
Nieleczona grzybica pachwin – jakie mogą być powikłania?
Nieleczona grzybica pachwin może rozprzestrzenić się na inne części ciała i prowadzić do wielu powikłań. Plamy w pachwinach czasami przemieszczają się w kierunku ud, zajmując podbrzusze, szparę międzypośladkową, a nawet plecy. Bywa prawdziwie niebezpieczna wędrując w kierunku krocza i odbytu. U mężczyzn może to skutkować grzybicą moszny. Rozwijająca się grzybica pachwin stanowi ryzyko rozwinięcia się zmian chorobowych w okolicy pochwy i sromu.
Bibliografia:
- Rotsztejn H., Zalewska A., Grzybice powierzchowne okolicy narządów płciowych u kobiet, [online] https://www.termedia.pl/Journal/-4/pdf-3643-1?filename=Grzybice.pdf [dostęp: 10.04.2024]
- Maleszka R., Adamski Z., Szepietowski J., Baran E., Leczenie powierzchownych zakażeń grzybiczych – rekomendacje ekspertów Sekcji Mikologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Przegląd Dermatologiczny 2015, [online] https://pdfs.semanticscholar.org/ae88/b3873f463e3f755a808d42590d6782f6522e.pdf [dostęp: 10.04.2024]
- Wydawnictwo Medyczne, Zastosowanie natamycyny, neomycyny i hydrokortyzonu w kremie w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez drożdżaki, [online] https://www.wiadomoscidermatologiczne.pl/artykul/zastosowanie-natamycyny-neomycyny-i-hydrokortyzonu-w-kremie-w-leczeniu-zakazen-skory-i-blon-sluzowych-wywolanych-przez-drozdzaki [dostęp: 10.04.2024]
Imię i nazwisko autora: Sylwia Bartold
Czytaj również:
Swędzenie skóry - co na świąd skóry? Maść, tabletki