Astma, inaczej dychawica oskrzelowa, to przewlekła choroba dróg oddechowych. Choć jest nieuleczalna, odpowiednio traktowana nie stanowi zagrożenia dla życia pacjenta. Warunkiem jest jednak poddanie się zalecanej przez lekarza terapii oraz zmiana stylu życia. Sprawdź, jak należy postępować chorując na astmę oskrzelową.
Objawy astmy oskrzelowej
Choć objawy astmy oskrzelowej pojawią się i znikają, stan zapalny w drogach oskrzelowych jest przewlekły i nie można w pełni się go pozbyć, a jedynie złagodzić. Ze względu na częstotliwość występowania symptomów, rozróżniamy:
- astmę niekontrolowaną, kiedy pojawiają się one codziennie i utrudniają codzienne funkcjonowanie,
- astmę częściowo kontrolowaną, gdy objawy dokuczają pacjentowi częściej niż dwa razy w tygodniu (w tym także w nocy),
- astmę kontrolowaną, kiedy to symptomy są minimalne, występują rzadko i nie wpływają na aktywność życiową chorego.
Do objawów astmy należą przede wszystkim:
- kaszel,
- świszczący oddech,
- ucisk w klatce piersiowej.
Charakterystycznym symptomem jest również uczucie duszności, które pojawia się z reguły nad ranem, w nocy oraz po wysiłku fizycznym. Atak astmy może wywołać również stres, oddychanie zanieczyszczonym powietrzem lub infekcja, a w przypadku choroby o podłożu alergicznym, kontakt z alergenem.
Przyczyny astmy oskrzelowej
W większości przypadków astma ma podłoże alergiczne. Skurcze oskrzeli są wówczas reakcją organizmu na kontakt z alergenem.
Dotyczy to zwłaszcza alergenów wziewnych, czyli m.in.:
- pyłków roślin,
- roztoczy kurzu,
- sierści zwierząt,
- pleśni.
Astmę mogą wywołać również niektóre leki, np. kwas acetylosalicylowy lub betablokery stosowane przy chorobach układu krążenia.
Astma oskrzelowa atopowa
Astma oskrzelowa alergiczna, nazywana też atopową, stanowi aż 80% przypadków astmy u dzieci i około 50% u dorosłych. Mogą towarzyszyć jej dodatkowe symptomy, takie jak:
- zapalenie spojówek,
- alergiczny nieżyt nosa,
- atopowe zapalenie skóry.
W leczeniu astmy oskrzelowej atopowej niezwykle istotne jest określenie na co pacjent jest uczulony. Aby to stwierdzić, wykonuje się testy skórne oraz badania krwi na obecność swoistych przeciwciał klasy IgE przeciw alergenom wziewnym.
Astma oskrzelowa u dzieci
Rozwój astmy oskrzelowej u dziecka może być uwarunkowany genetycznie. Jeśli choruje jeden z rodziców, ryzyko wystąpienia choroby u potomka to 30%, jednak jeśli dotyczy to obojga rodziców, prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta aż do 80%.
Czynnikiem ryzyka u dzieci są również:
- częste infekcje dróg oddechowych,
- nadwaga,
- otyłość.
Astma oskrzelowa alergiczna może pojawić się już u kilkulatka, musi on wówczas zostać objęty opieką lekarza-specjalisty. Warto wiedzieć, że w przypadku małego dziecka diagnostyka astmy może sprawić pewne problemy, ponieważ u maluchów zwykle podejrzewa się nawracające infekcje dróg oddechowych. Doświadczony lekarz nie powinien mieć jednak kłopotów z postawieniem odpowiedniej diagnozy.
Leczenie astmy oskrzelowej
Lekarz jest w stanie zdiagnozować astmę na podstawie dokładnego wywiadu i oceny objawów charakterystycznych dla tej choroby. Potwierdzeniem jest zwykle wynik spirometrii, czyli badania mierzącego stopień zwężenia oskrzeli i ilość powietrza jaką pacjent wydycha, w stosunku do powietrza pobieranego przy wdechu. Czasem stosuje się również testy prowokacyjne, które polegają na poddaniu pacjenta działaniu czynnika, który wywołuje napad astmy.
Astmy nie można wyleczyć, jednak możliwe jest zapobieganie jej zaostrzeniom, jak również powstrzymanie postępu choroby. W tym celu stosuje się dwa rodzaje leków. Pierwsza grupa to preparaty stosowane systematycznie, która działają przeciwzapalnie, dzięki czemu zapobiegają napadom choroby. Do drugiej grupy należą leki, które przyjmuje się doraźnie, w razie wystąpienia ataku. Ich zadaniem jest rozszerzenie oskrzeli.
Astma oskrzelowa - jakie leki podać w przypadku alergii?
W przypadku astmy alergicznej pacjent musi przede wszystkim unikać kontaktu z alergenem, który ją wywołuje. Dodatkowo stosuje się u niego leki przeciwhistaminowe, które hamują reakcje alergiczne organizmu.
Warto wiedzieć, że leczenie naturalne astmy oskrzelowej nie jest najlepszym pomysłem. Chory musi przyjmować specjalne farmaceutyki - bez nich dolegliwości będą się nasilać, a to może poskutkować trwałym upośledzeniem funkcjonowania dróg oddechowych.
Istnieją jednak pewne domowe sposoby, które wspomogą leczenie farmakologiczne astmy oskrzelowej. Należy do nich zastosowanie odpowiedniej diety, bogatej w:
- witaminy C i E,
- magnez,
- selen,
- kwasy omega-3,
- beta-karoten,
- flawonoidy.
Codzienny jadłospis astmatyków powinien zatem zawierać:
- ryby,
- świeże warzywa i owoce,
- migdały,
- oliwę,
- czosnek,
- cebulę.
Wskazane jest unikanie żywności przetworzonej, z dodatkiem konserwantów i sztucznych barwników. Jeśli choroba jest pod kontrolą, nie należy rezygnować z aktywności fizycznej. Systematyczne, lekkie ćwiczenia (zwłaszcza aerobowe) pozytywnie wpłyną na układ krążeniowo-oddechowy.
Co to jest astma oskrzelowa?
Astma oskrzelowa jest przewlekłą, zapalną chorobą dróg oddechowych. Pojawia się, gdy w wyniku nadmiernych, zbyt mocnych skurczów oskrzeli i gromadzenia się w nich gęstego śluzu dochodzi do ograniczenia wydolności dróg oddechowych.
Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia, na astmę oskrzelową choruje ponad 235 milionów ludzi na całym świecie, przy czym dużą grupę pacjentów stanowią dzieci. W Polsce z powodu astmy cierpi około 4 mln osób, ale rozpoznaną chorobę ma jedynie 1,7 mln chorych! Właśnie dlatego nie wolno bagatelizować długo utrzymującego się kaszlu. Bywa, że jest to jedyny objaw toczącego się w organizmie schorzenia.
Autor: Olga Szymkowiak
Czytaj też: