Krzywa cukrowa potoczne określenie na doustny test tolerancji glukozy wykonywany w diagnostyce cukrzycy. Badanie wykonują także kobiety w ciąży, gdyż znajdują się w grupie wysokiego ryzyka rozwoju tej groźnej i przewlekłej choroby. Sprawdź, na czym polega krzywa cukrowa, jak się przygotować do badania, a także jakie wyniki świadczą o cukrzycy.
Krzywa cukrowa
Co to jest krzywa cukrowa? To potoczne określenie na doustny test tolerancji glukozy, inaczej test obciążenia glukozą lub krzywą glikemiczną. Badanie wykonuje się w celu wykluczenia lub potwierdzenia cukrzycy. Krzywa cukrowa zalicza się także do badań podstawowych wykonywanych w czasie ciąży, gdyż ciężarne są szczególnie narażone na rozwój tej groźnej i przewlekłej choroby.
Na czym polega doustny test obciążenia glukozą?
Krzywa cukrowa jest badaniem krwi wykonywanym w celu oznaczenia glikemii na czczo oraz po obciążeniu glukozą. Najpierw od pacjenta pobiera się krew żylną na czczo. Następnie w ciągu 5 minut wypija roztwór 75 g glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody. Po godzinie oraz dwóch pobiera się kolejne próbki krwi do oznaczenia stężenia glukozy.
Jak się przygotować do badania? Pacjent powinien zjeść ostatni posiłek co najmniej 12 godzin przed planowanym badaniem. W dniu badania nie wolno żuć gumy, ssać cukierków odświeżających oraz palić papierosów, gdyż może to sfałszować wyniki.
Badanie trwa średnio dwie godziny. W czasie oczekiwania na kolejne pobrania krwi pacjent nie powinien jeść, pić oraz palić papierosów. Nie wolno też wychodzić z przychodni, gdyż każda aktywność fizyczna w tym czasie może wpłynąć na wyniki.
Normy krzywej cukrowej
Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego glikemia na czczo powinna wynosić od 70 do 99 mg/dl (3,9 – 5,5 mmol/l). Jeśli wartość glukozy w surowicy krwi mieści się w przedziale 100-125 mg/dl (5,6 – 6,9 mmol/l), oznacza to stan przedcukrzycowy. Wartości powyżej 126 mg/dl (7,0 mmol/l) wskazują na cukrzycę. Poziom cukru we krwi po obciążeniu glukozą w 60 minucie nie powinien przekraczać 180 mg/dl, a po dwóch godzinach powinien wynosić maksymalnie 140 mg/dl.
Wyniki krzywej cukrowej
Glikemia po doustnym obciążeniu glukozą po 120 minutach powinna wynosić mniej niż 140 mg/dl (7,8 mmol/l). Taki wynik wskazuje na prawidłową tolerancję glukozy. Wartości glukozy we krwi mieszczące się w przedziale 140 -199 mg/dl (7,8 – 11,0 mmol/l) świadczą o nieprawidłowej tolerancji, a powyżej 200 mg/dl (11,1 mmol/l) o cukrzycy.
Jeśli w klasycznym badaniu krwi poziom glukozy na czczo wynosi powyżej 100 mg/dl, zwykle lekarz zleca powtórzenie badania lub wykonanie krzywej cukrowej. Dopiero na podstawie wyników krzywej cukrowej lub powtórnego oznaczenia glikemii diabetolog stawia ostateczną diagnozę.
Krzywa cukrowa – badanie obowiązkowe w ciąży
Krzywa cukrowa jest badaniem obowiązkowym w czasie ciąży, gdyż ciężarne są w grupie wysokiego ryzyka rozwoju cukrzycy. Chorobę diagnozuje się u 10 proc. z nich. Wpływ na jej rozwój mają hormony ciążowe. Wysokie stężenie progesteronu, estrogenów oraz laktogenu łożyskowego zaburza wydzielanie i działanie insuliny.
Test obciążenia glukozą ciężarna powinna wykonać dwa razy – na początku ciąży oraz między 24. a 28. tygodniem. Cukrzyca ciążowa często mija po porodzie, niemniej kobiety u których została zdiagnozowana w czasie ciąży są bardziej narażone na rozwój cukrzycy typu 2 w przyszłości.
Krzywa cukrowa w ciąży – normy i wyniki
Cukrzycę ciążową diagnozuje się wtedy, gdy poziom glukozy w surowicy krwi przekracza następujące wartości:
- 100 mg/dl na czczo,
- 180 mg/dl po godzinie od wypicia roztworu glukozy,
- 140 mg/dl po 120 minutach.
Krzywa cukrowa i insulinowa
Badanie można rozszerzyć o oznaczenie stężenia insuliny w surowicy krwi. Krzywą insulinowo-cukrową wykonuje się głównie w celu wykrycia insulinooporności – stanu, który prowadzi do cukrzycy typu 2. Pozwala też ocenić w jakim stopniu trzustka wytwarza insulinę u pacjentów z cukrzycą typu 1. Lekarze zlecają także wykonanie krzywej cukrowej i insulinowej, żeby znaleźć przyczynę hipoglikemię. Insulina na czczo powinna wynosić maksymalnie 10mU/ml. Po godzinie jej stężenie nie powinno przekraczać 50 mU/ml, a po dwóch godzinach powinno wynosić 30 mU/ml.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj też:
- Pen do insuliny - jak go używać? Skąd wziąć?
- Sałatki dla cukrzyków - jakie są najlepsze? Zdrowe przepisy
- Badania na cukrzycę - jakie warto wykonać?
- Jak obniżyć poziom cukru - na czczo, w ciąży, bez leków?
Bibliografia:
- Napiórkowska L., Franek E., Insulinooporność a stan przedcukrzycowy, Postępy Nauk Medycznych 2017; XXX(02): 84-88.