Pomiar ciśnienia tętniczego krwi nie należy do skomplikowanych czynności. Warto wykonywać go regularnie, by w porę wyłapać ewentualne nieprawidłowości, a lekarz mógł zalecić właściwe leczenie. Poniżej znajdują się instrukcje mierzenia ciśnienia tętniczego krwi oraz interpretacja wyników.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi?
Prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi osiąga wysokość 120/80 mm Hg (skala ta jest mierzona w milimetrach słupa rtęci). Pierwsza z tych wartości odnosi się do ciśnienia skurczowego, czyli największej siły z jaką jest wypompowywana krew w czasie skurczu. Druga wielkość dotyczy ciśnienia rozkurczowego i pokazuje najmniejsze ciśnienie występujące w tętnicach podczas rozkurczu serca.
Osoby z niedociśnieniem tętniczym (u których wynosi 90/60 mm Hg i mniej) powinny mierzyć ciśnienie chociaż raz na 2 lata. Osoby z prawidłowym wynikiem (120/80 mm Hg) powinny sprawdzać je częściej, chociaż raz w roku. Osoby z nadciśnieniem tętniczym powinny być pod kontrolą lekarską i regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze przy pomocy urządzenia w domu.
Prawidłowy pomiar ciśnienia
Mierzenie ciśnienia tętniczego krwi powinno odbywać się w pozycji siedzącej. Ciśnienie sprawdza się w prawej ręce, chyba że z jakiś powodów jest to niemożliwe, ciśnieniomierz umieszcza się na drugiej kończynie górnej.
Rękę należy oprzeć o równy blat np. stołu i zgiąć ją w łokciu, tak by ramię pozostawało mniej więcej na wysokości serca. Mankietem ciśnieniomierza należy ciasno obwinąć ramię (zakładając go bezpośrednio na skórę, wcześniej należy zdjąć odzież z kończyn górnych), kilka centymetrów nad zgięciem łokciowym. Następnie należy uruchomić ciśnieniomierz elektroniczny lub cyfrowy i czekać aż aparat pokaże wynik.
Jeśli ciśnienie tętnicze mierzymy klasycznym aparatem, po założeniu mankietu na ramię, dokładnie pod nim do skóry nad łokciem przykłada się głowicę stetoskopu, następnie pompuje się mankiet ściskając pompkę aż do uzyskania wartości o około 30 mm Hg większej niż spodziewana/prawidłowa/taka, jaka była osiągnięta ostatnio. Potem powoli odkręca się zawór pompki i kiedy usłyszy się pierwsze uderzenie serca – wskaże ono ciśnienie skurczowe, ostatnie natomiast (coraz mniej słyszalne) oznacza ciśnienie rozkurczowe.
Jak się przygotować do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi?
Ciśnienie tętnicze można mierzyć o dowolnej porze dnia. Jednak najlepiej robić to o stałych porach, rano i wieczorem. Dobrze także powtórzyć za każdym razem choć raz to mierzenie, jednak pomiędzy pomiarami powinna być co najmniej pięciominutowa przerwa.
Przed przystąpieniem do tego badania należy się uspokoić, a w tym celu usiąść na kilka minut. Przed mierzeniem ciśnienia nie powinno się podejmować wysiłku fizycznego, jeść obfitych posiłków (a najlepiej mierzyć ciśnienie przed jedzeniem, a także przed przyjęciem dawki leków), nie należy również pić kawy oraz palić papierosów (po kawie i papierosie należy odczekać około 30 minut zanim zmierzy się ciśnienie).
Jakie są przyrządy do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi?
Do sprawdzenia wysokości ciśnienia tętniczego krwi korzysta się z następujących urządzeń:
- Klasyczny ciśnieniomierz – wyglądem przypomina aparaturę używaną do mierzenia ciśnienia tętniczego przez lekarza. Określa się go jako sfigmomanometr. Składa się on z mankietu, który wsuwa się na ramię, pompki, stetoskopu i skali, dzięki której szacuje się wysokość ciśnienia.
- Automatyczny ciśnieniomierz – elektroniczny lub cyfrowy – jest na baterie, a zawiera mankiet, panel, z którego odczytuje się dane dotyczące badania oraz czujnik wmontowany w mankiet, który po przyłożeniu do skóry zbiera informacje nt. wysokości ciśnienia. Elektroniczne ciśnieniomierze nie są zalecane osobom cierpiącym na zaburzenia rytmu serca, gdyż wyniki mogą być błędne.
- Automatyczny ciśnieniomierz nadgarstkowy – jego działanie jest takie jak powyższego urządzenia, jednak zakłada się go w innym miejscu – w tym przypadku na nadgarstek.
- Holter – badanie holterowskie polega na nieprzerwanym pomiarze ciśnienia tętniczego przez 24 godziny, by ocenić realną wysokość ciśnienia tętniczego u pacjenta, który przez całą dobę funkcjonuje tak jak zawsze.
Niekiedy trzeba wykonać tzw. krwawy pomiar ciśnienia, mierzony po wkłuciu się do tętnicy.
Pomiar ciśnienia - wyniki
Jak odczytać pomiar ciśnienia? Interpretowanie wyników pomiaru ciśnienia tętniczego krwi:
- jeśli wynik uzyskany podczas pomiaru ciśnienia tętniczego oscyluje wokół 120/80 mm Hg – wówczas jest on jak najbardziej prawidłowy,
- jeśli wynik wynosi 90/60 mm Hg i poniżej – taki stan określa się jako hipotensję, czyli niedociśnienie. O ile takiej sytuacji nie towarzyszą omdlenia, zasłabnięcia, zawroty głowy, wymioty, itp., a pacjent czuje się dobrze, wynik traktuje się jako prawidłowy,
- jeśli wynik pokazuje 140-180 (i więcej)/90-109 (i więcej) mm Hg, mamy do czynienia z nadciśnieniem tętniczym krwi. To okoliczność, która zmusza do wizyty u specjalisty. Nie należy ignorować takiego stanu rzeczy ponieważ odwleczenie leczenia, zignorowanie wytycznych lekarskich lub kuracja na własną rękę mogą przynieść bardzo groźne skutki dla zdrowia i życia.
Czytaj również:
- Jakie są przyczyny nadciśnienia? Jakie są czynniki ryzyka?
- Jakie są najlepsze leki na nadciśnienie? Jak je dobrać?
- Jaka jest najlepsza dieta przy nadciśnieniu? Przepisy
Autor: Olga Tomaszewska