Nadciśnienie tętnicze krwi w początkowej fazie może być niezauważone przez pacjenta ponieważ często nie daje ono żadnych objawów. Dlatego tak ważne jest wykonywanie regularnego pomiaru ciśnienia tętniczego. Warto również stosować, także profilaktycznie, dietę, która przyczynia się do uzyskania prawidłowych parametrów.
Co oznacza nadciśnienie tętnicze krwi?
Książkowe ciśnienie tętnicze krwi ma osoba, u której odczytuje się wynik równy 120/80 mm Hg. Podwyższone jest w sytuacji, kiedy jedna lub obie z tych wartości przekraczają podane normy, a dokładniej kiedy skurczowe jest równe lub przeskoczy 140 mm Hg, a rozkurczowe będzie równe bądź wyższe niż 90 mm Hg.
Jeśli w ciągu dwóch, niezależnych pomiarów ciśnienia tętniczego krwi z zachowanym odstępem czasu między nimi wartości ciśnieniowe były podwyższone, należy przyjąć, że pacjent cierpi na nadciśnienie tętnicze krwi. To bardzo niebezpieczna dolegliwość, gdyż nieleczona może prowadzić do ciężkich chorób serca, jak np. niewydolność krążenia, czy zawał serca, a nawet do śmierci.
Nadciśnienie tętnicze to podstępny przeciwnik, gdyż przed długi czas może pozostać niezauważone, nie dając żadnych objawów. Z czasem mogą się jednak pojawić m.in. następujące symptomy:
- zawroty głowy,
- bóle głowy o charakterze uciskowym,
- krwawienia z nosa,
- problemy ze snem,
- kołatanie serca.
Dieta przy nadciśnieniu tętniczym - przepisy
Dużo jest przepisów na przygotowanie dań wpływających na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Zanim jednak zaczniemy wprowadzać je do swojej kuchni, należy skonsultować je z lekarzem lub dietetykiem. Przykładowy dzienny jadłospis może wyglądać następująco:
- I śniadanie: szklanka jogurtu naturalnego zasypana dwiema łyżkami owocowego musli, kromka ciemnego pieczywa z plasterkiem chudego kawałka mięsa (np. z drobiu) i liściem sałaty,
- II śniadanie: pasta jajeczna z drobno posiekaną cebulką oraz zieloną pietruszką (z jak najmniejszą zawartością soli lub bez niej), kromka ciemnego chleba i woda do popicia,
- obiad: talerz krupniku z kaszą jęczmienną oraz gotowany kurczak z jarzynami i gotowaną marchewką z groszkiem; woda do popicia,
- podwieczorek: miseczka sałatki owocowej z bananem, grejpfrutem i jabłkiem, skropiona sokiem z cytryny; do tego woda,
- kolacja: duszona ryba (np. karp) z warzywami, kromka ciemnego chleba, herbata (najlepiej o działaniu uspokajającym, nie słodzona).
Jak należy postępować przy stwierdzonym nadciśnieniu tętniczym?
Niestety zachorowalność na nadciśnienie wzrasta. W ciągu 10 lat, podczas których prowadzono badania na osobach w wieku 18-79 lat, zachorowalność na wysokie ciśnienie tętnicze wzrosło z 30 do 32%. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi i zdrowy tryb życia.
Jeśli lekarz stwierdzi u pacjenta nadciśnienie tętnicze, z reguły przepisuje mu odpowiednie środki farmakologiczne oraz zaleca szczególne postępowanie, które obejmuje przede wszystkim:
- zmianę trybu życia na bardziej aktywny,
- redukcję masy ciała (podwyższone ciśnienie często jest związane z otyłością),
- modyfikację diety,
- rzucenie palenia,
- ograniczenie lub wykluczenie spożywania alkoholu.
Ruch wpływa dobroczynnie nie tylko na spadek kilogramów, czy utrzymanie wagi (co u osób w średnim i starszym wieku jest nie małym wyzwaniem) ale też m.in. na samopoczucie oraz pracę poszczególnych układów organizmu, w tym układu krwionośnego.
Palenie papierosów oraz alkohol podwyższają ciśnienie tętnicze, dlatego tak ważne jest porzucenie obu nałogów. Ostatnio zwraca się także uwagę na rolę stresu i przemęczenia w postępowaniu tej choroby. Powinno się zatem zmierzać do zniwelowania stresorów.
Jaka dieta przy nadciśnieniu tętniczym?
Przy nadciśnieniu tętniczym warto zadbać o odpowiednią dietę. Przede wszystkim należy wykluczyć z jadłospisu sól, która w ogromnym procencie przyczynia się do podwyższania ciśnienia tętniczego. Poza tym należy zrezygnować z tłustych potraw i ograniczyć jedzenie czerwonego mięsa.
W diecie pacjenta powinno się znaleźć jak najwięcej:
- warzyw (np. czosnek, buraki, pomidory, rzodkiewka, brokuły, szpinak),
- owoców (m.in. cytryna, żurawina),
- nienasyconych kwasów tłuszczowych (zawartych m.in. w rybach, jednak nie należy przesadzać ze spożywaniem tłustych ryb, takich jak np. halibut, czy łosoś).
Jasne pieczywo, ryż, makarony i kasze powinno się zredukować lub zamienić na ich ciemne, pełnoziarniste odpowiedniki.
Oczywiście wykluczone jest podjadanie słodyczy, słonych przekąsek (np. paluszki, orzeszki ziemne, czy chipsy) i stołowanie się w barach typu fast food. Powinno się pić dużo wody, a wykluczyć picie kawy (lub, jeśli lekarz pozwoli, drastycznie ograniczyć ilość wypijanych filiżanek dziennie do 1-2).
Zasady dotyczące diet na obniżenie ciśnienia tętniczego
Najkorzystniej wpływające na wysokość ciśnienia tętniczego dania to potrawy:
- lekkie,
- gotowane,
- duszone,
- pieczone,
lecz nie smażone na głębokim tłuszczu. Potrawy te powinny zawierać jak największą ilość warzyw i owoców, orzechów, zbóż, nasion i ziaren.
Takie przepisy odnajdziemy m.in. w diecie śródziemnomorskiej, diecie Eco-Atkins (opierającej się na jedzeniu białka i tłuszczu roślinnego przy redukcji węglowodanów), tzw. diecie DASH.
Nie mniej ważne od tego co zjadamy, jest to jak duże są i kiedy przyjmujemy te posiłki. Powinno się zjadać ok. 5 posiłków w ciągu dnia, jednak powinny stanowić one małe, niskokaloryczne porcje i być przyjmowane o stałych porach.
Czytaj również:
- Jakie są przyczyny nadciśnienia? Jakie są czynniki ryzyka?
- Jakie są najlepsze leki na nadciśnienie? Jak je dobrać?
- Jaka jest najlepsza dieta przy nadciśnieniu? Przepisy
- Jak wykonać pomiar ciśnienia? Jak go odczytać?
Autor: Olga Tomaszewska