Ciąże mnogie zdarzają się stosunkowo rzadko i zwykle są zaskoczeniem dla przyszłych rodziców. Jak postępować, gdy oczekujemy przyjścia na świat więcej niż jednego dziecka? Jakie czynniki wpływają na pojawienie się ciąży mnogiej?
Jak powstaje ciąża mnoga?
Najczęściej występującą ciążą mnogą jest ciąża bliźniacza. Może ona rozwijać się na jeden z dwóch sposobów.
- Gdy pojedyncza zygota, czyli komórka powstająca w wyniku zapłodnienia, dzieli się na jeszcze dwie części, z których w każdej rozwija się później płód, mamy do czynienia z ciążą jednojajową. Urodzone dzieci są wówczas tej samej płci i są niemalże identyczne. Zwykle tak mało się różnią, że ciężko jest zauważyć to na pierwszy rzut oka.
- Ciąża dwujajowa rozwija się z dwóch różnych, uwolnionych podczas tej samej owulacji komórek jajowych. Każda z nich zostaje zapłodniona innym plemnikiem, dlatego rozwijające się razem bliźnięta znajdują się w dwóch oddzielnych workach owodniowych i mają osobne łożyska. Podobieństwo między nimi będzie takie, jak w przypadku rodzeństwa pochodzącego z dwóch ciąż. Warto wiedzieć, że ciąże dwujajowe zdarzają się częściej niż jednojajowe, dlatego gdy usłyszymy o ciąży bliźniaczej, prawdopodobnie będzie to ciąża dwujajowa.
Objawy ciąży mnogiej
Ciążę mnogą stwierdza się na podstawie badania USG. Można zauważyć to podczas standardowego badania USG, które wykonuje się między 12. a 14. tygodniem ciąży. W tym czasie lekarz jest już w stanie ocenić czy w macicy znajduje się jedno, czy więcej łożysk. Pozwoli to wywnioskować, czy bliźnięta będą jedno- czy dwujajowe.
W przypadku ciąży dwujajowej, w kolejnych tygodniach przyszli rodzice dowiedzą się też czy dzieci będą tej samej, czy różnych płci. To, czy ciąża jest pojedyncza czy mnoga mogą sugerować też inne objawy, m.in.:
- większy obwód brzucha niż charakterystyczny dla danego momentu ciąży,
- wyjątkowo silne dolegliwości takie jak mdłości, czy wymioty.
Nie są to jednak objawy zarezerwowane wyłącznie dla ciąży bliźniaczej, dlatego to, czy jesteśmy w ciąży mnogiej może stuprocentowo potwierdzić jedynie badanie USG.
Największa ciąża mnoga
Rekord ciąży mnogiej padł w 2009 roku w Stanach Zjednoczonych. Nadya Suleman urodziła wówczas ośmioraczki w wyniku zapłodnienia in vitro. Informacja o porodzie obiegła cały świat, a sam temat był dość kontrowersyjny, ponieważ kobieta urodziła już wcześniej sześcioro dzieci. Przeszła także szereg operacji plastycznych, by upodobnić się do aktorki Angeliny Jolie. Po kilku latach od narodzin ośmioraczków ich matka przyznała, że jej chęć posiadania tylu dzieci była samolubna, nie żałuje jednak podjętej decyzji.
Prawdopodobieństwo ciąży mnogiej
Na pojawienie się ciąży mnogiej może wpłynąć kilka czynników, jednak żaden z nich nie gwarantuje zajścia w ciążę mnogą, a jedynie zwiększa prawdopodobieństwo jej powstania. Częściowo odpowiedzialne są za to geny, jednak tylko ze strony matki, bo to w kobiecych chromosomach znajduje się informacja o bliźniętach. Jeśli więc w rodzinie kobiety wcześniej pojawiały się ciąże mnogie, istnieje prawdopodobieństwo, że sytuacja ta się powtórzy. Wydaje się, że ryzyko jej wystąpienia rośnie również z wiekiem, choć nie ma na to naukowego potwierdzenia. Statystycznie kobiety, które rodzą pierwsze dziecko po 30. roku życia częściej zachodzą w ciążę bliźniaczą. Co ciekawe, średnia liczba ciąż mnogich zależy również od miejsca, w którym żyjemy – podczas, gdy w Chinach jest to niespełna 0,5%, a w Polsce około 1%, w Afryce bliźnięta pojawiają się aż w 4,5% przypadków.
Ciąża mnoga a tabletki antykoncepcyjne
Poszukując informacji o przyczynach ciąży mnogiej, można natknąć się na stwierdzenie, że częściej następuje ona, gdy kobieta brała wcześniej tabletki antykoncepcyjne. To mit, jednak nadal powtarzany.
Przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych nie ma wpływu na charakter ciąży. Inaczej jest w przypadku par, które leczą się hormonalnie z powodu niepłodności. Pod wpływem takiej terapii częściej dochodzi do uwolnienia dwóch komórek jajowych jednocześnie. Również ciąże będące wynikiem zabiegu in vitro częściej są podwójne, a nawet potrójne – wszystko przez to, że do macicy podawane są zazwyczaj 2 lub 3 zarodki.
Ciąża mnoga tydzień po tygodniu
Po zdiagnozowaniu ciąży mnogiej, ustala się specjalny plan badań i kontroli lekarskich, który różni się nieco od tego, realizowanego podczas ciąży pojedynczej. Kobiecie zaleca się częstsze wizyty kontrolne i badania USG, by wcześniej wykryć zagrożenia związane z ciążą mnogą. Zalicza się do nich przede wszystkim zatrucie ciążowe oraz zespół podkradania, który jest właściwy dla bliźniąt jednojajowych. Gdy połączenie naczyń w łożysku jest nieprawidłowe, jedno z dzieci może czerpać więcej składników odżywczych niż drugie, przez co jest ono w gorszym stanie.
Częste kontrole pozwolą jednak w porę zapobiec lub szybko rozprawić się z tymi problemami. Nudności, które zwykle pojawiają się na początku ciąży, w przypadku ciąży mnogiej są mocniejsze, a w ostatnich miesiącach główną niedogodnością jest duży brzuch i związana z nim spora waga dzieci, przez którą mogą pojawić się kłopoty z poruszaniem się, bóle pleców i większe zmęczenie.
Zobacz także:
- Paracetamol w ciąży - czy jest bezpieczny? Dawkowanie
- Kwas foliowy - w ciąży i przed ciążą. Dawkowanie
- Jak zrobić test ciążowy? Sposoby wykonania i odczytania wyniku
Autor: Olga Szymkowiak