Liszaj rumieniowaty to rzadka choroba tkanki łącznej, która może przybierać postać skórną lub układową, atakująca organy wewnętrzne. Do tej pory nie poznano dokładnej przyczyny tej choroby, na którą kobiety zapadają 10 razy częściej niż mężczyźni. Choroba jest też niezwykle ciężka do wykrycia, bo na początku jej objawy są trudne do zidentyfikowania. Niestety leczenie też nie jest łatwe, a całkowite wyleczenie nie jest na razie możliwe.
Liszaj rumieniowaty nazywany też toczniem rumieniowatym ma podłoże autoimmunologiczne. Oznacza to, że organizm wytwarza przeciwciała, które zamiast walczyć z obcymi antygenami, zwalczają własne tkanki i powodują w nich stany zapalne. Dlaczego tak się dzieje? Cały czas nie wiadomo. Podejrzewa się, że na rozwój choroby wpływ mogą mieć różne czynniki, w tym:
- uwarunkowania genetyczne,
- zmiany hormonalne,
- wirusy,
- stres i inne czynniki środowiskowe.
Naukowcy zauważyli, że liszaj rumieniowaty częściej się ujawnia pod wpływem światła słonecznego, niektórych leków (hipotensyjnych, antyarytmicznych, przeciwdrgawkowych), częściej występuje też u kobiet niż u mężczyzn. Choroba może zaatakować w każdym wieku, ale najczęściej diagnozowana jest u pacjentów między 20. a 40. rokiem życia.
Istnieją dwa główne typy tej rzadkiej choroby: liszaj rumieniowaty krążkowy, który ma łagodniejszy przebieg i przybiera postać skórną oraz liszaj rumieniowaty trzewny, zwany też narządowym lub układowym.
Liszaj rumieniowaty krążkowy
To liszaj rumieniowaty przewlekły, który obejmuje skórę twarzy, uszu, owłosioną skórę głowy, dłonie, a także błony śluzowe policzków i języka. Na twarzy w okolicy policzków i nosa pojawiają się brunatnoczerwone zmiany rumieniowate, które często przypominają kształtem motyla. Zmiany zanikają od środka i tworzą blizny. Ich powierzchnia jest szorstka i pokryta łuskami.
Liszaj rumieniowaty krążkowy może przybierać różne postaci:
- obrzękową (nie ma blizn)
- przerosłą (są wyniosłe zmiany)
- brodawkującą (blizny są nierówne i pozaciągane)
- odmrozinową (zmiany w kolorze fioletowym pojawiają się na nosie, małżowinach usznych i rękach)
- rozsianą (zmiany pojawiają się poniżej linii karku).
Liszaj rumieniowaty układowy
To trudniejsza do zdiagnozowania postać choroby, bo objawy na początku przypominają symptomy innych chorób. Na początku pacjenci często skarżą się na objawy ogólne takie jak osłabienie, zmęczenie, podwyższona temperatura, spadek masy ciała. Dopiero potem dochodzi do poważniejszych zmian.
Liszaj rumieniowaty układowy atakuje narządy ruchu oraz organy wewnętrzne. Zmiany zapalne najczęściej pojawiają się w centralnym układzie nerwowym i nerkach. Szacuje się, że u połowy pacjentów z liszajem rumieniowatym układowym dochodzi do przewlekłego kłębuszkowego zapalenia nerek oraz do ostrej niewydolności nerek.
Do objawów sugerujących układową formę liszaja można zaliczyć także:
- nadwrażliwość na światło,
- bóle stawów,
- bóle mięśni,
- zapalenie wsierdzia,
- zaburzenia neuropsychiatryczne,
- zaburzenia hematologiczne,
- wysiękowe zapalenie opłucnej,
- owrzodzenia w jamie ustnej,
- zaburzenia immunologiczne,
- powiększone węzły chłonne.
Liszaj rumieniowaty - leczenie
Liszaj rumieniowaty jest chorobą nieuleczalną, istnieją jednak sposoby na złagodzenie uciążliwych objawów tego schorzenia. Pacjentom zaleca się przede wszystkim unikanie promieniowania słonecznego, które zaostrza chorobę i powoduje jej nawroty. Ważne jest także unikanie stresu, odpowiednia ilość odpoczynku, unikanie różnego rodzaju zakażeń.
Wśród leków wykorzystywanych do złagodzenia objawów liszaja rumieniowatego znajdują się preparaty przeciwzapalne, sterydy, leki immunosupresyjne i przeciwmalaryczne. W leczeniu miejscowym zmian skórnych lekarz może przepisać maści i kremy z glikokortykosteroidami lub inhibitory kalcyneuryny.
Cały czas trwają badania nad lekiem, który pozwoliłby nie tylko złagodzić objawy liszaja rumieniowatego, ale także całkowicie go wyleczyć. Nie wiadomo jednak, kiedy i czy w ogóle zakończą się one sukcesem.
Źródło: medme.pl