Kryzys laktacyjny przydarza się niemal każdej kobiecie karmiącej piersią. W większości przypadków jest krótkotrwały i ustępuje samoistnie. Jeśli utrzymuje się dłużej, nie należy wpadać w panikę. Najważniejsze, by w czasie jego trwania nie dokarmiać dziecka butelką. Sprawdź, czym jest kryzys laktacyjny, jak się objawia oraz ile może trwać.
Co to jest kryzys laktacyjny?
Kryzysem laktacyjnym można nazwać każdy okres, w którym karmienie piersią zostaje zaburzone. Najczęstszym powodem wystąpienia go jest chwilowy niedobór pokarmu w piersi wywołany skokiem rozwojowym dziecka. W tym czasie maluszek potrzebuje więcej pokarmu, a w piersiach chwilowo go brakuje. Krótkotrwałe kryzysy laktacyjne nie powinny być powodem do niepokoju. Zdarzają się niemal każdej kobiecie i to kilka razy w czasie karmienia dziecka piersią. Jeśli jednak kryzys laktacyjny utrzymuje się ponad tydzień może być wywołany innymi czynnikami, które trzeba wyeliminować, aby laktacja wróciła do normy.
Objawy kryzysu laktacyjnego
Kryzys laktacyjny można rozpoznać po następujących objawach:
- dłuższe okresy karmienia,
- ciągła chęć dziecka do bycia przy piersi,
- nerwowość dziecka w czasie karmienia,
- obolałe, nabrzmiałe i/lub zaczerwienione piersi,,
- uczucie „pustych” piersi,
- faktyczny brak pokarmu.
Kiedy może wystąpić kryzys laktacyjny?
Kryzys laktacyjny z reguły pojawia się niespodziewanie i może mieć wiele przyczyn. Najczęściej wymieniane to:
- skok rozwojowy,
- zapalenie piersi,
- ząbkowanie,
- infekcja dziecka lub matki,
- nagła rozłąka matki z dzieckiem.
Jednym z najczęstszych powodów wystąpienia kryzysu jest skok rozwojowy, który można rozpoznać po chęci dziecka do częstszego bycia przy piersi oraz odczuwanego przez nie niepokoju w czasie karmienia. Kobiety skarżą się wtedy na uczucie pustych piersi. Skoków rozwojowych u dziecka można się spodziewać około 14 dnia życia, w 3 i 6 tygodniu, następnie w 3. miesiącu, a potem w 6. Jeśli kobieta dalej karmi dziecko piersią, może się spodziewać kolejnych kryzysów także w 9, 12, 16, 18 i 24 miesiącu życia.
Zapalenie piersi łatwo rozpoznać. Kobieta gorączkuje, a piersi bolą, są obrzmiałe, a brodawki zaczerwienione. Jeśli dziecko zaczyna ząbkować, kryzys laktacyjny z tego powodu można rozpoznać po tym, że maluszek zaczyna przygryzać pierś oraz denerwuje się w czasie karmienia. Niekiedy zdarza się tak, że dziecko ma ankyloglosję, czyli za krótkie wędzidełko języka, co utrudnia mu wypracowanie odruchu ssania. Wówczas konieczne będzie przeprowadzenie frenotomii (zabieg podcięcia wędzidełka).
W przypadku rozłąki matki z dzieckiem w organizmie kobiety dochodzi do spadku prolaktyny, czyli hormonu odpowiedzialnego m.in. za laktację. Im dziecko częściej ssie pierś, tym stężenie prolaktyny w organizmie karmiącej mamy jest większe. Rozłąka z dzieckiem skutkuje więc spadkiem prolaktyny i zanikiem pokarmu. Co ważne, prolaktyna wydziela się tylko wtedy, gdy dziecko jest przystawiane do piersi. Jeśli kobieta odciąga mleko z piersi i karmi dziecko butelką, stężenie prolaktyny w jej organizmie jest niższe.
Ile trwa kryzys laktacyjny?
Pierwsze kryzysy laktacyjne związane ze skokami rozwojowymi dziecka trwają zwykle kilka dni. Są krótkie, ale intensywne. Wiele kobiet niepotrzebnie zadręcza się wtedy pytaniami typu – co robię źle? Czy powinnam dać dziecku sztuczne mleko? Każda kobieta w czasie laktacji powinna się przygotować na skok rozwojowy, który jest zupełnie naturalnym zjawiskiem i go przeczekać. Kryzys laktacyjny w 3. miesiącu i kolejne mogą natomiast trwać nawet tydzień, ale zwykle mają łagodniejszy przebieg.
Jak zapobiegać kryzysom laktacyjnym?
W Polsce istnieją instytucje, które pomagają kobietom w kryzysie laktacyjnym. Zawsze można zadzwonić do poradni laktacyjnej, doradcy laktacyjnego lub promotora karmienia piersią. Dobrze jest skorzystać z porady eksperta, zanim podejmie się decyzję o podaniu dziecku tzw. mleka sztucznego. Dokarmianie dziecka butelką może bowiem przynieść odwrotny skutek od zamierzonego – dziecko może rozsmakować się w sztucznym mleku i całkowicie odrzucić pierś. Niekiedy wystarczy niewielka zmiana w sposobie karmienia dziecka, aby szybko zażegnać kryzys laktacyjny.
Czytaj:
- Kwas DHA – czym jest? Suplementacja dla dzieci i kobiet w ciąży
- Jakie witaminy dla kobiet w ciąży – A, D, E i C
- Suplementacja w ciąży – jak dokonać właściwego wyboru?
Autor: Joanna Woźniak
Bibliografia:
- Aleksandrowicz A., Kryzysy w teorii i praktyce – cz.1: teoria, Kwartalnik Laktacyjny 1/2016.