Zdrowe zęby są nieczułe na gorąco, zimno, smak słodki, kwaśny, słony, dotyk czy strumień powietrza. Jednak czasem zdarza się, że pod wpływem tego typu bodźców zęby bolą. Wtedy mówimy o ich nadwrażliwości. Mimo że nie jest to poważna dolegliwość, nie należy jej lekceważyć. Tym bardziej, że można się jej pozbyć. Jak?
Skąd się bierze nadwrażliwość zębów?
W jamie ustnej dorosłego człowieka prawidłowo znajduje się od 28 do 32 zębów. Każdy składa się z korony, korzenia oraz łączącej koronę z korzeniem szyjki zębowej, osłoniętej dziąsłem. W każdej z tych części znajdują się wrażliwe na bodźce bólowe zębina, a za nią miazga. Pierwsza ma za zadanie chronić drugą, która jest bogato unerwiona i wyjątkowo wrażliwa na ból. Zębina jest w koronie chroniona przez szkliwo, a w korzeniu otacza ją cement korzeniowy.
Są to warstwy pozbawione żywych komórek i nerwów. Jeśli z jakichś powodów są uszkodzone lub osłabione, bodźce bólowe najpierw zadziałają na znajdujące się w zębinie kanaliki z zakończeniami nerwowymi i zostaną przeniesione przez nie do unerwionej miazgi. Wtedy odczuwamy ból, potocznie nazywany nadwrażliwością zębów. Statystyki mówią, że z problemem tym zmaga się co trzeci dorosły Polak. Winne są najczęściej:
- uszkodzenie szkliwa,
- odsłonięcie szyjki zębów,
- specyficzna budowa zębów, gdzie nerw znajduje się blisko powierzchni.
Pewien wpływ mają również zbyt kwaśny odczyn śliny i bruksizm. Badania dowiodły, że jesteśmy bardziej narażeni na nadwrażliwość zębów, gdy często jemy: owoce cytrusowe, mięso oraz słodycze. Jeśli problem dotyczy tylko jednego lub kilku zębów, przyczyną może być próchnica lub niedawno wykonany zabieg stomatologiczny. Inny powód sprzyjający nadwrażliwości to częste wymioty, np. w ciąży. Soki żołądkowe niszczą szkliwo. Niekorzystne jest też wydające się niegroźne obgryzanie paznokci czy końcówki długopisu.
Sprawdź: Jak prawidłowo myć zęby?
Jak „uspokoić” nadwrażliwe zęby?
Można stosować związki działające na zasadzie środka znieczulającego. Jeśli chcemy pozbyć się problemu, powinniśmy wyeliminować przyczynę i unikać ewentualnych czynników ryzyka: jedzenia kwaśnych pokarmów (owoców, soków owocowych, napojów gazowanych, octu z białego wina).
Zmieniają one pH w jamie ustnej na takie, w którym zaczynają się rozwijać bakterie produkujące kwasy, osłabiające szkliwo. Ostrzeżenia dotyczą również kwaśnych soków. Osoby z nadwrażliwością zębów powinny pić je przez słomkę. Niektórzy stomatolodzy zalecają częste płukanie jamy ustnej wodą. Najprostszym domowym sposobem na nadwrażliwość zębów jest mycie ich miękką szczotką trzy razy dziennie ruchami wymiatającymi w kierunku od dziąsła do korony zęba i stosowanie pasty do zębów z aminofluorkiem, który wzmacnia i uszczelnia szkliwo. Zamykając kanaliki zębiny, sprawia, że bodziec nie jest przewodzony. Ponadto znosi on działanie kwasów na szkliwo oraz redukuje reakcje bólowe. Nie zapominajmy również o specjalistycznym płynie do płukania ust (pomaga w zamykaniu otworów kanałów).
W gabinecie dentystycznym nadwrażliwość zębów możemy leczyć np. poprzez lakierowanie. Wzmacnia ono szkliwo i chroni je przed działaniem bakterii. Stomatolog może również polecić fluorkowy żel, który nakłada się na przeźroczystą nakładkę, przygotowaną wcześniej przez dentystę lub płukankę fluorkową.
Czasem pomagają wypełnienia kompozytowe, które tworzą dodatkową warstwę ochronną. Nadwrażliwość zębów, a dokładniej szyjek zębowych, można trwałe powstrzymać zabiegiem z użyciem lasera, zamykającego zewnętrzne ujścia i zmniejszającego średnicę kanalików zębinowych. Dzięki temu uczucie nadwrażliwości nie będzie już odczuwalne. Gdy dojdzie do znacznego odsłonięcia korzenia zęba, wykonuje się chirurgiczny przeszczep dziąsła.
Autor: Marzena Maciejczyk
Sprawdź produkty z kategorii: Higiena jamy ustnej i schorzenia stomatologiczne