Testy na nietolerancje pokarmowe wykonuje się obecnie znacznie częściej, zwłaszcza odkąd zapanowała moda na dietę bezglutenową. Kilka lat temu wiele osób zdecydowało się przejść na taką dietę bez wykonywania testu na nietolerancję pokarmową. Obecnie świadomość żywieniowa Polaków jest znacznie większa - zanim zdecydują się drastyczną zmianę diety eliminacyjną, wolą sprawdzić czy mają nietolerancje pokarmowe. Czym właściwie jest nietolerancja pokarmowa i kiedy należy wykonać testy na nietolerancje pokarmowe?
Nietolerancja pokarmowa - objawy
Nietolerancja pokarmowa występuje wtedy, kiedy organizm ma problem z trawieniem określonych pokarmów lub ich składników. Szacuje się, że 45 proc. populacji ma nietolerancje pokarmowe. Objawy nietolerancji pokarmowej pojawiają się zwykle od kilku godzin do nawet kilku dni po zjedzeniu konkretnego produktu.
Do objawów nietolerancji pokarmowej zalicza się wzdęcia, zaparcia, biegunkę, wymioty, ogólne zmęczenie, bóle głowy oraz problemy skórne. By rzecz ująć bardziej naukowo, z nietolerancją pokarmową mamy do czynienia wtedy, gdy enzymy trawienne nie są w stanie zamienić białek w aminokwasy. Niestrawione białko przedostaje się do krwi i łączy się z przeciwciałami IgG, a następnie odkłada w różnych narządach organizmu i wywołuje określone objawy.
Nietolerancja pokarmowa a alergia
Nietolerancję pokarmową należy odróżnić od znacznie rzadszej alergii pokarmowej. W przypadku alergii, nawet niewielka ilość alergenu natychmiast wywołuje reakcję uczuleniową - jest to odpowiedź układu odpornościowego. Natomiast osoby z nietolerancją pokarmową często jedzą przez wiele lat pokarm, którego nie tolerują, gdyż nie są w stanie zauważyć związku pomiędzy jego zjedzeniem a zaburzeniami gastroenterologicznymi. Dopiero zjedzony w dużej ilości lub jedzony zbyt często daje konkretne objawy i skłania do wykonania testów na nietolerancje pokarmowe.
Czytaj też: Leki na alergię – jakie wybrać? Tabletki, krople
Testy na nietolerancje pokarmowe
Aby zdiagnozować nietolerancje pokarmowe należy wykonać test na nietolerancję pokarmową. Test polega na analizie próbki krwi pod kątem występujących w niej przeciwciał IgG dla konkretnych alergenów. Test nietolerancji pokarmowej można wykonać w laboratorium lub samodzielnie w domu. W aptekach są dostępne testy oparte na metodzie ELISA, które można wykonać samodzielnie.
Test na nietolerancję pokarmową pozwala na określenie wszystkich składników jedzenia, które nie są tolerowane przez organizm. Jeżeli tekst wykazał nietolerancję pokarmową na konkretny składnik, to należy go wyeliminować z diety. Nowy jadłospis warto skonsultować z dietetykiem, który wskaże produkty, którymi można zastąpić te nietolerowane.
Nietolerancja pokarmowa - jakie produkty zwykle ją wywołują?
Nietolerancja pokarmowa najczęściej dotyczy substancji zawartych w jedzeniu, takich jak gluten, laktoza, fruktoza, sacharoza. Warto zaznaczyć, że nietolerancja laktozy i nietolerancja glutenu są najczęściej uwarunkowane genetycznie.
Laktoza to cukier występujący w mleku. Za jej nietolerancję odpowiada nieprawidłowy gen LCT, który nie wytwarza w odpowiedniej ilości laktazy, czyli enzymu odpowiedzialnego za trawienie laktozy. Nietolerancja glutenu, czyli celiakia, również może być zapisana w genach. Gluten to białko roślinne obecne w ziarnach takich jak pszenica, jęczmień i żyto. U osób chorych na celiakię, które spożywają gluten, zanikają kosmki jelitowe, a co za tym idzie mają one problem z wchłanianiem pokarmów w ogóle.
Fruktoza to monosacharyd występujący w miodzie, owocach i sokach owocowych. Można ją też znaleźć w wielu produktach spożywczych - w płatkach śniadaniowych, dżemach i słodyczach. Sacharoza natomiast to składnik cukru trzcinowego i buraczanego.
Testy genetyczne na nietolerancję pokarmową
Nietolerancję pokarmową można też wykryć za pomocą testu genetycznego. Taki test można wykonać tylko w laboratorium genetycznym. Test wykonuje się metodą sekwencjonowania DNA. Jest całkowicie bezpieczny dla pacjenta. Aby go wykonać należy pobrać próbkę DNA - może to być próbka śliny lub krwi. Na wynik czeka się do trzech tygodni. Testy medyczne na nietolerancję pokarmową pozwalają jednoznacznie postawić diagnozę co do często uwarunkowanych genetycznie nietolerancji laktozy, fruktozy i glutenu.
Nietolerancja pokarmowa - leczenie
Leczenie nietolerancji pokarmowej polega przede wszystkim na diecie eliminacyjnej, czyli wyeliminowaniu z jadłospisu pokarmów, których organizm nie toleruje, czasowo lub na zawsze - w przypadku nietolerancji laktozy lub glutenu.
Czytaj też: Maść na uczulenie - maść na uczulenie skóry bez recepty