Jak wzmocnić odporność organizmu? Naturalne i domowe sposoby

Czy można przetrwać sezon jesienno-zimowy i nie złapać przeziębienia? Można. Sztuka polega na tym, by nie dać do siebie dostępu wirusom, które je wywołują. Łatwo mówić, trudniej wykonać? Niekoniecznie. Wystarczy stosować dobre i sprawdzone metody na odporność (również naturalne), by układ immunologiczny lepiej radził sobie z atakiem mikrobów.

Co robić, żeby nie chorować? Wzmocnić odporność!

Jeśli układ odpornościowy działa prawidłowo, rozróżnia własne tkanki od potencjalnie szkodliwych, dzięki czemu chroni organizm przed infekcjami wywołanymi przez bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty. Stanowi też barierę przed szkodliwymi substancjami chemicznymi i uszkodzeniami fizycznymi. Zaburzenia układu immunologicznego mogą prowadzić nie tylko do częstszego łapania infekcji, ale też chorób autoimmunologicznych i alergii. Dlatego dbanie o układ odpornościowy to fundament zdrowia i właściwego funkcjonowania organizmu przez całe życie!

Dbanie o odporność na co dzień opiera się na dobrych nawykach, czyli odpowiedniej higienie, diecie z dużą ilością warzyw i owoców, wysypianiu się, umiarkowanej aktywności czy choćby ubieraniu się stosownie do pogody. Oprócz tego można wspomagać się suplementami diety albo innymi preparatami na odporność z apteki.

Jak wzmocnić odporność organizmu? Pomoc z apteki

W okresie jesienno-zimowym szczególnie ważna jest suplementacja witaminy D. Zalecana dawka dla dorosłych to 2000 j.m. dziennie, jednak warto oznaczyć poziom tej substancji – przy znacznych niedoborach lekarz dobierze dawkowanie indywidualnie. Oprócz tego na odporność pozytywnie wpływają:

• Probiotyki,
• Cynk,
• Kwasy omega-3,
• Antyoksydanty (np. witamina C, beta-karoten).

Choć są to składniki różnych suplementów na odporność, ich najbardziej wartościowe źródło to pożywienie (poza witaminą D, która w jedzeniu występuje w niewielkich ilościach).

Domowe sposoby na odporność

Jak naturalnie wzmocnić odporność? Warto wprowadzić do codziennego jadłospisu zioła i rośliny na przeziębienie, m.in. czosnek, cebulę i miód.

Sprawdź też: dieta na wzmocnienie odporności.

Czosnek

Warzywo to niszczy wirusy, działa odkażająco, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. To właściwości zawdzięcza allicynie, unieszkodliwiającej mikroby, które inaczej mogłyby wnikać do naszego organizmu i wywołać przeziębienie. Jak wykorzystywać czosnek?

Wyciśniętym przez prasę ząbkiem czosnku można smarować wieczorem kanapki lub grzanki.

Można też dwa razy dziennie pić po łyżce wzmacniającego wina z czosnku. Aby je przygotować, rozgniatamy 12 ząbków czosnku, zalewamy sokiem z 2 cytryn i dodajemy pół litra przegotowanej, letniej wody. Przykrywamy naczynie szmatką i odstawiamy w ciepłe miejsce na 24 godziny. Potem dodajemy 2 łyżki płynnego miodu, przelewamy napój do butelki. Pijemy po posiłku rano i wieczorem po łyżce stołowej.

Osobom starszym polecany jest syrop z czosnku. Do zamykanego słoika z rozmiażdżoną główką czosnku dodajemy pół szklanki wody i 5 łyżek miodu. Mieszamy. Pijemy łyżkę syropu wieczorem.

Można także przygotować pastę ze zmiażdżonego czosnku i zielonej pietruszki do smarowania pieczywa. Najlepiej spożywać czosnek na surowo, gdyż obróbka termiczna niszczy allicynę. Nieprzyjemny zapach czosnku niweluje żucie zielonej pietruszki, goździków lub pełnotłuste mleko.

Czytaj też:  Jak zahartować organizm przed sezonem jesienno-zimowym?

Cebula na odporność

Po pierwsze, pod jej wpływem błony śluzowe układu oddechowego produkują więcej śluzu, przez co wirusom trudniej powędrować w głąb naszego organizmu. Po drugie, zawarte w niej związki siarki i fitoskładniki hamują rozwój mikroorganizmów chorobotwórczych.

Nasze babcie przygotowywały z cebuli domowy syrop na kaszel. Sęk w tym, że specyfik ten zawierał olbrzymie ilości cukru. Lepiej jeść cebulę duszoną z odrobiną oliwy z oliwek, ponieważ warzywo to nie traci wartości podczas obróbki termicznej.

Profilaktyczne działanie w przeziębieniu ma również wino z cebuli. Butelką wytrawnego białego wina zalewamy pół kilograma pokrojonej cebuli, dodajemy 5 łyżek miodu, całość mieszamy i odstawiamy na 7 dni. Potrząsamy butelką kilka razy dziennie. Na koniec przecedzamy napój przez sito i pijemy pół kieliszka dziennie.

Cebula nadaje się też na nalewkę. Wystarczy do ćwierci kilograma poszatkowanej cebuli wlać pół litra spirytusu i odstawić na tydzień w ciemne miejsce. Następnie miksturę należy przecedzić, dodać podobną ilość przegotowanej zimnej wody. Pijemy po kieliszku dziennie.

Zapach cebuli z oddechu neutralizuje pietruszka, listek mięty oraz przegryzione ziarenko kawy.

Czytaj też: Przesilenie jesienne – jak sobie z nim radzić?

Miód na odporność

• Zawiera witaminy, składniki mineralne oraz substancje, które hamują wzrost i namnażanie się drobnoustrojów. Na wzmocnienie odporności szczególnie polecany jest miód:
• Gryczany,
• Lipowy,
• Wielokwiatowy,
• Leśny,
• Spadziowy.

Doskonała na wzmocnienie jest woda miodowa, czyli łyżeczka miodu rozpuszczona w trzech czwartych szklanki wody pozostawiona na noc pod przykryciem. Błędem jest słodzenie miodem gorącej herbaty i mieszanek ziołowych, ponieważ wysoka temperatura (powyżej 40 st. C) pozbawia go właściwości leczniczych.

Lepiej wypić go z sokiem z cytryny i letnią wodą. Specjaliści od apiterapii zalecają picie tak rozpuszczonego miodu małymi łykami, przetrzymywanie w ustach przed połknięciem, aby już w jamie ustnej jego cenne składniki były wchłaniane przez śluzówkę do krwi – wtedy wzrasta korzystny wpływ miodu na nasze zdrowie.

Co zrobić, żeby wzmocnić system immunologiczny? Szczepienia

Szczepionki uczą organizm rozpoznawać i zwalczać konkretne patogeny bez konieczności „fizycznego” przechodzenia choroby. Po zaszczepieniu układ immunologiczny wytwarza przeciwciała i pamięć immunologiczną, co chroni przed złapaniem infekcji, a w razie zakażenia – przed jej ciężkim przebiegiem.

Warto przede wszystkim, co roku zaszczepić się przeciw grypie, mimo że szczepienie należy do zalecanych, a nie obowiązkowych. Dla niektórych osób szczepienie jest całkowicie darmowe, a dla innych kosztuje ok. 26 zł – to zdecydowanie mniej niż trzeba by wydać na wszystkie leki na kaszel, gorączkę i ból, które towarzyszą grypie.

Jak szybko wzmocnić odporność?

W wyjątkowych przypadkach lekarz może zalecić pacjentom leki immunosupresyjne (np. lizaty bakteryjne) – leki na receptę, które „pobudzają” układ immunologiczny. Mogą być wskazane u:

• Dzieci i dorosłych z nawracającymi zakażeniami górnych dróg oddechowych, szczególnie jeśli standardowa profilaktyka (zdrowa dieta, higiena, sen) nie przynosi efektów,
• Pacjentów po przewlekłej lub powtarzającej się antybiotykoterapii, których flora bakteryjna jelit i śluzówek może być osłabiona,
• Osób w trakcie leczenia immunosupresyjnego lub z niektórymi przewlekłymi niedoborami odporności.

Warto jednak podkreślić, że zdrowi ludzie – ani dorośli, ani dzieci – nie powinni brać takich leków „na wszelki wypadek”. Naturalną odporność wzmacnia się stopniowo, przede wszystkim poprzez zdrowy tryb życia i w taki sam sposób zapobiega jej nagłym spadkom.

Jak wzmocnić odporność organizmu? Podsumowanie

Odporność organizmu zależy od wielu czynników. Na niektóre nie mamy wpływu (np. płeć, wiek, uwarunkowania genetyczne), a na inne – tak. Do tych drugich należy przede wszystkim sposób odżywiania, unikanie używek, uprawianie sportu czy większa ostrożność w kontaktach z ludźmi w sezonie infekcyjnym. A jeśli istnieją do tego wskazania, można wspierać się również farmakologią.

Źródła

1. Wnęk D., Co jeść na odporność: 7 produktów żywnościowych wspomagających odporność, 2022. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/138515,7-produktow-zywnosciowych-wspomagajacych-odpornosc. [dostęp: 15.10.2025].
2. Jak utrzymać odporność na optymalnym poziomie? Rady immunologów, 2020. https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/koronawirus/koronawirus-pytania-i-odpowied/228559,jak-utrzymac-odpornosc-na-optymalnym-poziomie-rady-immunologow. [dostęp: 15.10.2025].
3. Co to jest szczepionka?, 2025. https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/co-to-jest-szczepionka/. [dostęp: 15.10.2025].
4. Feleszko W., Jaką rolę odgrywają leki immunostymulujące u dzieci z nawracającymi infekcjami dróg oddechowych?, 2014. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.4.8.2. [dostęp: 15.10.2025].
5. Feleszko W., Nieswoista stymulacja odporności w leczeniu i zapobieganiu infekcjom wirusowym – nowości 2022, 2022. https://www.termedia.pl/Journal/-98/pdf-47996-10

Bernatowska E., Feleszko W. i wsp., Immunomodulacja w wieku rozwojowym w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej – fakty i mity, 2013. https://podyplomie.pl/pediatria/12149,immunomodulacja-w-wieku-rozwojowym-w-praktyce-lekarza-podstawowej-opieki-zdrowotnej-fakty-i-mity. [dostęp: 15.10.2025].