Fotodermatoza to najprościej rzecz ujmując nadwrażliwość skóry na słońce. Objawy fotodermatozy przypominają oparzenie słoneczne. Na skórze pojawia się zaczerwienienie, wysypka i drobne pęcherze. Jak leczyć nadwrażliwość skóry na słońce?
Fotodermatoza - co to jest?
Fotodermatoza to niewłaściwa reakcja skóry na światło, a właściwie na słońce, które stanowi wszechobecne źródło światła. Wyróżnia się trzy reakcje skóry na słońce.
- Po pierwsze oparzenie słoneczne, które jest reakcją normalnej skóry na nadmierne promieniowanie słoneczne lub na zbyt długą ekspozycję na słońce.
- Druga reakcja skóry na światło jest związana z inną chorobą skóry - wywołaną promieniowaniem słonecznym albo taką, której objawy nasilają się pod wpływem słońca. Przykładowo toczeń rumieniowaty, łuszczyca czy porfiria to choroby, które są wrażliwe na promieniowanie słoneczne.
- I wreszcie trzecia reakcja skóry - fotodermatoza, czyli nadwrażliwość na słońce.
Fotodermatozę ma osoba, której skóra reaguje w określony sposób na dawkę promieniowania, która u osoby zdrowej nie wywołuje żadnej reakcji.
Fotodermatoza to właściwie grupa chorób objawiająca się nadwrażliwością na słońce. W skład tej grupy wchodzi m.in. pokrzywka słoneczna jako jednostka chorobowa. Fotodermatoza może być wrodzona lub wywołana czynnikami zewnętrznymi. Dermatolodzy wyróżniają fotodermatozę idiopatyczną, metaboliczną oraz egzogenną. Fotodermatoza idiopatyczna, jak sama nazwa wskazuje, to reakcja skóry o nieznanym podłożu, metaboliczna jest związana z zaburzeniami metabolizmu, a egzogenną wywołują czynniki zewnętrzne, szczególnie leki i kosmetyki.
Zobacz też: Wysypka od słońca - jak leczyć? Co na wysypkę od słońca?
Lekarze najczęściej mają do czynienia z fotodermatozą egzogenną, a wywołują ją:
- antybiotyki,
- leki przeciwbólowe,
- leki moczopędne,
- leki stosowanie w leczeniu alergii,
- antykoncepcyjna hormonalna lub hormonalna terapia zastępcza,
- preparaty przeciwgrzybicze,
- niektóre leki psychotropowe,
- leki stosowanie w leczeniu cukrzycy,
- kosmetyki z retinolem,
- zioła, w tym szczególnie dziurawiec.
Istnieją jeszcze dwa ważne pojęcia związane z fotodermatozą - reakcja fototoksyczna i reakcja fotoalergiczna. Za fototoksyczną reakcję skóry na słońce odpowiadają substancje chemiczne, w szczególności kosmetyki. Może ona wystąpić u zdrowej osoby. Po prostu słońce wchodzi w reakcję w daną substancją chemiczną.
Reakcja fotoalergiczna natomiast to odpowiedź układu immunologicznego na konkretne substancje zawarte w lekach. Chodzi o to, że niektóre składniki leków pod wpływem słońca przekształcają się w inne substancje, które następnie wiążą się z białkami i stają się dla organizmu alergenami. Dochodzi wówczas do stanu zapalnego skóry objawiającego się wypryskiem fotoalergicznym i opuchlizną.
Zobacz również: Promieniowanie UV - na czym polega? Indeks i szkodliwość
Fotodermatoza - objawy
Nadwrażliwość na słońce wywołuje cały szereg objawów przypominających oparzenie słoneczne. Najczęściej zgłaszane przez pacjentów to:
- zaczerwienienie skóry,
- wysypka,
- pęcherze,
- pieczenie,
- opuchlizna.
Oczywiście wymienione objawy występują na tych partiach skóry, które zostały wystawione na działanie promieni słonecznych. Im ekspozycja na słońce była dłuższa, tym objawy są bardziej nasilone. Mogą też wystąpić objawy towarzyszące takie jak gorączka, dreszcze, ogólne złe samopoczucie, ból głowy, zapalenie spojówek.
Sprawdź: Uczulenie na słońce - objawy, jak leczyć?
Fotodermatoza - jak leczyć?
Osoby nadwrażliwe na słońce powinny wziąć sobie do serca zasadę: lepiej zapobiegać niż leczyć. W przypadku stwierdzonej fotodermatozy, najlepiej jest po prostu unikać ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Oczywiście całkowite pozbawienie skóry dostępu do słońca jest niemożliwe.
Przede wszystkim nie należy się opalać. Jeśli mimo tego reakcja na promieniowanie słoneczne jest wyjątkowo silna, wdraża się leczenie farmakologiczne. Osoby, u których reakcja na słońce jest związana z innymi chorobami skóry, również przyjmują leki.
W przypadku fotodermatozy wywołanej lekami lub kosmetykami, leczenie polega na jak najszybszym odstawieniu zażywanych środków i zastąpieniu ich innymi, które nie wchodzą w reakcje z promieniowaniem UV. Niekiedy jednak odstawienie leków nie wchodzi w grę, wówczas należy unikać ekspozycji na słońce. Osoby z fotodermatozą idiopatyczną lub metaboliczną powinny wprowadzić w życie kilka żelaznych zasad. Po pierwsze stosować kremy z wysokimi filtrami UVA i UVB, bez względu na pogodę i porę roku. Po drugie w okresie letnim powinny nosić nakrycie głowy i nie odkrywać zbyt dużych powierzchni ciała. Po trzecie zakładać okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV 400.
Czytaj także: Uczulenie na słońce u dzieci - objawy i leczenie