wróć

Jaka powinna być prawidłowa waga niemowlaka? Normy

Waga niemowlaka zależna jest od jego płci, wzrostu, masy urodzeniowej, sposobu karmienia, cech osobniczych, tempa rozwoju. Określenie prawidłowej wagi niemowlaka bywa kłopotliwe biorąc pod uwagę ilość zmiennych. Warto jednak wiedzieć, ile powinno ważyć dziecko w dniu narodzin, jakie się przyjmuje nomy, jeśli chodzi o tempo wzrostu masy ciała, a także - jak posługiwać się siatką centylową.

waga-niemowlaka

Waga niemowlaka

Waga niemowlaka jest jednym z podstawowych parametrów określających rozwój dziecka. Rodzice studiujący siatki centylowe i oceniający zgodnie z nimi swoją pociechę lub też poszukujący w Internecie norm dotyczących prawidłowej wagi niemowlaka, powinni pamiętać, że kwestia właściwej masy dziecka jest niezwykle złożona i zależna od całego szeregu czynników.

Prawidłowa waga niemowlaka na danym etapie rozwoju może się różnić w indywidualnych przypadkach nawet o kilka kilogramów. Zmiennymi, które należy brać pod uwagę, są między innymi:

płeć dziecka,
masa urodzeniowa,
wzrost (długość dziecka),
sposób karmienia dziecka (piersią, albo z butelki).

W jaki sposób można określić, czy masa dziecka jest prawidłowa, czy normy wagi niemowlaka?

Prawidłowa waga niemowlaka

Większość dzieci przychodzi na świat mając 3-3,5 kilograma (w Polsce średnia wynosi około 3300 gramów). Zakres norm, jeśli chodzi o prawidłową masę niemowlaka precyzyjnie definiuje dolną granicę – to 2500 gramów. Niższa masa urodzeniowa uważana jest za odchylenie. Granica górna jest nieco bardziej płynna, jednak już w przypadku dzieci ważących przeszło 4 kg mówimy o tzw. makroskomii I stopnia. Masa urodzeniowa powyżej 4,5 kg to makroskomia II stopnia, zaś powyżej 5 kg – III stopnia. Tak duże dzieci rodzą się zazwyczaj w sytuacjach, gdy ciąża jest „przenoszona” lub matka jest otyła albo cierpi na cukrzycę. Makrosomia częściej zdarza się u chłopców, a także w sytuacjach, gdy rodząca kobieta ma ponad 35 lat.

Wzrost i waga niemowlaka

W kolejnych miesiącach życia prawidłową wagę niemowlaka definiuje się dynamicznie, za punkt odniesienia przyjmując początkową masę urodzeniową, a także późniejsze tempo wzrostu. Biorąc pod uwagę zróżnicowanie osobnicze i fakt, że część dzieci pierwszego dnia życia waży 2,5 kilo, a inne 3 albo 4 kilo, także późniejsze wyniki pomiarów na wadze mogą być zupełnie inne, a mimo to w zupełności prawidłowe. W celu określenia prawidłowości tempa przybierania na wadze stosuje się między innymi skalę opracowaną przez Ruth Lawrence.

Według niej, średni przyrost masy dziecka wynosi:

od narodzin do końca 3 miesiąca życia – przeciętnie 26-31 gramów na dobę, przy czym w pierwszych dnia waga może się zmniejszyć nawet o 10 procent w stosunku do masy urodzeniowej, co jest stanem zupełnie naturalnym. Oznacza to, że w ciągu trzech miesięcy maluch może zyskać na wadze nawet około 2,5 kilo,
od końca 3 do 6 miesiąca życia – 17-18 g na dobę, co daje mniej więcej 1,5 kilograma w ciągu 3 miesięcy. Sumując – kończąc pół roku dziecko może ważyć nawet o 4 kilo więcej, niż w dniu narodzin, podwajając tym samym z nawiązką swoją masę,
od 6 do 9 miesiąca życia – 12-13 g na dobę. Tempo wzrostu spada – w tym czasie maluch powinien przytyć około 1 kg,
między 9 a 12 miesiącem – 9 g na dobę.

Centyle czyli dziecko na tle innych

Innym wskaźnikiem określającym prawidłowość rozwoju malucha, jest ulokowanie na tzw. siatkach centylowych. Są to specjalne wykresy prezentujące dane dotyczące:

masy ciała,
wzrostu,
indeksu BMI (stosunek masy do wzrostu)

dla dziewczynek i chłopców w danym wieku i w danej populacji. Siatki centylowe nie przedstawiają norm jako takich, wskazują natomiast, jaki odsetek dzieci osiąga określone parametry. Przykładowo więc, jeśli maluch pod względem wagi ciała znajduje się w 50 centylu, oznacza to, że połowa dzieci w jego wieku ma masę mniejszą, a połowa większą. Wyniki mieszczące się w zakresie od 10 do 90 centyla uznawane są za mieszczące się w normie, natomiast przekroczenie tych granic może stanowić podstawę do sformułowania wstępnych podejrzeń niedowagi lub nadwagi. Aczkolwiek lekarze zalecają w tej materii daleko idącą ostrożność – nawet ulokowanie w 97 centylu związane może być nie tyle z otyłością, co dużym wzrostem dziecka.

Waga niemowlaka w 3 miesiącu

Jak należy się posługiwać siatką centylową, aby prawidłowo odczytać wynik? Wartości zaznaczone na osi pionowej po lewej stronie wykresu to masa ciała, zaś poziomo pod wykresem – wiek dziecka. Z punktu określającego wiek malucha wyprowadzamy linię prostą, pionowo w górę.

Z kolei z punktu na osi pionowej, odpowiadającego masie niemowlęcia, wyprowadzić należy prostą poziomą. Miejsce spotkania obu linii to tak zwana pozycja centylowa. Zilustrujmy to przykładem. Załóżmy, że maluch (chłopiec) ma 3 miesiące i waży 7 kilogramów. Po przecięciu pionowej i poziomej lini okazuje się, że dziecko lokuje się nieco powyżej 75 centyla. Co oznacza, że jego masa jest prawidłowa, ale też – że jest relatywnie wysoka. Niespełna 25 procent dzieci w tym wieku waży więcej.

Waga niemowlaka – 1, 3, 6, 12 miesięcy

Spójrzmy teraz na siatki centylowe opracowane na podstawie badań Światowej Organizacji Zdrowia.

Waga dziecka po 1 miesiącu życia
- 10 centyl: chłopcy ok 3,9 kg, dziewczynki ok. 3,6 kg,
- 50 centyl – chłopcy ok. 4,6 kg, dziewczynki ok. 4,2 kg,
- 90 centyl: chłopcy ok 5,4 kg, dziewczynki – 5 kg.
Waga niemowlaka – 3 miesiące
- 10 centyl: chłopcy ok 5,4 kg, dziewczynki ok. 4,9 kg,
- 50 centyl – chłopcy ok. 6,4 kg, dziewczynki ok. 5,8 kg,
- 90 centyl: chłopcy ok 7,4 kg, dziewczynki – 6,8.
Waga niemowlaka – 6 miesięcy
- 10 centyl: chłopcy ok 6,9 kg, dziewczynki ok. 6,2 kg,
- 50 centyl – chłopcy ok. 8,0 kg, dziewczynki ok. 7,3 kg,
- 90 centyl: chłopcy ok 9,1 kg, dziewczynki – 8,5 kg.
Waga niemowlaka po ukończeniu 1 roku życia
- 10 centyl: chłopcy ok 8,4 kg, dziewczynki ok. 7,7 kg,
- 50 centyl – chłopcy ok. 9,6 kg, dziewczynki ok. 8,9 kg,
- 90 centyl: chłopcy ok 11,1 kg, dziewczynki – 10,5 kg.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

Źródło:

Standardy Rozwoju Fizycznego Dzieci w wieku 0-5 lat, Instytut Matki i Dziecka, www.imid.med.pl

Piotr Brzózka