Witamina C (kwas askorbinowy) od dziesięcioleci jest podstawowym składnikiem typowej polskiej apteczki. Zobacz, jaką rolę w organizmie spełnia kwas askorbinowy, czym różni naturalna witamina C od syntetycznej, czym skutkuje niedobór witaminy C, czy można stosować witaminę C dożylnie w walce z nowotworami, kiedy szkodzą, a kiedy pomagają duże dawki witaminy C.
Od dziecka jesteśmy uczeni, że witamina C jest najlepsza na przeziębienie i odporność. W niektórych grupach pacjentów np. u osób ciężko trenujących lub pracujących fizycznie, regularne przyjmowanie kwasu askorbinowego zmniejsza ryzyko zachorowania na przeziębienie aż o 50 proc.
Witamina C - występowanie
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest organicznym związkiem chemicznym z grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych, niezbędnym do funkcjonowania człowieka i innych żywych organizmów. Co ciekawe, oprócz świnki morskiej i niektórych gatunków nietoperzy, człowiek jest jednym z niewielu żywych stworzeń, które nie mają zdolności samodzielnej „produkcji” witaminy C. W całości więc musimy przyjmować witaminę C ze źródeł zewnętrznych - czy to wytwarzaną syntetycznie, w sposób chemiczny, czy też pochodzącą z naturalnych źródeł takich jak owoce.
Jakie zadanie w ludzkim organizmie pełni witamina C?
- Pełni rolę przeciwutleniacza.
- Bierze udział w powstawaniu tkanki łącznej.
- Wzmacnia dziąsła i zęby, pomaga zapobiegać powstawaniu próchnicy.
- Witamina C ułatwia też gojenie ran, zrastanie się złamanych kości.
- Stabilizuje pracę układu nerwowego i serca.
- Zwiększa odporność organizmu.
Czytaj też: Witamina PP i B3 (niacyna) – występowanie i właściwości
Kwas askorbinowy na przeziębienie
Od dziesięcioleci uważa się, że witamina C ma ogromne znaczenie w walce z przeziębieniem i grypą, a także poprawia odporność - przyjmowana profilaktycznie. W ostatnim czasie pewien rozgłos zyskały wyniki badań przeprowadzonych w Kanadzie, z których wynika, że zażywanie witaminy C w czasie choroby nie u wszystkich pacjentów tak samo łagodzi objawy przeziębienia, i skraca czas jego trwania.
Jeśli natomiast chodzi o zażywanie kwasu askorbinowego profilaktycznie, przez osoby zdrowe, wpływa on na skrócenie czasu choroby o 8 procent u osób dorosłych i 14 procent u dzieci. Najlepsze wyniki uzyskano w jednej grupie – osoby ciężko trenujące i pracujące fizycznie. Regularne, profilaktyczne zażywanie przez nie witaminy C zmniejszało ryzyko zachorowania na przeziębienie aż o 50 procent.
Zobacz też: Witamina E - występowanie, działanie i właściwości
Naturalna witamina C kontra witamina C syntetyczna
Witamina C występuje w trzech postaciach:
- Syntetyczna witamina C
- Naturalna witamina C
- Liposomalna witamina C
Ostatnia postać jest w Polsce niemal nieznana. Najbardziej upowszechniona na rynku jest witamina C w postaci syntetycznej. Jest wytwarzana w sposób chemiczny. Zwolennicy medycyny naturalnej przekonują, że syntetyczna witamina C, która jest składnikiem większości dostępnych w aptekach preparatów, jest słabo przyswajalna przez organizm, zawiera niekoniecznie korzystne dla naszego zdrowa barwniki, czasem także słodzący aspartam – substancję, co do której w środowisku naukowym od dziesięcioleci toczy się spór. Są podejrzenia, choć nie poparte niepodważalnymi naukowymi dowodami, że może on wywoływać raka mózgu i inne ciężkie nowotwory.
Naturalna witamina C pozyskiwana jest, jak sama nazwa wskazuje, z naturalnych źródeł, głównie z owoców, takich jak dzika róża, acerola. Wbrew powszechnie utartym stereotypom, bynajmniej źródłem zasobnym w naturalną witaminę C nie jest cytryna.
Witamina C dla dzieci
Witaminę C dla dzieci producenci leków często „ubierają” w postać cukierków, żelków, soków. Wszystko po to, by maluchy chętniej spożywały witaminy, nie odrzucając ich tylko i wyłącznie z powodu przykrych skojarzeń z lekarstwami. Lekarze często zalecają, aby witaminę C dla dzieci podawać w formie naturalnej, nie syntetycznej, ponieważ ma ona łagodniejsze oddziaływanie uboczne na organizm.
Witamina C dożylnie
Leczenie witaminą C od lat wzbudza wielkie kontrowersje w środowisku naukowym. Co kilka lat pojawiają się doniesienia naukowe o nowych wskazaniach do przyjmowania witaminy C np. w terapii nowotworowej. Nie jest to jednak powszechnie stosowana i uznana na świecie metoda.
Amerykańscy naukowcy z kilku instytutów dowodzili w ostatnich latach, że witamina C dożylnie dostarczona do organizmu w dużych ilościach, może wykazywać silne działanie antynowotworowe. Według uczonych, duże dawki witaminy C, w połączeniu z chemioterapią, miały moc nie tylko hamowania tempa rozwoju choroby, ale wręcz unicestwiania komórek rakowych. Nie jest to jednak powszechnie stosowana metoda leczenia nowotworów, ani ich zpaobiegania.
Dawkowanie witaminy C
O ile trwa spór o to, czy przyjmowanie dużych dawek witaminy C ma sens o tyle jasne jest, że witamina C w organizmie człowieka jest generalnie niezbędna. Rekomendowana dzienna dawka witaminy C dla dorosłego człowieka to 45 do 90 mg na dobę. Nie powinno się przekraczać pułapu 500 mg, zwłaszcza u osób cierpiących na kamicę nerkową.
Niedobór witaminy C
Niedobór witaminy C może być powodem wielu problemów zdrowotnych. Skutki niedoboru witaminy C to między innymi:
- Szkorbut – krwawienie dziąseł, wypadanie zębów
- Osłabienie odporności organizmu
- Kruchość naczyń krwionośnych
- Problemy z gojeniem ran, zrastaniem kości
- Brzydki wygląd skóry
Sprawdź: Witamina K i K2 MK7 - występowanie, właściwości i przeciwwskazania
Duże dawki witaminy C
Witaminę C, samą w sobie, ciężko jest przedawkować w taki sposób, aby zagrażała życiu. Nadmiar może powodować jednak przykre dolegliwości. Przyjęcie ponad 2 gramów kwasu askorbinowego w ciągu doby może wywołać biegunkę, wymioty, ból brzucha, reakcję alergiczną. Na szczęście człowiek nie magazynuje witaminy C, więc jej nadmiar jest szybko wydalany z moczem.
Czytaj też: Witamina B12 (kobalamina) - niedobór, występowanie i dawkowanie