Zwapnienie wątroby to ogniskowe odłożenie złogów wapniowych w wątrobie. Oznacza to, iż wnętrze wątroby jest wypełnione grubą warstwą osadów wapnia. Takie zwapnienie może mieć różne przyczyny, których z pewnością nie należy bagatelizować. Jakie to schorzenie i czy jest groźne? Warto wiedzieć, aby rozpocząć właściwe leczenie.
Bardzo często zwapnieniu wątroby towarzyszy przewlekłe zapalenie tego organu. Ale odkładanie złogów wapniowych w wątrobie może nie tylko towarzyszyć przebytym stanom zapalnym, ale też może być to proces samoistny. Wątroba to jeden z najważniejszych organów człowieka. Odpowiada za większość funkcji organizmu. Warto zatem diagnozować wątrobę przy wystąpieniu jakichkolwiek dolegliwości czy bólu. Także złe wyniki badania USG czy tomografii jamy brzusznej powinny zawsze rozpocząć rozpoznanie i leczenie dolegliwości.
Zwapnienie wątroby – co to jest?
Zwapnienie wątroby można stwierdzić w trakcie badania USG. To miejscowe zmiany na ścianach wątroby, polegające na odkładaniu złogów wapniowych. Mogą oznaczać przebyte zapalenie wątroby, a zwapnienie często określa się stanem „po zejściu” zapalenia. Może też wskazywać ono na zwapniały naczyniak. Zawsze w tych przypadkach dobrze jest powiększyć diagnostykę. Zwapnienia na wątrobie z reguły nie wskazują na zbyt groźną patologię. Są to tylko miejscowe zmiany.
Jeśli w badaniu USG zmiany dotykają całej wątroby to z pewnością nie oznaczają one zwapnienie wątroby, ale na przykład jej marskość. Odłożenie złogów wapniowych w wątrobie to najczęściej symptom przebytego już zapalenia wątroby. Czasem zwapnienie może oznaczać tło pasożytnicze. Zawsze w przypadku stwierdzenia zwapnienia wątroby konieczna jest dalsza konsultacja hepatologiczna. Hepatolog, który specjalizuje się w chorobach wątroby i jej fizjologii, a także w chorobach dróg żółciowych wykrywa choroby czy patologiczne zmiany wątroby i wdraża odpowiednie leczenie.
Przyczyny zwapnienia wątroby
Przyczynami zwapnienia wątroby są:
- przebyte procesy zapalne wątroby,
- samoistne powstanie zwapnienia,
- torbiel złożona,
- naczyniak wątroby,
- pasożyty wątroby.
Zwapnienie wątroby może pojawić się po wyleczonym zapalenie wątroby (czyli stanie zapalnym). Wywoływane jest ono wirusami, alkoholem czy nieprawidłową dietą. Stan zapalny może mieć charakter ostry lub przewlekły. Podejmowane leczenie jest przede wszystkim uzależnione od przyczyny zapalenia. Konsekwencją przebytego (zaleczonego) stanu zapalnego wątroby jest miejscowe zwapnienie tego narządu, widoczne w trakcie badania USG lub tomografu.
Zwapnienia mogą powstawać samoistnie. I tu przyczyną może być podłożone genetyczne. Często zwapnienia przyścienne wątroby, widoczne podczas USG są typowym obrazem dla torbieli złożonej. Zwapnienia mogą być również wywołane przez pasożyty (takie jak bąblowica, ameboza czy toksokaroza), które atakują układ pokarmowy. Wątroba ze względu na szczególne unaczynienie i ważną rolę w organizmie, bierze udział w większości infekcji. Pasożyty mogą doprowadzić do jej uszkodzenia, a objawem tego może być zwapnienie tego narządu. Są to niegroźne zmiany patologiczne, związane z zakażeniem pasożytniczym.
Zwapnienie wątroby – objawy
Wątroba nie jest unerwiona, a więc nie boli. Dolegliwości bólowe daje torebka, która ją otacza. Każdego dnia wątroba narażona jest na działanie czynników uszkadzających, takich jak alkohol, leki, substancje toksyczne czy nieprawidłowa dieta.
Objawy chorej wątroby, a tym samym zwapnienia wątroby to:
- bóle brzucha,
- uczucie wzdęcia,
- rozpieranie w nadbrzuszu,
- czasem nudności,
- osłabienie,
- suchość w jamie ustnej,
- brak apetytu,
- zmiana koloru moczu,
- pogarszające się samopoczucie – to oznaka wielu chorób, zatem warto sprawdzić.
W większości chorób wątroby ich przebieg w pierwszym okresie jest bezobjawowy. Ale jeżeli wystąpią którekolwiek z nich, warto sprawdzić i zbadać wątrobę. Zwapnienia wskazują, iż wątroba przeszła stan zapalny i należy wdrożyć odpowiednie leczenie.
Chory może być przez lata nieświadomy, ze ma chorą wątrobę. Często zwapnienia ścian wątroby mogą wskazywać na występowanie torbieli. A nietypowe cechy torbieli jak pogrubienia ścian czy zwapnienia przegrody mogą mieć podłoże pasożytnicze bądź infekcyjne. Bardzo rzadko zwapnienia wątroby wskazują na podłoże nowotworowe, ale zawsze warto podjąć dalszą obrazową i nieobrazową diagnostykę.
Leczenia zwapnienia wątroby
Zwapnienie wątroby jest leczone w zależności od przyczyny jego powstania. Jeśli jego podłożem są pasożyty, wprowadzone zostaje leczenie farmakologiczne. Powinno się ono odbywać pod kontrolą lekarza specjalisty chorób zakaźnych. Jeśli zwapnienie jest skutkiem przebytego zapalenia wątroby należy stosować zdrową dietę, unikając tłuszczy, słodyczy, alkoholu.
Warto zmienić codzienne nawyki, rzucić palenie i wprowadzić do codziennych rytuałów sport. Ale o tym powinien poinformować chorego lekarz. Pierwszym krokiem do sprawdzenia chorej wątroby jest badanie USG, ale można także poszerzyć diagnostykę poprzez wykonanie TK jamy brzusznej. Zwapnienia wątroby nie wskazują na groźną patologię, ale jak każde schorzenie, wymagają sprawdzenia.
Autor: Jolanta Woźniak
Czytaj też:
- Kłucie wątroby – po alkoholu, po jedzeniu. Jak ją leczyć?
- Lekarz od wątroby - czym zajmuje się hepatolog?
- Co szkodzi wątrobie? Jakich produktów unikać? Zalecenia
- Ból wątroby po jedzeniu - co może oznaczać? Leczenie
Bibliografia:
- dr A. Smereczyński, „Praktyka kliniczna – ultrasonografia”, Medycyna Praktyczna 2017,
- Bates, „Ultrasonografia jamy brzusznej”, Elsevier Urban and Partner, Wrocław 2012,
- Przybyła, M. Nowak, J. Krzowska-Firych, „Wybrane choroby pasożytnicze wątroby”, Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych UM w Lublinie, 2014,
- Gerke, „Diagnostyka zmian ogniskowych w wątrobie”, Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii, Instytut im. M. Skłodowskiej – Curie, Warszawa, 2014.