Zgaga, wzdęcia, odbijanie, zaparcia – to mogą być objawy nadkwasoty. W takiej sytuacji konieczna będzie zmiana diety. Co jeść przy nadkwasocie i jakie są jej przyczyny?
Czym jest nadkwasota żołądka?
O nadkwasocie mówimy, gdy w żołądku dochodzi do nadmiernego wydzielania się soków żołądkowych, zwłaszcza kwasu solnego. Choć jest on niezbędny do prawidłowego przebiegu procesu trawienia, posiada żrące właściwości. Aby zneutralizować jego działanie, żołądek jest pokryty grubą warstwą śluzu. Niestety pod wpływem stresu, palenia, nadużywania alkoholu czy przyjmowania niektórych leków może dojść do jej uszkodzenia. Właśnie wtedy pojawiają się objawy nadkwasoty.
Objawy nadkwasoty
Do objawów nadkwasoty żołądka zaliczamy przede wszystkim:
- kwaśne odbijanie,
- zgagę,
- nudności,
- wzdęcia,
- uczucie pieczenia za mostkiem
- i zaparcia.
Pojawienie się tych symptomów powinno nas zmobilizować do zmiany diety. Choć w leczeniu nadkwasoty stosuje się także leki zobojętniające kwasy lub hamujące ich wydzielanie, to właśnie modyfikacja nawyków żywieniowych jest najważniejsza.
Dieta na nadkwasotę
Co jeść przy nadkwasocie? Jedzenie obecne w diecie na nadkwasotę powinno ograniczać wydzielanie kwasu solnego i neutralizować sok trawienny. Nie może ono dodatkowo podrażniać i tak już wrażliwego żołądka. Z tego właśnie powodu eliminujemy z diety alkohol oraz kawę, którą możemy zastąpić kawą zbożową. Dozwolona jest herbata, pod warunkiem, że będzie słaba. Ważną zasadą diety na nadkwasotę jest ograniczenie spożycia błonnika. Może się to wydawać dziwne, ponieważ pozytywnie wpływa on na trawienie, dotyczy to jednak osób zdrowych.
W przypadku nadkwasoty nadmiar błonnika nie jest wskazany, ponieważ długo zalega on w żołądku, przez co pobudza wydzielanie soków trawiennych. Właśnie dlatego zamiast pełnoziarnistego pieczywa należy spożywać pszenne, a warzywa i owoce najlepiej jest gotować i miksować. Posiłki przygotowujemy na parze, dusząc lub piekąc z niewielką ilością tłuszczu.
Leczenie nadkwasoty dietą
W diecie na nadkwasotę ważne jest regularne zjadanie posiłków – najlepiej pięciu dziennie. Nie powinny być one zbyt gorące ani za zimne. Dobrze sprawdzą się wszelkiego rodzaju zupy i koktajle – dzięki temu, że nie będą one zbyt długo zalegać w żołądku, wydzieli on mniej kwasu solnego. Z tego samego powodu warto pamiętać o dokładnym przeżuwaniu pokarmów i nie łykaniu zbyt dużych kęsów. Potrawy dobrze doprawiać łagodnymi ziołami, które dodatkowo wspomagają trawienie, np. koperkiem i natką pietruszki. Zupy-kremy i sosy można zaprawiać z kolei zawiesiną mąki i śmietany lub mąki i mleka. Ważne jest, aby się nie przejadać. Zbyt duży posiłek rozciąga ściany żołądka, a to z kolei prowadzi do nadprodukcji kwasu solnego.
Domowe sposoby na nadkwasotę
Pełnowartościowe białko wiąże nadmiar kwasu solnego w żołądku, dlatego nie może go zabraknąć w diecie na nadkwasotę. Do codziennego jadłospisu warto zatem włączyć ryby, chude mięso, jajka i nabiał, najlepiej w postaci białego sera, mleka i jogurtów naturalnych. Nie można zapominać także o tłuszczach, które są niezbędne do przyswajania niektórych witamin znajdujących się w posiłkach. Dodatkowo, niewielka ilość tłuszczu hamuje wydzielanie soku żołądkowego.
Dobrym źródłem tłuszczu będzie masło, śmietana oraz oleje: słonecznikowy, rzepakowy i lniany. Dobra wiadomość dla łasuchów: w diecie na nadkwasotę nie trzeba rezygnować z cukru, nie powinien on jednak pochodzić z batonów czy ciastek, a miodu czy dobrego jakości dżemu. Słabe roztwory cukru ograniczają wydzielanie soków trawiennych przez żołądek.
Leki na nadkwasotę
W leczeniu nadkwasoty, podobnie jak w przypadku choroby refluksowej, stosuje się tak zwane inhibitory pompy protonowej (m.in. omeprazol, pantoprazol, lanzoprazol), które zmniejszają wydzielanie soków żołądkowych. Tego rodzaju preparaty należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza, zwykle jednak przyjmuje się je rano, na czczo. W przypadku nadkwasoty można zastosować również H₂-blokery, które blokują produkcję kwasu solnego, oraz farmaceutyki zobojętniające kwas solny i osłaniające błonę śluzową żołądka.
Nadkwasota czy niedokwasota
Choć za nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego zwykle odpowiedzialny jest nadmiar kwasu solnego, również jego niedobór może wiązać się z konsekwencjami zdrowotnymi. Co ciekawe, niedokwasota żołądka objawia się podobnie do nadkwasoty. Nieleczona, może doprowadzić do anemii, ponieważ niska kwasowość w żołądku zaburza wchłanianie żelaza. Jeśli więc mamy wątpliwości co do tego czy dokucza nam nadkwasota, czy niedokwasota, warto wybrać się do lekarza.
Nadkwasota w ciąży
Nadkwasotę w ciąży leczy się przede wszystkim zmianą nawyków żywieniowych. Wprowadzenie odpowiedniej diety zwykle przynosi efekty i zmniejsza dolegliwości związane z nadkwasotą. Uporczywe objawy utrzymujące się mimo modyfikacji codziennego jadłospisu warto skonsultować z lekarzem. Nie powinny być one jednak powodem do niepokoju. Nadkwasota i zgaga dotykają wielu ciężarnych (zwłaszcza w trzecim trymestrze) i znikają szybko po porodzie.
Autor: Olga Szymkowiak
Zobacz także: