Witamina K dla noworodka podawana jest obowiązkowo w pierwszych godzinach życia. Substancja ta odpowiada za krzepnięcie krwi, podejrzewa się, że jej niedobór jest główną przyczyną choroby krwotocznej u maluchów. Zobacz, jakie ma ona właściwości, sprawdź, jak wygląda dawkowanie witaminy K dla noworodka w świetle najnowszych wytycznych.
Dawkowanie witaminy K u noworodka
W 2016 roku zmieniły się zalecenia dotyczące podawania witaminy K noworodkom. Z rekomendacji Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego wynika, że każdy noworodek profilaktycznie powinien otrzymać witaminę K w pierwszych godzinach życia, jeszcze na oddziale szpitalnym.
Dawkowanie to:
- 1 mg w przypadku domięśniowej iniekcji lub,
- 2 mg, jeśli substancja jest podawana doustnie.
Przy czym zdecydowanie zaleca się podawanie noworodkowi witaminy K w zastrzyku, uznając tę formę za skuteczniejszą. Aplikacja doustna powinna mieć miejsce wyłącznie, jeśli rodzice odmówią wykonania zastrzyku. W takiej sytuacji witaminę K noworodkowi trzeba podać w kroplach nie tylko pierwszego dnia życia, ale też dodatkowo:
- 2 x 2mg: w 4-6 dniu życia oraz między 4 a 6 tygodniem, lub
- 1 mg co tydzień przez 3 miesiące.
Nie rekomenduje się już natomiast dodatkowej suplementacji witaminy K dla dzieci karmionych mlekiem matki, jeśli substancja ta została pierwszego dnia życia podana domięśniowo. Zauważyć jednak należy, że podwojeniu w porównaniu z poprzednimi standardami uległa dawka – od 2007 roku dzieciom podawano w zastrzyku 0,5 mg witaminy K.
Po co witamina K dla noworodka?
Witamina K odpowiada między innymi za krzepnięcie krwi. U starszych dzieci oraz osób dorosłych deficyt witaminy K zazwyczaj nie występuje, jest ona dostarczana w codziennej diecie oraz wytwarzana przez bakterie bytujące w jelicie grubym. Inaczej rzecz wygląda w przypadku maluchów.
W dniu narodzin, przewód pokarmowy człowieka pozbawiony jest bakterii, nie ma więc możliwości syntezowania witaminy K przez organizm. Nie zostanie ona dostarczona także w pokarmie, jeśli dziecko pić będzie wyłącznie mleko matki. W takiej sytuacji substancję tę należy podać w innej formie – domięśniowo lub w doustnych kroplach. W Polsce jest to obowiązkowe i nie należy tego zalecenia lekceważyć.
Uwaga: niedobór witaminy K u noworodków oraz niemowląt wiąże się z ryzykiem zaburzeń krzepnięcia krwi, a co za tym idzie – możliwością wystąpienia choroby krwotocznej (VKDB – Vitamin K Deficiency Bleeding).
Witamina K a choroba krwotoczna (VKDB)
Istotą VKDB jest krwawienie wewnętrzne, między innymi w mózgu. Potencjalnie jest to więc choroba bardzo niebezpieczna.
W szczególności zagrożone nią są:
- wcześniaki,
- dzieci karmione piersią,
- maluchy urodzone w wyniku cesarskiego cięcia ,
- noworodki cierpiące na schorzenia, zaburzenia lub niewydolność wątroby.
Wyróżnia się 2 formy choroby krwotocznej:
- wczesną - bardziej powszechną i mniej groźną (do końca 2. tygodnia życia),
- późną - rzadką, ale ciężką w przebiegu (do końca 3. miesiąca).
Zapadalność na VKDB jest na szczęście sporadyczna – mierzy się ją w ułamkach promili (w Polsce nie ma oficjalnych statystyk). Dla zwolenników szczepień to koronny dowód na ich skuteczność. Przeciwnicy z tych samych danych wywodzą tezę przeciwną, argumentując, że ograniczona i relatywnie niewielka ilość zachorowań nie powinna być powodem do tego, by szczepieniami objąć całą populację. Podważa się przy tym ustalenia naukowe odnośnie bezpośredniego związku niedoborów witaminy K z VKDB.
Skutki uboczne witaminy K dla noworodka
Ruchy antyszczepionkowe od lat protestują przeciwko podawaniu witaminy K w pierwszych godzinach życia dziecka. Przykładowy argument: „czy jeśli 2 promile populacji są w grupie ryzyka zachorowalności na raka jelita, wszystkim nowonarodzonym dzieciom należy usunąć jelita?” Przekonuje się, ze znakomita większość dzieci witaminę K otrzymuje całkowicie niepotrzebnie, niezależnie od tego, czy są chore, czy zdrowe, czy znajdują się w grupie ryzyka czy nie. Jak zawsze w tego typu przypadkach, pojawia się też argument zysków dla koncernów farmaceutycznych, które mają być jednym faktycznym powodem wprowadzenia tak szeroko zakrojonych i obowiązkowych szczepień.
Dość powszechne są też twierdzenia, że gros krwotoków wewnętrznych ma inną przyczynę, aniżeli niedobór witaminy K. Jeśli chodzi o typowe skutki uboczne, pojawiają się doniesienia o dzieciach, które w związku z przyjmowaniem tej substancji miał boleć ma brzuch lub takich, które zapadły na choroby neurologiczne oraz zaburzenia rozwoju, argumenty je jednak stosunkowo rzadko padają w dyskusji nad koniecznością przyjmowania witaminy K.
Jaka witamina K dla noworodka jest podawana w szpitalu?
Rodzice maluchów niejednokrotnie ze zdenerwowaniem przyjmowali fakt, że w książeczce szczepień lekarze nie podają, jaka konkretnie witamina K została podana noworodkowi w szpitalu. Niepokój w wielu przypadkach związany jest z kontrowersjami dotyczącymi środka o nazwie Vitacon (1mg/0,5 ml), który był stosowany w przeszłości, i w którym stwierdzono obecność 2 niepożądanych substancji – cremophoru EL oraz alkoholu benzylowego. Żadna z nich nie może się znajdować w produktach leczniczych dla dzieci poniżej 2. roku życia. Przedstawiciele ruchu antyszczepionkowego przekonują, że Vitacon wciąż jest podawany w polskich szpitalach. Przedstawiciele służby zdrowia odpierają, że od kilku lat dzieci w Polsce szczepione są preparatem o nazwie Konakion, który używany jest również w USA.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Jak pielęgnować pępek u noworodka? Higiena, kosmetyki
- Co oznacza ulewanie u noworodka? Jak temu zapobiegać?
- Jak prawidłowo nosić noworodka? Bezpieczne techniki
Źródła:
- Polskie Towarzystwo Neonatologiczne, Witamina K w zapobieganiu krwawień wynikających z jej niedoboru u noworodków, https://www.neonatologia.edu.pl