Kłucie w sercu może oznaczać zawał serca, ale też silną nerwicę, refluks, przeziębienie, a nawet zwyrodnienie kręgosłupa. Przyczyny kłucia w sercu są niezwykle zróżnicowane, a dolegliwości tego typu mogą odczuwać zarówno osoby bardzo chore, jak i zupełnie zdrowe.
Kłucie w sercu
Co oznacza kłucie w sercu? Jest ono pojęciem tak pojemnym i nieostrym, a niekiedy wręcz nieadekwatnym, że nie sposób nie ująć go w swoisty cudzysłów. Nie jest to termin medyczny, a wyrażenie potoczne, odnoszące się do objawów przypisywanych zaburzeniom pracy serca. Przypisywanym słusznie lub niesłusznie, często bowiem to, co pacjenci odbierają jako kłucie w sercu, w rzeczywistości jest dolegliwością o zupełnie odmiennym podłożu. Tym bardziej, jeśli ktoś stereotypowo uważa, że serce znajduje się po lewej stronie, podczas, gdy w rzeczywistości usytuowane jest ono po środku klatki piersiowej, za mostkiem.
Kłucie w sercu najczęściej kojarzy się z zawałem serca, dlatego wszelkie tego typu sygnały odbierane są ze zdwojoną uwagą, a nierzadko – lękiem. Pamiętać jednak należy, że ból serca w czasie zawału jest specyficzny. To mniej kłucie, a bardziej ucisk, dławienie oraz pieczenie, w dodatku promieniujące do lewego barku oraz żuchwy. Bólom zawałowym towarzyszą też inne charakterystyczne objawy, takie jak uczucie duszności, lęk, niemożność poruszania się.
Przyczyny kłucia w sercu
Możliwe przyczyny kłucia w sercu to między innymi:
- choroba wieńcowa, zawał serca,
- dusznica bolesna,
- niewydolność serca,
- zapalenie osierdzia,
- arytmie różnego typu,
- zator tętnicy płucnej,
- choroby kręgosłupa,
- zaburzenia lękowe (nerwica serca),
- zaburzenia nerwowe,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- ponadnormatywny wysiłek fizyczny, przeciążenie,
- przeziębienie, grypa, astma, zapalenie oskrzeli,
- stymulacja za pomocą kofeiny, nikotyny, alkoholu, narkotyków.
Kłucie w sercu przy głębokim wdechu
Pacjenci często uskarżają się na kłucie w sercu przy głębokim wdechu. Tego typu charakterystyka z góry może wskazywać, że przyczyną nie jest zawał – martwica mięśnia sercowego objawia się bolesnością niezależnie od tego, czy pacjent jest na wdechu, czy na wydechu. Jeśli kłucie pojawia się wraz z wciągniętym powietrzem, zdecydowanie bardziej prawdopodobnym tego powodem jest niesprawny kręgosłup i związane z tym bóle żeber, przeciążenia mięśni oraz ich przyczepów na wysokości klatki piersiowej. Bardzo często w takich sytuacjach pojawia się jednocześnie „kłucie w sercu” i drętwienie lewej ręki (nie mylić z bólem w lewym barku).
„Kłucie w sercu” przy oddychaniu może być też objawem przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego w wyniku intensywnych ćwiczeń fizycznych, albo przeciwnie – bezruchu lub wielogodzinnej pracy siedzącej w niefizjologicznych pozycjach. Pamiętaj: w tego typu sytuacjach uczucie kłucia w rzeczywistości nie ma nic wspólnego z sercem.
Kłucie w sercu a nerwica
Kłucie w sercu często ma podłoże nerwicowe. W takich przypadkach objawy somatyczne faktyczne mogą się pojawiać w obrębie serca, z chorobami układu krążenia nie mają one jednak nic wspólnego. Ból jest bowiem wynikiem zaburzeń systemu emocjonalnego, zazwyczaj o podłożu lękowym. Naukowcy uważają, że u osób o określonych predyspozycjach, lęk o własne zdrowie prowokuje organizm do mechanizmów obronnych, w tym przygotowania do walki lub ucieczki. Konsekwencją jest wyrzut wielu hormonów (m.in. adrenaliny i noradrenaliny), które mogą powodować uczucie kołatania i kłucia w sercu. Czynnikami dodatkowo stymulującymi w takich sytuacjach są niedobory potasu i magnezu.
Kłucie w sercu po alkoholu
Kłucie serca stosunkowo często występuje także po spożyciu alkoholu oraz innych używek, w tym kawy, papierosów, a także narkotyków. W tym przypadku powodem kłucia w sercu, a także zaburzeń rytmu jego pracy, mogą być odwodnienie oraz niedobory elektrolitów.
Zwłaszcza, jeśli piciu towarzyszyło intensywne wydalanie moczu. W przypadku innych używek, kluczowe znaczenie ma fakt, że podnoszą one ciśnienie tętnicze, a często także stymulują przyspieszoną akcję serca – to efekt działania takich substancji, jak kofeina, nikotyna czy amfetamina.
Co robić, kiedy kłuje w sercu – leczenie objawów
Odczuwając kłucie w sercu, bezwzględnie powinniśmy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, a jeśli dolegliwości są bardzo silne, gwałtowne i współwystępujące z innymi objawami – należy zadzwonić po karetkę pogotowia. Jeśli faktycznie doszło do zawału, pacjenta czeka najprawdopodobniej leczenie inwazyjne w szpitalu (koronarografia, angioplastyka), połączone z terapią farmakologiczną oraz wielotygodniową rehabilitacją. Ryzyko zgonu wynosi w takiej sytuacji kilkanaście procent.
Sposób leczenia pozostałych zaburzeń kardiologicznych zależny jest od dokładnego charakteru oraz stopnia zaawansowania danego schorzenia.
Jeżeli okaże się, że bóle w klatce piersiowej mają podłoże ortopedyczno-neurologiczne (zwyrodnienia kręgosłupa, przeciążenia mięśni, zaburzenia przewodzenia), pacjent powinien zostać podany intensywnej fizjoterapii, a w uzasadnionych przypadkach także leczeniu farmakologicznemu oraz operacyjnego.
Natomiast kłucie w sercu o podłożu nerwicowym, lękowym, powinno być leczone w gabinecie psychoterapeutycznym (terapia poznawczo-behawioralna) oraz psychiatrycznym (za pomocą leków obniżających poziom lęku, a także – leków antydepresyjnych).
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Kołatanie serca - przyczyny, objawy. Jak je leczyć?
- Migotanie przedsionków - co to jest i jakie są objawy?
- Pierwsza pomoc przy zawale. Co należy zrobić?
- Zawał serca - jakie są objawy? Przyczyny i leczenie