Leki na wątrobę bez recepty usprawniają pracę narządu miąższowego oraz wspomagają regenerację hepatocytów. Niektóre jednak mogą okazać się toksyczne dla wątroby. Sprawdź, na jakie leki na wątrobę bez recepty należy uważać.
Wątroba jest największym narządem wewnętrznych człowieka. Znajduje się w prawym podżebrzu, ale zajmuje też częściowo lewe podżebrze i nadbrzusze. Waży około półtora kilograma, czyli pięć razy więcej niż serce. Rozmiar wątroby przekłada się na mnogość funkcji, jakie pełni w organizmie. Można ich wymienić ponad 500.
Jedną z nich filtrowanie krwi i oczyszczanie organizmu z toksyn. Wątroba ma duże zdolności do regeneracji, ale nie są one nieograniczone. Pod wpływem różnych substancji chemicznych, używek, toksyn pokarmowych oraz leków może dojść do nadmiernego obciążenia, a nawet uszkodzenia wątroby. W aptekach można znaleźć całe mnóstwo leków na wątrobę bez recepty. Sprawdź, jakie leki wspomagają pracę i regeneracje wątroby oraz czy można je stosować, jeśli wątroba jest już obciążona.
Leki na wątrobę bez recepty – rodzaje
Leki na wątrobę bez recepty najczęściej mają w składzie wyciągi roślinne. Na dolegliwości wątrobowe zwykle zalecane są następujące rośliny:
- ostropest plamisty, który wspomaga odbudowę miąższu wątroby oraz stymuluje procesy metaboliczne w wątrobie;
- czarna rzodkiew, która nasila wydzielanie żółci;
- mniszek lekarski, który usprawnia pracę wątroby;
- karczoch, który podobnie jak czarna rzodkiew, pobudza wydzielanie żółci;
- kwiat jaśminu o działaniu ochronnym na miąższ wątroby.
Oprócz wyciągów z ziół, leki na wątrobę bez recepty zawierają też fosfolipidy, zwłaszcza należącą do nich fosfatydylocholinę, która jest źródłem witaminy B4 (choliny). Cholina wspiera pracę układu trawiennego, nerwowego oraz wspomaga regenerację hepatocytów.
Leki na wątrobę bez recepty – czy warto je stosować?
Metabolizm leków, czyli biochemiczny proces ich przemiany w organizmie, zachodzi w komórkach wątroby. Mikrosomy wątrobowe zawierają aktywne układy enzymatyczne, które rozkładają leki, a także substancje chemiczne, alkohol etc. Metabolizm jest uzależniony od czynników genetycznych, płci, wieku, stanu zdrowia, drogi podania leku oraz interakcji, jakie zachodzą pomiędzy zażywanymi środkami.
Należy pamiętać, że leki same w sobie wykazują działanie hepatotoksyczne. Wymienia się ponad 1000 leków i suplementów diety, które potencjalnie mogą uszkodzić wątrobę. Należą do nich zwłaszcza:
- antybiotyki,
- niesteroidowe leki przeciwzapalne,
- paracetamol,
- leki sercowo-naczyniowe,
- leki hormonalne,
- leki neurologiczne.
Warto pamiętać, że polekowe uszkodzenie wątroby jest trudne do zdiagnozowania, ponieważ pacjenci często przyjmują wiele leków jednocześnie, a ustalenie, który zadziałał toksycznie na wątrobę niekiedy jest niemożliwe. Ponadto związek pomiędzy wystąpieniem objawów a zażyciem leku nie jest łatwy do uchwycenia.
Obserwuje się także zjawisko idiosynkrazji, czyli trudnej do przewidzenia nadwrażliwości na dany składnik leku. Wówczas nawet niewielka dawka leku może doprowadzić do uszkodzenia wątroby. Coraz więcej mówi się także o hepatotoksycznym działaniu suplementów diety oraz ziół, które powszechnie są uważane za bezpieczne.
Czy ziołowe leki na wątrobę bez recepty mogą być toksyczne?
W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na uszkodzenie wątroby po suplementach diety i ziołach. Ma to związek z rosnącą tendencją do zażywania takich preparatów, zauważalną zwłaszcza w Polsce. Polacy traktują suplementy diety jako środki bezpieczne i wspomagające leczenie. Tymczasem ich bezpieczeństwo nie zawsze jest dokładnie przebadane. Dotyczy to suplementów diety na bazie ziół, które nie polegają wielu regulacjom prawnym. Należy pamiętać, że suplementy diety i zioła wchodzą w interakcje z innymi lekami i mogą nasilać ich działanie. Przykładowo wyciąg z zielonej herbaty oraz żeńszeń nasilają metabolizm niektórych leków. Ponadto ziołowe suplementy diety mogą zawierać pestycydy.
Za potencjalne hepatotoksyczne uchodzą następujące zioła:
- świeca wróżka,
- żywokost lekarski,
- ożanka,
- zielona herbata,
- mięta polei,
- tarczyca bajkalska,
- podbiał pospolity.
Uważaj na paracetamol
Polska jest w czołówce krajów europejskich pod względem zażywania leków dostępnych bez recepty. Polacy najchętniej sięgają po leki przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe dostępnych bez recepty, a wiele z nich zawiera paracetamol, który zaliczany jest do leków silnie hepatotoksycznych. Stosując paracetamol, należy pamiętać, żeby nie przekraczać dobowej dawki, która wynosi 2000 mg. Zażywając kilka preparatów przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, należy zsumować dawkę paracetamolu. Przekroczenie zalecanej dziennej dawki może bowiem uszkodzić wątrobę, a nawet doprowadzić do ciężkiej niewydolności.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj też:
- Herbata na wątrobę – jaką wybrać? Rodzaje
- Co szkodzi wątrobie? Jakich produktów unikać? Zalecenia
- Ból wątroby po jedzeniu - co może oznaczać? Leczenie
- Niewydolność wątroby – ostra, przewlekła. Jak ją leczyć?
Bibliografia:
- Habior A., Ostra niewydolność wątroby, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVII, nr 1, 2014, 24-30.
- Habior A., Zioła i suplementy diety a ryzyko uszkodzenia wątroby, Gastroenterologia Kliniczna 2012, tom 4, nr 2, 59–68.