Do niedawna wydawało się oczywiste, że mleko jest zdrowe. Aż trudno zrozumieć, że nagle okrzyknięto je najbardziej kontrowersyjnym składnikiem współczesnej diety. Zwolennicy uważają, że mleko zapewnia mocne kości i zdrowe zęby. Przeciwnicy straszą: pij mleko, będziesz kaleką. Kogo słuchać?
Eksperci z Instytutu Żywności i Żywienia podkreślają, że nie ma żadnych wiarygodnych dowodów naukowych pochodzących z badań epidemiologicznych, że zalecane spożycie produktów mlecznych może mieć negatywne konsekwencje zdrowotne. Wręcz przeciwnie. W najnowszej piramidzie żywieniowej z 2016 roku rekomendowane jest picie co najmniej dwóch dużych szklanek mleka dziennie w przypadku osób dorosłych, a dzieciom zaleca się trzy – cztery szklanki produktów mlecznych. Mleko można zastąpić jogurtem, kefirem lub maślanką.
Zobacz też: Mleko roślinne – alternatywa dla mleka krowiego
Zalety picia mleka
Mleko jest przede wszystkim bogatym źródłem wapnia, niezbędnego do prawidłowej budowy kości i zębów w okresie wzrostu. Dorosły człowiek potrzebuje 800 mg wapnia dziennie, a właśnie tyle zawierają trzy szklanki mleka, jogurtu lub maślanki. Aby dostarczyć organizmowi tę ilość wapnia z innych produktów, trzeba zjeść sześć bochenków chleba, 1200 g fasolki szparagowej, 600 g tofu, 12 kg szynki, ponad 1500 g dorsza wędzonego, 7,5 kg kaszy gryczanej gotowanej. Dodatkowo przyswajanie wapnia z mleka wynosi 80 proc., a z warzyw jest ograniczone do 20 proc. ze względu na obecność błonnika pokarmowego.
Dlaczego ten pierwiastek jest tak ważny dla naszego organizmu? Jego niedobór sprawia, że pojawiają się kłopoty z krzepliwością krwi, drżenie mięśni, układ nerwowy i hormonalny nie funkcjonują sprawnie, pojawia się osteoporoza. Mleko to również źródło pełnowartościowego białka, które pełni funkcje budulcowe. Litr mleka pokrywa dzienne zapotrzebowanie na ten składnik. Ponadto w mleku jest sporo:
- fosforu,
- potasu,
- cynku,
- magnezu,
- kobaltu,
- manganu.
Nasze babcie doskonale wiedziały, co robią, kiedy podawały gościom szklankę mleka przed snem. Badania wykazały, że świetnie zastępuje ono nie tylko tabletki nasenne, ale również krople uspokajające, gdyż znajdujące się w mleku peptydy poprawiają samopoczucie. Mleko zawiera również naturalne substancje opoidowe, które prawdopodobnie biorą udział w procesie wrażenia sytości.
Poznaj: Siedem przepisów na pożywne śniadanie
Wady picia mleka
Wiele osób narzeka na złe samopoczucie po spożyciu mleka. Najczęściej są to: wzdęcia, uczucie przelewanie w żołądku czy biegunka. Objawy te mogą oznaczać, że układ pokarmowy ma kłopot z trawieniem laktozy – cukru występującego w mleku i miękkich serach. Niestrawiona laktoza wywołuje silną fermentacją w jelitach, powodując rewolucje trawienne. Najprostszym testem, czy cierpimy na tę dolegliwość, jest wypicie na czczo szklanki mleka i obserwowanie reakcji. Inny sposób to odstawienie na dwa tygodnie produktów mlecznych i obserwowanie organizmu pod kątem wzdęć i biegunki.
Jeśli okaże się, że mleko nam nie służy, mamy kilka możliwości. Przede wszystkim pożegnajmy się z mlekiem w czystej postaci, ale nie rezygnujmy z nabiału, bo to niezastąpione źródło wapnia. Jedzmy twarde dojrzewające sery, jogurty, kefiry, maślankę, zsiadłe mleko, które zawierają laktazę, czyli enzym ułatwiający trawienie laktozy.
Znajdziemy go również w kapsułkach dostępnych w aptekach, które zaleca się połykać przed zjedzeniem niesłużącego nam nabiału. Można też spróbować uodpornić swój układ trawienny na ten składnik, pijąc niewielkiej ilości mleka kilka razy dziennie przez trzy – cztery tygodnie. Ci, którzy nie mogą lub nie lubią pić tradycyjnego mleka, mogą sięgać po napoje roślinne, np. sojowe, ryżowe, migdałowe, owsiane. Ich zaletą jest to, że mogą być spożywane również przez alergików, uczulonych na białko zwierzęce.
Autor: Marzena Maciejczyk
Czytaj także: