Płyn Lugola – kto z pokolenia dzisiejszych 30-40-latków nie pił go w dzieciństwie? Płyn Lugola miał nas uchronić przed skutkami wybuchu nuklearnego w Czarnobylu. Czy uchronił? Dziś przeważają głosy, że podanie dzieciom na masową skalę płynu Lugola było błędem.
Sam zaś specyfik, wymyślony blisko 200 lat temu przez francuskiego lekarza Lugola uchodzi obecnie za niebezpieczny dla zdrowia, jeśli jest używany w niewłaściwy sposób. Zobacz, czym jest płyn Lugola, czy nadaje się płyn Lugola do picia, jakie znajduje płyn Lugola zastsowanie, jak wygląda dawkowanie i receptura.
Płyn Lugola
Płyn Lugola podwanay był na skutki wybuchu w Czarnobylu. 26 kwietnia 1986 w elektrowni atomowej w Czarnobylu (wówczas ZSRR, dziś Ukraina) doszło do awarii i wybuchu reaktora. Do bezpośredniego skażenia doszło na ogromnym obszarze wokół elektrowni, a wiejące od wschodu wiatry zapędziły nad Europę chmurę radioaktywnego pyłu.
Do Polski informacje o wybuchu w Czarnobylu dotarły ze sporym opóźnieniem i w mocno okrojonej formie. Gdy stało się jasne, do czego doszło za wschodnią granicą, zapanował nastrój paniki. Władze odpowiedziały na nią… płynem Lugola.
Płyn Lugola – co to takiego
Płyn Lugola jest wodnym roztworem czystego jodu w jodku potasu. Recepturę opracował w 1829 roku francuski lekarz Jean Lugol, zajmujący się między innymi chorobami tarczycy.
W 1986 roku lekarze zalecili picie płynu Lugola przekonując, że zahamuje on wchłanianie przez tarczycę radioaktywnego izotopu jodu. Kuracji płynem Lugola poddano na masową skalę głównie dzieci. Niedługo potem potajemnie zaczęły krążyć pogłoski o ciężkich chorobach (w tym nowotworach) tarczycy u najmłodszych, które wówczas wiązano bezpośrednio ze skutkami wybuchu i promieniowania radioaktywnego. Dopiero w późniejszych latach naukowcy zaczęli się zastanawiać na rolą samego płynu Lugola. Pojawiły się głosy, że podawanie go dzieciom mogło być błędem, zwłaszcza że promieniowanie nie było tak duże, jak pierwotnie się obawiano.
Dziś płyn Lugola uchodzi za środek, co do którego należy zachować ogromną ostrożność i używać wyłącznie w określonych przypadkach, jedynie pod kontrolą lekarza.
Czytaj też: Leki homeopatyczne - czym są? Czy są skuteczne?
Płyn Lugola – skład
Tak jak powiedzieliśmy, płyn Lugola składa się z dwóch substancji czynnych:
- Jodu,
- jodku potasu.
W typowej mieszance znanej pod nazwą płyn Lugola,jod stanowi procent zawartości, jodek potasu 2 procent, zaś pozostałych 97 procent to woda destylowana. Płyn Lugola nie zawiera alkoholu.
Płyn Lugola do picia
Wedle obecnego stanu wiedzy płyn Lugola do picia może być używany jedynie w nielicznych przypadkach. Jednym ze wskazań jest przygotowanie do zabiegu strumektomii, czyli wycięcia części bądź całości tarczycy. Płyn Lugola do picia podaje się wówczas na 10 dni przed zabiegiem, na wyraźne wskazanie i pod kontrolą lekarza.
Ponieważ joddziała hamująco, bądź też odwrotnie – stymulująco na wydzielanie hormonów tarczycy, płyn Lugola do picia stosuje się też w przypadku autoimmunologicznego zapalenia tarczycy.
Jest też niekiedy polecany płyn Lugola do picia na gardło, na chrypę i faktycznie można go użyć do płukania jamy ustnej, bezwzględnie jednak unikając połykania cieczy. Z tego powodu nie nadaje się płyn Lugola dla małych dzieci.
Skąd ta ostrożność?
Sprawdź: Diuretyki – czym są? Diuretyki tiazydowe, pętlowe, naturalne
Płyn Lugola – dawkowanie
Do płukania gardła powinno się stosować roztwór o proporcjach 5 mililitrów płynu Lugola na 100 ml wody. Mimo tak małego stężenia, cieczy nie połykamy.
Używanie płynu Lugola do picia w łatwy sposób może doprowadzić do przekroczenia dobowych norm dotyczących jodu w organizmie (maksymalnie 200 mikrogramów dziennie). Konsekwencją tego może być znaczna nadczynność tarczycy, która w przypadku koegzystencji z chorobami układu krążenia, może stanowić nawet bezpośrednie zagrożenie życia. Używanie płynu Lugola przez osoby cierpiące na wole endemiczne (powiększenie tarczycy) może prowadzić do tyreotoksykozy, czyli nadmiaru hormonów tarczycy w organizmie. Inne możliwe konsekwencje spożycia płynu Lugola, to:
- uczulenia,
- zapalenie skóry,
- zapalenie błon śluzowych gardła i jamy ustnej,
- obrzęk węzłów chłonnych,
- problemy żołądkowe,
- obniżenie nastroju.
Zobacz: Tran dla dzieci, dorosłych i w ciąży - nie tylko na odporność
Płyn Lugola – gdzie kupić płyn Lugola bez recepty?
Mimo ryzyka, jakie niesie ze sobą spożywanie płynu Lugola do picia, środek ten dostępny jest w aptekach, w dodatku bez recepty. Jak to możliwe? Płyn Lugola, który bez problemu dostaniemy w aptece, nie jest przeznaczony do picia. Jest to roztwór w formie nieoczyszczonej, dedykowany wyłącznie do użytku zewnętrznego.
Płyn Lugola – zastosowanie zewnętrzne
Płyn Lugola działa bakteriobójczo. Dlatego, w formie preparatu do użytku zewnętrznego, płyn Lugola bywa używany do obmywania brzegów ran, otarć i zadrapań. Tak jak wspomnieliśmy, w formie rozcieńczonej może być używany do płukania gardła, ale z zachowaniem ostrożności. Jeszcze raz podkreślmy: sprzedawany w aptekach płyn Lugola absolutnie nie powinien być stosowany wewnętrznie, nie wolno go spożywać pod żadnym pozorem.
Czytaj też: Wapno na alergie i uczulenie – skuteczność