Wysypka od słońca to jeden z objawów uczulenia słonecznego, czyli fotodermatozy. Wysypka po słońcu może przybrać postać tzw. pokrzywki słonecznej, wyprysku fotoalergicznego czy wielopostaciowych osutek świetlnych. Jak może wyglądać wysypka od słońca? Jak leczyć ten objaw fotodermatozy? Czy wysypka od słońca u dziecka różni się od tej występującej u dorosłych?
Wysypka od słońca - kiedy występuje?
Wysypka od słońca to klasyczny objaw fotodermatozy, czyli niewłaściwej reakcji skóry na działanie promieni słonecznych. Fotodermatozę należy odróżnić od oparzenia słonecznego, które jest naturalną reakcją skóry na zbyt intensywne promieniowanie UV lub po zbyt długiej ekspozycji na słońce. Uczulenie na słońce to reakcja patologiczna - wywołuje ją dawka promieniowania, która u zdrowej osoby nie ma prawa wywołać żadnej reakcji. Wysypka od słońca może także wystąpić na skutek innej choroby skóry, wywołanej promieniowaniem UV lub takiej, która nasila się pod wpływem słońca. Do takich chorób zalicza się toczeń rumieniowaty, porfirię, łuszczycę i wiele innych.
Wysypka po słońcu jako objaw uczulenia może pojawić się samoistnie (wysypka idiopatyczna) lub na skutek czynników zewnętrznych. Do czynników zewnętrznych, które pod wpływem promieni zewnętrznych wywołują wysypkę oraz inne zmiany skórne zalicza się:
- antybiotyki,
- leki moczopędne,
- leki przeciwbólowe,
- leki hormonalne,
- leki stosowanie w leczeniu alergii,
- preparaty przeciwgrzybicze
- leki psychotropowe i neurologiczne
- leki stosowanie w leczeniu cukrzycy
- kosmetyki z retinolem
- perfumy zawierające w składzie piżmo i kurkumę
- zioła (szczególnie dziurawiec).
Zobacz również: Promieniowanie UV - na czym polega? Indeks i szkodliwość
Jak wygląda wysypka od słońca?
Uczulenie na słońce powoduje szereg różnych objawów. Jednym z najczęściej wymienianych przez pacjentów jest wysypka od słońca. Pod tym szerokim pojęciem kryje się wiele dolegliwości skórnych - pokrzywka słoneczna, wielopostaciowe osutki świetlne, wyprysk fotoalergiczny lub fototoksyczny, które pacjenci zwykli nazywać po prostu wysypką.
Pokrzywka słoneczna to swędzące, czerwone plamy na skórze pokryte pęcherzami. Pęcherze na skórze przypominają bąble po oparzeniu pokrzywą, stąd też pokrzywka wzięła swoją nazwę. Pokrzywkę słoneczną mogą wywołać zarówno promienie UVB, jak i UVA. W przypadku nadwrażliwości na promienie UVA, pokrzywka może pojawić się nawet w pochmurny dzień, gdyż ten rodzaj promieniowania przenika przez ubranie.
Wielopostaciowe osutki świetlne to wysypka w postaci czerwonych grudek lub pęcherzyków, ale jak sama nazwa wskazuje przybiera ona różne postaci. Może przypominać opryszczkę lub egzemę. Osutki świetlne również wywołuje promieniowanie UVA i UVB, ale w przeciwieństwie do pokrzywki w większości przypadków pojawia się na skórze odsłoniętej. Pacjenci często zgłaszają się do lekarza z wysypką na rękach od słońca.
Wyprysk fotoalergiczny lub wyprysk fototoksyczny również mogą być określone jako wysypka po słońcu. Wyprysk fototoksyczny wywołują czynniki zewnętrze, najczęściej kosmetyki, w reakcji ze słońcem. Na przykład spryskanie się ulubionymi perfumami z piżmem przed pójściem na plażę, może wywołać wyprysk fototoksyczny w postaci rumienia, ciemnych plam na skórze lub zmian przypominających liszaj.
Wyprysk fotoalergiczny natomiast to reakcja obronna układu odpornościowego. Ten rodzaj wyprysku to zwykle efekt promieni słonecznych w połączeniu z lekami. W uproszczeniu chodzi o to, że składnik leku pod wpływem słońca przekształca się w inna substancję, która staje się dla organizmu alergenem. W ten sposób na ciele pojawia się swędząca wysypka po słońcu w postaci grudek lub bąbli.
Sprawdź: Uczulenie na słońce - objawy, jak leczyć?
Wysypka po słońcu - jak leczyć?
Leczenie fotoalergii zależy od tego, jak wygląda wysypka słoneczna. Leczenie pokrzywki słonecznej polega przede wszystkim na podaniu pacjentowi leków przeciwhistaminowych. W przypadku wielopostaciowych osutków świetlnych dobre efekty przynosi podanie pacjentowi beta-karotenu. Niekiedy dermatolodzy zalecają też fotochemioterapię. Wyprysk fototoksyczny sam zniknie po wyeliminowaniu czynnika wywołującego wysypkę od słońca, natomiast leczenie wyprysku fotoalergicznego bazuje na lekach przeciwhistaminowych. Wiele osób zastanawia się, czym smarować wysypkę od słońca.
Zsiadłym mlekiem, kefirem a może maścią apteczną? Jeśli na skórze pojawiły się bąble lub grudki, dobrze jest zaaplikować na skórę maść z cynkiem. Wysypkę po słońcu pomoże złagodzić też wapno. Jeśli skóra łuszczy się, warto ją posmarować maścią z pantenolem lub alantoiną.
Nie należy zapominać także o kremach z filtrem, najlepiej z SPF 50 lub 100. Ciało należy smarować kremami z filtrem przed każdym wyjściem z domu. Warto pamiętać także o nakryciu głowy, szczególnie w czasie najsilniejszego promieniowania słonecznego.
Czytaj też: Fotodermatoza - jak leczyć fotodermatozę?