Nadciśnienie płucne to trudne do zdiagnozowania schorzenie, gdyż jego objawy są podobne do innych, częściej występujących chorób. Dlatego pacjent często bywa długo leczony niewłaściwie, zanim zostanie postawiona dobra diagnoza. Niestety, zwłoka w podjęciu odpowiedniego leczenia działa na niekorzyść chorego zmniejszając tym samym jego szanse na wyzdrowienie.
Czym jest nadciśnienie płucne?
Tętnicze nadciśnienie płucne stanowi bardzo rzadko występujące schorzenie, które ze względu na niecharakterystyczne objawy jest trudno rozpoznawalne. Często mylone jest z innymi chorobami, m.in. z:
- astmą,
- anemią,
- nerwicą,
- chorobami psychicznymi.
Nadciśnienie płucne polega na tym, że w tętnicach płuc występuje wysokie ciśnienie, w okolicy 25 mm Hg i powyżej. Swoim zasięgiem choroba dociera do płuc oraz do serca. Niejednokrotnie schorzenie to ma swoje źródło we wrodzonych wadach serca, chorobach płuc, przewlekłych chorobach wątroby oraz chorobach tkanki łącznej.
Pacjent często sam długo nie zgłasza się do lekarza uznając takie symptomy jak np. szybka męczliwość za normę w pewnym wieku, czy w pewnych okolicznościach (np. duży stres, przepracowanie, itp.). Jednak na chorobę tę częściej zapadają młodzi ludzie, przeważnie kobiety, a nawet dzieci. Niestety, im później zostanie zdiagnozowane, tym rokowania na wyzdrowienie są mniej pomyślne.
Jakie są objawy nadciśnienia płucnego?
Ze względu na nieoczywiste symptomy nadciśnienia płucnego jest ono trudne do wykrycia. Początkowo u chorego może pojawiać się męczliwość, odczuwalna jedynie podczas wysiłku fizycznego (np. podczas wchodzenia po schodach, dźwigania), jednak na dalszym etapie choroby zmęczenie dokucza także podczas zwykłych, codziennych czynności, takich jak chodzenie, mycie się, a nawet ubieranie.
Inne oznaki, mogące wskazywać na nadciśnienie płucne, to:
- duszność,
- omdlenia,
- zawroty głowy,
- ogólne osłabienie,
- sine zabawienie skóry,
- obrzęki (szczególnie kończyn dolnych),
- oziębienie kończyn,
- suchy kaszel,
- chrypka,
- krwioplucie,
- bóle w klatce piersiowej,
- wodobrzusze,
- brak apetytu,
- bóle stawów.
Jak zdiagnozować nadciśnienie płucne?
Diagnoza nadciśnienia płucnego opiera się na szeregu badań. Jednym z pierwszych, które może doprowadzić na właściwy trop jest badanie echokardiograficzne.
Ponadto wykonuje się również:
- badania wydolnościowe,
- analizę krwi,
- badania płuc (w tym RTG klatki piersiowej),
- scyntygrafię perfuzyjną płuc,
- spirometrię,
- tomografię komputerową klatki piersiowej,
- arteriografię tętnic płuc,
- gazometrię krwi tętniczej.
Ponadto, jeśli zachodzi taka potrzeba, sprawdza się również parametry krzepnięcia krwi, działanie podstawowych organów (m.in. wątroby, nerek i tarczycy), oznacza się przeciwciała przeciw wirusowi HIV oraz robi się USG jamy brzusznej.
Skąd się bierze nadciśnienie płucne?
Przyczyn wywołujących nadciśnienie płucne może być wiele. Często powodują je inne choroby powodujące destrukcyjne zmiany w naczyniach krwionośnych płuc, np. choroby płuc, m.in.:
- choroby śródmiąższowe płuc,
- obturacyjny bezdech senny,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc,
- przewlekła zatorowość płucna,
- choroby serca (w tym np. wady serca, niewydolność serca),
- choroby tkanki łącznej,
- przewlekła niedokrwistość hemolityczna,
- przetrwałe nadciśnienie płucne noworodków,
- schistosomatoza,
- przewlekłe choroby wątroby,
- zakażenie wirusem HIV.
Nadciśnienie płucne mogą ponadto wywołać niektóre leki, np. preparaty hamujące apetyt, a także środki psychoaktywne, np. kokaina, czy amfetamina.
Za taki stan mogą także odpowiadać geny dziedziczone po bliskich. Jeśli nasi krewni cierpieli na tę chorobę, warto obserwować własny organizm, by w porę zacząć przeciwdziałać objawom choroby.
Czynniki powodujące duże ciśnienie w naczyniach krwionośnych płuc doprowadzają do ich zwężenia, a także niekiedy do ich zarastania.
Jak leczy się nadciśnienie płucne?
Leczenie nadciśnienia płucnego jest uzależnione od przyczyny, którą je wywołała, stanu zdrowia pacjenta oraz stadium choroby, itp. Najczęściej przeciwdziałanie nadciśnieniu płucnemu polega na podawaniu choremu leków przeciwzakrzepowych, diuretyków, digoksyny, blokerów kanału wapniowego i innych medykamentów. Bardzo pomocne w kuracji nadciśnienia płucnego są zabiegi tlenoterapii, które pacjent może wykonywać nawet w domu, bez potrzeby każdorazowej wizyty w przychodni czy szpitalu.
Niekiedy nieodzowne okaże się przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego (np. chirurgicznego usunięcia skrzeplin z tętnicy płucnej i jej rozgałęzień, czy przeszczepu płuc lub płuco-serca).
Należy podkreślić, że im szybciej pacjent z nadciśnieniem płucnym zostanie poddany leczeniu, tym większe są szanse na jego powrót do zdrowia, przy czym najczęściej jest tak, że chory musi przyjmować leki do końca życia. Należy też mieć świadomość, że jeszcze kilka lat temu maksymalna przeżywalność pacjentów wynosiła 3 lata. Jednak obecnie statystyki są dużo pomyślniejsze. Dzięki lekom nowej generacji przypadki śmiertelne zmniejszyły się o 43 %.
Postępowanie pozamedyczne dotyczy wyeliminowania wysiłku fizycznego (w tym np. intensywnej aktywności fizycznej, dźwigania, przesuwania mebli, itp.), redukcji soli oraz nadmiaru płynów z diety, a także ograniczeniu przebywania na dużych wysokościach.
Czytaj również:
- Jakie są przyczyny nadciśnienia? Jakie są czynniki ryzyka?
- Jakie są najlepsze leki na nadciśnienie? Jak je dobrać?
- Jaka jest najlepsza dieta przy nadciśnieniu? Przepisy
- Jak wykonać pomiar ciśnienia? Jak go odczytać?
Autor: Olga Tomaszewska