Helicobacter pylori (H.pylori) to bakteria gramm ujemna, która jest główną przyczyną choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Helicobacter pylori test pozwala na wykrycie obecności bakterii w organizmie. Wyjaśniamy, na czym polega badanie oraz jakie rodzaje testów pozwalają na wykrycie mikroba.
Helicobacter pylori – co to jest?
Helicobacter pylori to bakteria, która została odkryta w XIX wieku przez niemieckich naukowców. Początkowo była uznawana za bakterię typową dla środowiska układu pokarmowego, która nie powoduje dolegliwości, ani chorób. Dopiero pod koniec kolejnego stulecia australijscy naukowcy poddali H.pylori dokładnym badaniom, które wykazały, że mikrob powoduje chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy.
Według Światowej Organizacji Zdrowia bakterią H.pylori jest zainfekowanych aż 70% ludzi w krajach rozwijających się i 30% w krajach rozwiniętych. Oznacza to, że znaczna część populacji boryka się lub może borykać się w przyszłości ze schorzeniami, jakie powoduje ta bakteria. Należy jednak podkreślić, że nadal nie jest wiadomo jakie czynniki wpływają na rozwój stanu zapalnego błony śluzowej żołądka oraz dwunastnicy pod wpływem mikroba.
Helicobacter pylori jest odpowiedzialna za 90% przypadków choroby wrzodowej dwunastnicy i 80% przypadków choroby wrzodowej żołądka. Helicobacter pylori test pozwala określić, czy w organizmie znajduje się bakteria oraz, co najważniejsze, czy powoduje stan zapalny, który nieleczony zmieni się w poważniejsze schorzenia.
Czytaj: Jak zahartować organizm przed sezonem jesienno-zimowym?
Helicobacter pylori test – dlaczego warto go zrobić?
Test na H.pylori jest zalecany, gdy pacjent zgłasza występowanie specyficznych objawów powodujących dyskomfort związany z trawieniem. Helicobacter pylori test pomaga zdiagnozować choroby, które są spowodowane przez bakterię, a często także zapobiec rozwojowi stanu zapalnego oraz dalszemu postępowaniu schorzeń.
Helicobacter pylori test warto wykonać, aby dowiedzieć się, czy jest się nosicielem bakterii oraz wykluczyć lub pomóc w zdiagnozowaniu chorób, takich jak:
- Owrzodzenie żołądka
- Owrzodzenie dwunastnicy
- Zapalenie błony śluzowej żołądka
- Nowotwór żołądka lub dwunastnicy
Helicobacter pylori test – wskazania
Wskazaniami do wykonania testu na H.pylori są specyficzne objawy związane z trawieniem oraz samopoczuciem. Zazwyczaj lekarz kieruje pacjenta na wykonanie testu na obecność bakterii H.pylori, gdy u chorego występują objawy, takie jak:
- mdłości,
- ból w dolnej i/lub górnej części brzucha,
- wymioty,
- biegunka,
- wzdęcia,
- częsta zgaga,
- zaparcia,
- pogorszenie apetytu,
- niedobór witaminy B12,
- duże niedobory żelaza.
Czytaj też: Zajady leczenie - co na zajady? Domowe sposoby i leki
Helicobacter pylori test – rodzaje
Helicobacter pylori test można wykonać na kilka sposobów. Testy na obecność bakterii dzieli się na inwazyjne oraz nieinwazyjne. Metoda inwazyjna polega na pobraniu wycinka błony śluzowej żołądka podczas gastroskopii i laboratoryjnego sprawdzenia, czy występuje w nim bakteria H.pylori. Do testów nieinwazyjnych należą: badanie krwi, testy oddechowe oraz Helicobacter pylori test z kału. Każdy z nich opisujemy krótko w dalszej części tekstu.
Rodzaje testów na występowanie Helicobacter pylori
- Helicobacter pylori test z tkanki - metoda inwazyjna polegająca na pobraniu wycinka błony śluzowej żołądka i poddaniu jej badaniom laboratoryjnym na występowanie bakterii. Może zdarzyć się tak, że bakteria nie będzie występowała akurat na pobranym fragmencie tkanki.
- Helicobacter pylori test z krwi - test na helicobacter z krwi jest badaniem nieinwazyjnym, przy czym ta metoda może być dodatnia w przypadku aktualnego lub przebytego zakażenia . Ocena obecności przeciwciał przeciw H. pylori we krwi to inaczej tzw. metoda serologiczna. Polega na pobraniu próbki krwi i przebadaniu jej przez analityka laboratoryjnego pod kątem występowania przeciwciał IgG oraz IgA - ich obecność może wskazywać na występowanie zakażenia bakterią H.pylori. Czułość i swoistość takiego badania (czyli zdolność testu do poprawnego wykrycia badanej cechy lub określenia jej braku) jest oceniana na ok 80-90%.
- Helicobacter pylori test z oddechu - test z oddechu na występowanie Helicobacter pylori należy do nieinwazyjnych metod na wykrycie obecności mikroba. Wykonuje się go w bardzo prosty sposób - pacjent wydycha powietrze do specjalnego worka, co stanowi pierwszą próbkę. Następnie musi wypić kwaśny napój oraz mocznik. Po upływie 30 minut ponownie wydmuchuje powietrze do specjalnego worka. Zadaniem diagnostyka jest zmierzenie poziomu tzw. ciężkiego węgla w obu workach. Jeżeli wynik drugiej próbki różni się od wyniku pierwszej, oznacza to, że doszło do zakażenia bakterią Helicobacter pylori. Czynnikiem decydującym jest występowanie węgla w drugiej próbce - węgiel pochodzi z rozkładu mocznika przez ureazę czyli enzym bakterii Helicobacter pylori. Helicobacter pylori test oddechowy jest skuteczny w 90% jeśli chodzi o potwierdzenie występowania bakterii Hp oraz w 99% jeśli chodzi o jej wykluczenie.
- Helicobacter pylori test z kału – test na obecności antygenu H.pylori w stolcu (metoda serologiczna), to kolejny rodzaj badania nieinwazyjnego. Badanie wykonuje się na próbce kału pacjenta poprzez przeniesienie bakterii na specjalne pożywki - jeśli bakteria występuje w próbce, na pożywce dojdzie do kolonizacji mikroba. Test na helicobacter z kału wykonuje się także pod kątem sprawdzenia obecności kodu genetycznego H.pylori w próbce. Jego obecność stanowi potwierdzenie występowania Helicobacter pylori w jelitach chorego. Analityk laboratoryjny jest także w stanie oznaczyć antygen H.pylori w próbce. Normą jest brak występowania antygenów.
Zobacz także: Brak apetytu u dzieci - przyczyny
Przed testami: oddechowym, kałowym i ureazowym pacjent nie powinien przyjmować inhibitorów pompy protonowej (IPP) przez 7–14 dni. IPP należą do leków zmniejszających wydzielanie soku żołądkowego.
Test na helicobacter – cena
Ceny testów na występowanie Helicobacter pylori są różne, dla różnych metod. Koszt może się wahać także pod względem cen oferowanych przez poszczególne placówki w różnych miastach. Poniżej prezentujemy przybliżone wartości:
- Test na Helicobacter pylori z krwi - ok. 25-30 zł.
- Test na Helicobacter pylori z kału - ok. 20-30 zł.
- Test oddechowy na Helicobacter pylori - ok. 210-300 zł.
Na rynku dostępne są także uproszczone wersje testów na Helicobacter pylori, które można zrobić samemu w domu. Zalecamy skonsultowanie wyniku takiego badania z lekarzem prowadzącym lub potwierdzenie go poprzez zrobienie dodatkowych testów w placówce medycznej.
Sprawdź: Maść na łuszczycę - jakie wybrać leki na łuszczycę?
Helicobacter pylori – leczenie
Bakteria H.pylori wywołuje stan zapalny, który zwalcza się głównie antybiotykami. Leczenie bywa długotrwałe, powoduje ogólne osłabienie całego organizmu i zaburzenia flory bakteryjnej jelit także jeśli chodzi o potrzebne mikroby. Leczenie schorzeń tego rodzaju musi odbywać się pod kontrolą i zgodnie z zaleceniami lekarza.
Warto pamiętać, że sama obecność bakterii H.pylori nie oznacza, że powoduje ona stan zapalny, ani, że doszło do zakażenia prowadzącego do poważniejszych schorzeń.
Autor: Urszula Karpińska
Konsultacja merytoryczna: lek. Mateusz Kowalczyk, Centrum Medyczno-Rehabilitacyjne Kolińskiego
Zobacz też: Domowe sposoby na łupież - jak się go pozbyć?