Przeziębienie u dziecka: jak je szybko wyleczyć? Objawy, przyczyny, domowe sposoby

Kiedy infekcja wirusowa dopada dorosłych, zazwyczaj sięgamy po sprawdzone domowe metody lub preparaty z apteki. Gdy choruje dziecko, sprawa staje się bardziej skomplikowana, zwłaszcza dla młodych rodziców. Podpowiadamy, co należy zrobić.

Przeziębienie u dziecka: przebieg

Układ odpornościowy maluchów jest mniej „doświadczony” niż u dorosłych, dlatego dzieci dużo łatwiej łapią infekcje (zwłaszcza w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym). Jakie są etapy przeziębienia u dziecka? Można wyróżnić kilka faz, które zostały przestawione w tabeli poniżej.

Ile trwa przeziębienie u dziecka? Jeśli infekcja przebiega bez komplikacji – zazwyczaj 7-10 dni, choć u niemowląt i małych dzieci ten okres może się przedłużyć nawet do dwóch tygodni. Przy powikłaniach i innych komplikacjach dokuczliwe dolegliwości mogą utrzymywać się dłużej albo zmienić charakter. Mogą też pojawić się nowe symptomy, ale wtedy nie mówimy już o przeziębieniu, tylko innej jednostce chorobowej (np. zapaleniu ucha środkowego, zapaleniu zatok przynosowych, zapaleniu oskrzeli lub płuc).

Jakie są przyczyny przeziębienia u dzieci?

Wirusy przeziębienia, krążące w jesienno-zimowym powietrzu, często atakują błony śluzowe nosa i gardła dzieci. Jeżeli układ immunologiczny (który u dziecka nie jest w pełni wykształcony) potrafi poradzić sobie z intruzami, atak zostaje odparty. Jednak czasem zdarza się, że wirusom udaje się zakazić nos i gardło, powodując stan zapalny oraz uszkodzić nabłonek śluzówki nosa i gardła, czego skutkiem są dolegliwości ze strony układu oddechowego.

W skrócie: główną przyczyną przeziębienia u dziecka jest kontakt z wirusem, który je wywołuje – tak samo jak u dorosłych. To niedojrzałość młodego układu odpornościowego sprawia, że w wyniku tego kontaktu częściej dochodzi do rozwoju objawów.

Przeziębienie u dzieci: objawy

Objawy przeziębienia u dziecka to:

• Ból gardła,
• Katar,
• Kaszel,
• Podwyższona temperatura.

Dokładnie w tej kolejności. Ten ostatni objaw bywa najbardziej „problematyczny” – rodzice często pytają, ile trwa gorączka oraz jaka jest temperatura u dziecka przy przeziębieniu. Przy samym przeziębieniu gorączka u dziecka zwykle:

• Nie jest wysoka (najczęściej nie przekracza 38-38,5°C, choć u maluchów bywa wyższa),
• Nie utrzymuje się długo (1-3 dni).

Jednak przeziębienie bez gorączki u dziecka jest jak najbardziej możliwe. U części dzieci (zwłaszcza starszych) infekcja przebiega tylko z katarem, kaszlem, osłabieniem i złym samopoczuciem, bez podwyższonej temperatury. A czy może być obniżona temperatura przy przeziębieniu u dziecka? Rzadziej, ale też się zdarza. Niektóre dzieci w trakcie infekcji wirusowej reagują obniżeniem temperatury ciała (poniżej 36°C). Może to wynikać z indywidualnej reakcji organizmu na wirusa, osłabienia albo wychłodzenia przy ogólnym złym samopoczuciu.

Przeziębienie u dziecka: kiedy do lekarza?

Kiedy z dzieckiem do lekarza przy przeziębieniu? Przeziębione niemowlę powinien zbadać lekarz. Podobnie jak kilkulatka, którego stan nas niepokoi. Jeżeli natomiast mimo kataru i podwyższonej temperatury dziecko jest pogodne, ma apetyt i pije dużo płynów, możemy zastosować domowe leczenie objawów. Diagnostyka przeziębienia u dzieci opiera się na wywiadzie lekarskim i objawach klinicznych. Do lekarza należy udać się szybko, jeżeli wystąpią:

• Wysoka gorączka, która nie reaguje na leki,
• Drgawki,
• Nasilona duszność,
• Sinica,
• Nadmierna senność,
• Utrudniony kontakt z dzieckiem.

Alergia czy przeziębienie u dziecka: jak to sprawdzić?

Rodzice mylą czasami nawracające przeziębienia z alergią (np. alergicznym nieżytem nosa). Co ważne, objawy alergii utrzymują się tak długo, jak trwa kontakt z alergenem (nawet miesiące!). Najbardziej zauważalne różnice to:

• Katar – wodnisty, przezroczysty, często obfity i przewlekły,
• Kichanie – napadowe, wielokrotne, bardziej uciążliwe niż przy przeziębieniu,
• Inne objawy – swędzenie nosa, oczu, gardła, łzawienie, pocieranie nosa (tzw. salut alergiczny).

Jak odróżnić, czy to grypa, czy przeziębienie u dziecka?

W przeciwieństwie do przeziębienia, grypa zaczyna się nagle – dziecko „pada z nóg” nawet w ciągu kilku godzin, jest wyraźnie rozbite, nie ma siły się bawić. Oprócz tego zazwyczaj występuje:

• Wysoka gorączka (≥38,5-39°C),
• Dreszcze,
• Silny ból głowy, mięśni i stawów,
• Duże osłabienie.

Za to katar może być skąpy lub wcale się nie pojawić.

Przeziębienie u dziecka: jak leczyć?

Infekcje w wieku dziecięcym zdarzają się częściej, dlatego wielu rodziców chciałoby wiedzieć, jak leczyć przeziębienie u dziecka (a najlepiej: jak szybko wyleczyć przeziębienie u dziecka). Niestety, z zakażeniem wirusowym organizm musi sobie poradzić sam. Dlatego w większości przypadków stosuje się jedynie leczenie objawowe (np. leki przeciwgorączkowe przy podwyższonej temperaturze – ibuprofen lub paracetamol). Warto zapewnić maluchowi warunki sprzyjające regeneracji, żeby szybciej wrócił do sił:

• Dbać o nawodnienie, sen i odpoczynek,
• Udrażniać nosek,
• Nawilżać powietrze i wietrzyć pomieszczenia, w którym przebywa,
• Podawać do jedzenia dużo owoców i warzyw.

Naturalne i domowe sposoby na przeziębienie u dziecka

Poniżej opisujemy kilka sposobów na łagodzenie różnych uciążliwych objawów przeziębienia. Większość z nich to metody naturalne i domowe, które są wystarczające przy lekkich infekcjach.

Sprawdź: Domowe sposoby na przeziębienie – naturalne leczenie

Jak leczyć gardło, gdy boli z powodu przeziębienia?

W takiej sytuacji ulgę przynoszą herbatki ziołowe, np. z rumianku, mięty pieprzowej, majeranku. Unikajmy wody z cytryną i innych kwaśnych napojów, bo będą drażniły śluzówkę. Z tego samego powodu lepiej podawać dziecku jedzenie miękkie i półpłynne: kaszki oraz przeciery owocowe. Starsze dziecko warto przekonać do płukania gardła wywarem z rumianku lub szałwii.

Jeśli objawy nie ustąpią w ciągu dwóch – trzech dni, trzeba udać się do lekarza.

Jak leczyć katar, który jest objawem przeziębienia?

Jeśli maleństwo ma więcej niż dziewięć miesięcy, natychmiast po pojawieniu się wodnistego wysięku z nosa warto zastosować inhalacje na katar z soli fizjologicznej - NaCl. Stosujemy ją dwa – trzy razy na dobę. Wdychanie roztworu chlorku sodu powoduje rozrzedzanie wydzieliny, przez co łatwiej się jej pozbyć. Jeśli wiemy, że nasze dziecko nie jest uczulone na roztocza, możemy nawilżać powietrze w miejscu, gdzie ono przebywa.

Połóżmy na kaloryferze mokry ręcznik lub powieśmy naczynie z wodą. Możemy też dwa – trzy razy dziennie na 10 minut włączać elektryczny nawilżacz powietrza z solą fizjologiczną, eukaliptusem, miętą lub rumiankiem. Wilgotny klimat ułatwia oddychanie. Poza tym dziecku będzie się lepiej oddychało, jeśli skropimy jego poduszkę olejkiem miętowym, eukaliptusem lub położymy pod nią świeży majeranek. Zakatarzonego maluszka układajmy do spania tak, by jego głowa była wyżej niż reszta ciała. Dzięki temu zmniejszy się obrzęk śluzówki nosa. Katar u dziecka poniżej dwóch lat powinien leczyć lekarz. Podobnie jak u kilkulatka, jeśli katar jest bardzo obfity.

Zobacz: Inhalacje na katar z soli i nie tylko – jak stosować?

Jak leczyć kaszel w czasie przeziębienia?

Najczęściej w trakcie infekcji wirusowej mamy do czynienia z kaszlem mokrym i suchym. Przy mokrym dziecko odkrztusza wydzielinę. Przy suchym niczego nie może odkrztusić. Mokrego kaszlu nie należy hamować, gdyż spowoduje zatkanie oskrzeli i oskrzelików wydzieliną i jeszcze szybsze namnażanie bakterii. Robimy to tylko wtedy, gdy chcemy, by dziecko przespało spokojnie kilka godzin, bo jest na przykład osłabione. Jeśli chcemy zastosować preparat na kaszel suchy, trzeba skonsultować to z lekarzem lub farmaceutą.

Kilka razy dziennie dłonią złożoną w łódeczkę oklepujmy plecy dziecka, po obu stronach kręgosłupa zawsze w kierunku barków, od ramion, a kończąc powyżej nerek. Zabieg ten poprawia ukrwienie oskrzeli i płuc, ułatwia odkrztuszanie. Można go stosować już u miesięcznego niemowlaka. Jeśli kaszel u naszej pociechy wzbudza w nas niepokój, umówmy się na wizytę u pediatry.

Czytaj też: Zioła i rośliny na przeziębienie — jakie wybrać?

Jak obniżyć podwyższoną temperaturę u przeziębionego dziecka?

W przypadku stanów podgorączkowych lub gorączki umiarkowanej można na początku zastosować zimne okłady na czoło, kark i łydki, które pozwalają zbić temperaturę. Można też podać gorące mleko z miodem i czosnkiem – taki napój ma działanie przeciwbakteryjne i stymuluje układ odpornościowy. U starszych dzieci można zastosować parzone przez kwadrans napotne napoje z czarnego bzu, liści i owoców malin, lipy czy jeżyny. Po wypiciu naparu należy jak najszybciej położyć dziecko do łóżka. Jeśli gorączka przekracza 37,5°C, skonsultujmy się z lekarzem.

Co na przeziębienie u dziecka: podsumowanie

Przeziębienie u dzieci ma charakter samoograniczający. Czy można wychodzić z przeziębionym dzieckiem? Tak, ale przy łagodnych objawach i sprzyjającej pogodzie. Lepiej też wybrać się na spacer na świeżym powietrzu, a unikać zamkniętych i zatłoczonych przestrzeni (basen to również kiepski pomysł). A jak zapobiec przeziębieniu u dziecka? Cóż, można próbować ograniczyć ryzyko, ale nie da się uniknąć infekcji.

Konsultacja merytoryczna: lek. Mateusz Kowalczyk, Centrum Medyczno-Rehabilitacyjne Kolińskiego.