Zażywane przez nas leki trafiają do wątroby i tam ulegają licznym przekształceniom. Wytwarzane wówczas metabolity mogą uszkodzić wątrobę. Aby zminimalizować ryzyko uszkodzenia tego cennego narządu, stosuje się leki osłonowe na wątrobę. Sprawdź, jak działają.
Leki osłonowe na wątrobę
Farmaceuci często pytają pacjentów o to, czy chcą kupić dodatkowo lek osłonowy. Sytuacja ma miejsce zwłaszcza przy realizacji recepty na antybiotyk. Co na to pacjent? Odpowiedź, zależy od posiadanej przez niego wiedzy na temat preparatów osłonowych. Nie wiedząc, czym one są można wysnuć wniosek, że farmaceuta próbuje nas naciągnąć. Nic bardziej mylnego. Propozycję zakupu leków osłonowych należy postrzegać jako troskę o zdrowie. Aczkolwiek należy pamiętać, że nie zawsze potrzebujemy tzw. osłony.
Generalnie leki osłonowe może podzielić na:
- leki probiotyczne,
- leki przeciwgrzybicze przy antybiotykoterapii,
- leki osłonowe na żołądek,
- leki osłonowe na wątrobę,
- leki osłonowe przy antykoncepcji hormonalnej.
Rodzaje leków osłonowych na wątrobę
Skupmy się na lekach osłonowych na wątrobę. Żeby zrozumieć istotę ich działania, trzeba wiedzieć jakie funkcje pełni wątroba w organizmie, a można ich wymienić około 500. Jedną z nich jest metabolizm leków. Oznacza to, że wszystkie zażywane przez nas leki trafiają do wątroby i tam ulegają licznym przekształceniom. Wytwarzane wówczas metabolity mogą uszkodzić wątrobę. Oczywiście jedne leki bardziej, a inne mniej obciążają wątrobę. Aby zminimalizować ryzyko uszkodzenia tego cennego narządu, stosuje się leki osłonowe. Do najpowszechniej stosowanych leków osłonowych na wątrobę zaliczają się:
- fosfolipidy,
- sylibinina,
- kwas ursodeoksycholowy,
- asparaginian ornityny
W leczeniu chorób wątroby zastosowanie mają także preparaty ziołowe, zawierające wyciągi z następujących roślin:
- ostropest plamisty,
- czarna rzodkiew,
- mniszek lekarski,
- karczoch,
- kwiat jaśminu.
Należy pamiętać, że nie wszystkie zioła są bezpieczne dla pacjentów z chorobami wątroby. Za potencjalne hepatotoksyczne uchodzą:
- świeca wróżka,
- żywokost lekarski,
- ożanka,
- zielona herbata,
- mięta polei,
- tarczyca najkalska,
- podbiał pospolity.
Leki osłonowe na wątrobę na receptę
Jedne leki osłonowe na wątrobę są dostępne bez recepty, a inne tylko z przepisu lekarza. Do leków wydawanych na receptę należą:
- kwas ursodeoksycholowy,
- asparaginian ornityny w postaci granulatu do infuzji lub sporządzenia doustnego.
Kwas ursodeoksycholowy jest nietoksycznym kwasem żółciowym. Zastępuje lipofilne, toksyczne kwasy żółciowe, dzięki czemu zmniejsza wysycenie żółci cholesterolem oraz poprawia czynności wydzielnicze komórek wątrobowych. Zalecany jest zwłaszcza w żółciowej marskości wątroby oraz kamicy żółciowej.
Asparaginian ornityny przyspiesza odtruwanie organizmu. Bierze udział w procesach syntezy mocznika i glutaminy, które zachodzą w komórkach wątroby. Aktywuje enzymy wątrobowe odpowiedzialne za wymienione procesy, dzięki czemu zmniejsza stężenie amoniaku w organizmie. Lek zapobiega encefalopatii wątrobowej, będącej powikłaniem chorób wątroby, takich jak stłuszczenie, zapalenie czy marskość.
Leki osłonowe na wątrobę bez recepty
Do leków osłonowych na wątrobę bez recepty należą:
- fosfolipidy,
- sylibinina,
- laktuloza,
- asparaginian ornityny w tabletkach (suplement diety).
Asparaginian ornityny jest także substancją obecną w suplementach diety oraz lekach dostępnych bez recepty.
Sylibinina jest otrzymywana z owoców ostropestu plamistego. Stabilizuje, regeneruje oraz chroni błony komórkowe hepatocytów, dzięki czemu działa ochronnie na miąższ wątroby. Wykazuje także działanie żółciopędne, przeciwzapalnie oraz odtruwające. Stosowana jest zwłaszcza w toksycznym uszkodzeniu wątroby. Wspomaga leczenie przewlekłych stanów zapalnych wątroby oraz marskości wątroby.
Fosfolipidy zwiększają ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych w błonach komórkowych, dzięki czemu hamują stłuszczenie i zwłóknienie wątroby. Ponadto wykazują działanie ochronne oraz przyspieszają regenerację i stabilizację błon komórkowych. Zalecane są w ostrych i przewlekłych chorobach wątroby.
Laktuloza znana jest jako lek na przewlekłe zaparcia, ale zmniejsza także stężenie amoniaku w organizmie, dzięki czemu zapobiega niewydolności wątroby i encefalopatii wątrobowej.
Leki osłonowe na wątrobę przy sterydach
Sterydy (steroidy) wykazują silne działanie przeciwzapalne. Są stosowane w leczeniu wielu groźnych dla zdrowia i życia chorób, między innymi w chorobach autoimmunologicznych. Przepisywane są pacjentom wtedy, kiedy korzyści z zastosowanego leczenia przeważają nad skutkami ubocznymi.
Jednym z działań niepożądanych sterydoterapii jest szkodliwe działanie na wątrobę. Dlatego steroidy należy stosować pod ścisłą kontrolą lekarza. Podczas ich zażywania zaleca się stosować leki osłonowe na wątrobę, a także na żołądek. Popularnymi lekami osłonowymi na wątrobę przy sterydach są fosfolipidy. Natomiast osłonowo na żołądek stosuje się inhibitory pompy proteinowej.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj też:
- Herbata na wątrobę – jaką wybrać? Rodzaje
- Co szkodzi wątrobie? Jakich produktów unikać? Zalecenia
- Ból wątroby po jedzeniu - co może oznaczać? Leczenie
- Niewydolność wątroby – ostra, przewlekła. Jak ją leczyć?
Bibliografia:
- Hartleb M., Simon K., Lipiński M., Drobnik J., Woroń J., Rydzewska G., Mastalerz-Migas A., Rekomendacje postępowania u chorych z zaburzeniami czynności wątroby i kamicą
- dróg żółciowych dla lekarzy POZ, Lekarz POZ 4/2017.
- Leki osłonowe – obalamy mity (https://pantabletka.pl/leki-oslonowe-antybiotyk-watroba-zoladek/)