Higiena jamy ustnej i schorzenia stomatologiczne

Jak dbać o zęby? – szczoteczki do zębów, wybielanie zębów i choroby jamy ustnej

Higiena jamy ustnej jest niezwykle ważna w każdym wieku – począwszy od małych dzieci, które posiadają zęby mleczne, a skończywszy na seniorach, którzy często posiadają uzupełnienia protetyczne. Niezbędne jest codzienne mycie zębów, a także okresowe wizyty u dentysty.

Stomatolog, ortodonta i protetyk – czym się zajmują?

Stomatolog (dentysta), ortodonta i protetyk zajmują się jamą ustną. Różnią się jednak zakresem swojej pracy:

• stomatolog – zajmuje się profilaktyką, leczeniem zębów i przyzębia, a także chorób jamy ustnej. W zakres jego pracy wchodzi również endodoncja, czyli leczenie kanałowe zębów.
• ortodonta – zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem wad zgryzu. Zakłada aparaty ortodontyczne, które są elementem leczenia wad zębów i zgryzu.
• protetyk – przygotowuje przy współpracy z dentystą i ortodontą aparaty ortodontyczne, protezy zębowe i inne uzupełnienia protetyczne. Zajmuje się także ich naprawianiem.

W zależności od problemu należy wybrać odpowiedniego specjalistę.

Mycie zębów

Mycie zębów jest jedną z podstawowych czynności z zakresu higieny. Zęby należy szczotkować 2 razy dziennie po 2 minuty.

Higienę jamy ustnej należy rozpocząć już u niemowląt, czyszcząc ich dziąsła specjalnymi sylikonowymi nakładkami, które zakłada się na palec. W starszych dzieci niezbędne jest szczotkowanie zębów przy użyciu szczoteczki i pasty przystosowanej do wieku. Ważna jest również odpowiednia pasta do zębów.

Szczoteczka do zębów powinna być dostosowana do problemu jamy ustnej. Na rynku dostępne są następujące rodzaje:

• szczoteczka soniczna – działa na podstawie ruchów wymiatająco-pulsacyjnych. Wykonuje około 30 tys. ruchów pulsacyjnych na minutę, co wpływa na dokładne oczyszczanie zębów. Przy tym jest delikatna i nie uszkadza dziąseł.
• szczoteczka elektryczna – jest starsza siostrą szczoteczki sonicznej. Wykonuje około 8 tys. ruchów obrotowych na minutę. Jest zdecydowanie bardziej efektywna od szczoteczki manualnej.
• szczoteczka manualna o różnej twardości włosia – najbardziej podstawowa szczoteczka. Różni się wyprofilowaniem i twardością włosa.

Ważnym urządzeniem, które pozwala na najdokładniejsze usunięcie płytki nazębnej jest irygator do zębów. Zapewnia on dokładne wyczyszczenie przestrzeni międzyzębowych przy pomocy płynu wstrzykiwanego pod ciśnieniem. Do irygacji można wykorzystać płyn do płukania jamy ustnej.

Do czyszczenie przestrzeni międzyzębowych na rynku dostępne są również nici dentystyczne oraz różnorodne czyściki. Przydatne są szczególnie w przypadku aparatów ortodontycznych.

Wybielanie zębów

Wybielanie zębów staje się coraz bardziej popularne, ze względu na łatwość powstawania przebarwień. Mogą się one pojawić na skutek picia dużych ilości kawy, herbaty, czerwonego wina i palenia papierosów.

Aby się ich pozbyć można wybrać domowe sposoby na wybielanie zębów lub zdecydować się na wybielanie laserowe u stomatologa.

Samodzielnie można zastosować:

• paski wybielające,
• wybielające nakładki na zęby,
• pasty wybielające,
• sztyfty wybielające.

Przed ich użyciem należy skonsultować się ze stomatologiem, gdyż niewłaściwie używane środki do wybielania zębów mogą powodować ich nadwrażliwość.

Uzupełnienia protetyczne

Uzupełnienia protetyczne stosowane są w przypadku braku lub znacznego zniszczenia zęba. Destrukcje zębów najczęściej spowodowane są przez próchnicę, stany chorobowe, nieodpowiednia dietę i higienę oraz różne wypadki. Aby uzupełnić lub zamaskować niedoskonałości wykorzystywane są zęby porcelanowe lub zęby akrylowe:

• implanty zębowe - zęby wkręcane w kość, będące najbardziej zbliżone do naturalnego zęba.
• licówki na zęby - dzięki cienkiej płytce nadają zębom nowy kształt i barwę.
• zęby mostek – odbudowują brakujące zęby poprzez wykorzystanie sąsiednich jako filary mocowania.
• korony na zęby – nakładka na zniszczony ząb lub wytworzony sztuczny korzeń. Najczęściej wykonywane jest z porcelany. Wykorzystywane są do rekonstrukcji zębów.

Mimo szerokiej oferty jaką proponuje stomatologia estetyczna należy pamiętać o odpowiedniej higienie i profilaktyce. Gabinet stomatologiczny należy odwiedzać minimum dwa razy do roku w celu okresowej kontroli.

Afty i zajady

Afty i zajady to częste uszkodzenia w jamie ustnej. Zazwyczaj są sygnałem świadczącym o obniżonej odporności organizmu.

• Afty i pleśniawki to bolesne nadżerki tworzące się wewnątrz jamy ustnej- najczęściej na wewnętrznej stronie policzków. Powstają na skutek uszkodzeń mechanicznych, nieprawidłowej diety lub stosowanych leków.

Najczęściej znikają samoistnie, jednak jeśli są bardzo bolesne lub nawracają warto skonsultować się z lekarzem. Najprawdopodobniej zaleci on stosowanie leków przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybicznych lub przeciwbólowych. Są one dostępne w formie żelu, płukanek lub tabletek.

• Zajady – to bolesne pęknięcia kącików ust spowodowane przez bakterie lub grzyby. Wilgotne miejsce bardzo sprzyja ich rozwojowi. Aby się ich pozbyć należy używać maści na zajady o właściwościach przeciwgrzybiczych. Jeśli zajady często nawracają należy skonsultować się z lekarzem.

Halitoza

Halitoza to przypadłość, której objawem jest nieprzyjemny zapach z ust. Jest on spowodowany:

• niedostateczną higieną jamy ustnej,
• złymi nawykami żywieniowymi,
• chorobami.

Aby pozbyć się halitozy należy udać się do stomatologa, który dokładnie zbada stan uzębienia. Jeśli jednak nie stwierdzi żadnych nieprawidłowości trzeba zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, gdyż nieprzyjemny zapach z ust może być spowodowany m.in. chorobami laryngologicznymi lub pokarmowymi.

Leczenie halitozy dobierane jest indywidualnie do schorzenia. Można posiłkować się doraźnie preparatami na świeży oddech.

Paradontoza

Paradontoza to choroba, która początkowo nie daje żadnych objawów. Jej główną przyczyną jest powstawanie kamienia nazębnego przez niewłaściwą higienę jamy ustnej. Ponadto niewłaściwe leczenie zębów, wady zgryzu, nieodpowiednia dieta i cukrzyca dodatkowo przyczyniają się do rozwoju paradontozy.

Paradontoza objawia się poprzez ból dziąsła lub spuchnięte dziąsło. Często towarzyszy mu także krwawienie, rozchwianie zębów, aż w końcu ich utrata.

Najlepszą profilaktyką jest okresowe usuwanie kamienia nazębnego. Warto zadbać o prawidłową dietę i higienę. Na rynku dostępne są również specjalne pasty do zębów wspomagające zapobieganie paradontozy.