wróć

Ból gardła przy przełykaniu. Co zrobić, gdy boli gardło?

Ból gardła przy przełykaniu: wirusowa infekcja, angina, migdałki, podrażnienie, alergia, a może rak krtani? Ból gardła przy przełykaniu śliny może mieć różne przyczyny. Jak je rozpoznać? Co robić, gdy czujesz silny ból gardła przy przełykaniu?

Ból gardła przy przełykaniu

Ból gardła przy przełykaniu jest objawem niespecyficznym, o zróżnicowanej etiologii. Najczęściej powodem jest infekcja gardła, która w 85 procentach ma podłoże wirusowe, pozostały zaś odsetek stanowią schorzenia bakteryjne (źródło: E. Gowin i inni: Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?).

Najczęściej za zapalenie gardła odpowiadają rinowirusy, które nie uszkadzają wprawdzie nabłonka dróg oddechowych, lecz wywołują stan zapalny i drażnią zakończenia nerwowe. Sprawcami zakażeń są też między innymi enterowirusy, czy wirusy Coxsackie. Jeśli natomiast chodzi o zapalenia gardła typu bakteryjnego, zazwyczaj ich powodem są Gram-dodatnie paciorkowce typu A.

Inne przyczyny bólu gardła przy przełykaniu śliny

Stosunkowo rzadko, ale zdarza się, że ból gardła przełykaniu śliny powodowany jest przez zakażenia grzybicze – w tym przypadku największe zagrożenie występuje ze strony drożdżaków Candida albicans.

Silny ból gardła przy przełykaniu może też być konsekwencją takich schorzeń i zaburzeń, jak:

zapalenie krtani, czyli infekcyjna choroba górnego odcinka dróg oddechowych, o złożonej patogenezie, prowadząca do krótkotrwałego upośledzenia funkcji oddechowych,
angina, czyli ostre zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków, o podłożu bakteryjnym (paciorkowe β-hemolizujące grupy A Streptococus pyogenes) lub wirusowym (rinowirusy, adenowirusy, wirus Coxackie),
podrażnienia substancjami toksycznymi,
alergie wziewne i kontaktowe, niekiedy także pokarmowe,
nadmierna ekspozycja na dym papierosowy czy wyziewy z kominów,
choroby zębów i dziąseł, w tym zaawansowana próchnica i paradontoza, a także wyżynanie się nowych zębów – promieniowanie dolegliwości w głąb jamy ustnej i gardła,
przewianie, wyziębienie gardła.

Ból gardła przy przełykaniu po prawej stronie

Ból gardła ma zróżnicowany charakter i umiejscowienie. Bywa ostry, piekący, drapiący, szczypiący, ale też tlący się, rozlany. Ulokowany może być centralnie lub asymetrycznie.

Ból gardła przy przełykaniu po prawej stronie, lub po stronie lewej, związany może być z zapaleniem migdałków, szczególnie o charakterze ropnym. Tego typu dolegliwości są bardzo silne, a w dodatku mogą być współodczuwane z bólem ucha. Szczególnym przypadkiem, który również objawia się bolesnością po jednej stronie są nowotwory krtani. Także i w tej sytuacji ból może promieniować do ucha. W dotyku wyczuwalne natomiast są charakterystyczne guzki. Na raka krtani w szczególności narażeni są palacze papierosów.

Co na ostry ból gardła przy przełykaniu?

Co na ostry ból gardła przy przełykaniu należy przyjmować, by zmniejszyć objawy, a jednocześnie zwalczać przyczyny? W Polsce istnieje tendencja do nadużywania antybiotyków, które przepisywane są w około 50 procentach dolegliwości górnych dróg oddechowych. To zdecydowanie zbyt często. Antybiotyki wykazują bowiem skuteczność jedynie w infekcjach bakteryjnych, w żaden sposób nie działając w przypadku zakażeń wirusowych. Istnieje jednak cała gama środków, które nie są antybiotykami, a które można stosować w celu złagodzenia bólu gardła przy przełykaniu. Część z nich działa wyłącznie objawowo, część zaś ma działanie objawowo-przyczynowe.

Należą do nich:

benzydamina i flurbiprofen – niesteroidowe leki przeciwzapalne, działają przeciwbólowo, odkażająco, antywirusowo i antybakteryjnie,
chlorek cetylopirydyniowy i lidokaina – działają przeciwbólowo, odkażająco, antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo, nie są jednak skuteczne w przyczynowym leczeniu infekcji wirusowych,
alkohol 2,4 dichlorobenzylowy z amylometakrezolem – działają przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Bywają wzmocnione przeciwbólowym lewomentolem,
tabletki z ekstraktami roślinnymi, na przykład tymiankiem i podbiałem – działają łagodząco, osłaniająco i przeciwbólowo.

Domowe sposoby na ból gardła przy przełykaniu

W leczeniu istotną rolę odgrywają też domowe sposoby na ból gardła przy przełykaniu.

Naturalne antybiotyki, takie jak czosnek. W trakcie jego rozgniatania wytwarzana jest substancja o nazwie allicyna – ma ona udowodnione właściwości bakteriobójcze i wirusobójcze. Naturalnym antybiotykiem jest też miód, który dodatkowo nawilża obolałe gardło. Nawilżające działanie ma również mleko. Uwaga – wszystkie te trzy produkty (mleko, miód, czosnek) można łączyć w jedną prozdrowotną miksturę.
Napary ziołowe powlekające przełyk śluzową warstwą – na przykład siemię lniane.
Okład z ziemniaka – zawarta w nim skrobia działa przeciwobrzękowo. Ziemniaka należy uprzednio rozdrobnić z wodą, następnie zagotować, a po wyjęciu kartoflanej papki z wody – obłożyć nią szyję.
Ziołowe herbatki, w tym między innymi z szałwi, nagietka lekarskiego, rumianku, mięty.
Nawilżanie powietrza (właściwa wilgotność to ok. 50 procent). Mogą do tego celu służyć profesjonalne nawilżacze, ale dobrze jest też w czasie choroby położyć mokre ręczniki na kaloryferach.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

Źródła:

Ewelina Gowin, Wanda Horst-Sikorska, Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe? Farmacja współczesna 2012; 5
Marcin Dziekiewicz, Andrzej Radzikowski, Angina paciorkowcowa – zasady diagnostyki i leczenia, Pediatria i Medycyna Rodzinna 2016, 12 (2)
Krzysztof Ślączka, Ewa Basiewicz-Ślączka, Lidia Zawadzka-Głos, Magdalena Mierzewska-Schmidt, Zapalenia krtani o ciężkim przebiegu u dzieci, Nowa pediatria, 2015, 19(1).

Piotr Brzózka